Không chủ quan với kết quả “đường máu đói bình thường”

Bác sĩ chia sẻ, trong thực hành lâm sàng, ông gặp không ít bệnh nhân thắc mắc: “Em mới khám tháng trước, đường đói còn bình thường mà giờ lại bị chẩn đoán đái tháo đường, sao nhanh thế bác sĩ?”. Tuy nhiên, khi kiểm tra lại thì HbA1c ở mức 8-10%, chứng tỏ đường huyết đã tăng cao kéo dài nhiều tháng mà người bệnh hoàn toàn không hay biết.

Một trường hợp điển hình được TS.BS Nguyễn Quang Bảy - Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ: bệnh nhân nam 54 tuổi, mắc đái tháo đường hơn 10 năm, điều kiện tốt, khám dịch vụ, dùng thuốc tốt. Tuy nhiên, anh gần như không bao giờ tự đo đường mao mạch, chỉ “2-3 tháng đi xét nghiệm một lần” vì nghĩ rằng bản thân vẫn bình thường. Nhưng kết quả mới nhất lại cho thấy glucose đói 7,79 mmol/L và HbA1c 8,06% - hoàn toàn không ổn như cảm giác của người bệnh.

Theo TS.BS Nguyễn Quang Bảy, khi đường máu >7,0 nhưng <11,0 mmol/L, bệnh nhân thường không có triệu chứng vì vẫn dưới ngưỡng lọc của thận. Đây là lý do đái tháo đường type 2 phần lớn được phát hiện rất muộn, có thể 6-8 năm sau khi bệnh đã âm thầm tiến triển.

Đặc biệt, người châu Á, nhất là người Việt Nam, rất dễ gặp rối loạn pha tiết insulin sớm. Điều này khiến đường đói buổi sáng vẫn bình thường hoặc chỉ hơi cao, nhưng đường huyết sau ăn 1-2 giờ lại tăng vọt. Nếu không đo sau ăn, người bệnh sẽ không bao giờ phát hiện được tình trạng tăng đường huyết này. Vì vậy, nhiều trường hợp đường đói vẫn bình thường nhưng HbA1c lại lên đến 8-10%.

Điều nguy hiểm là mỗi bữa ăn đều khiến đường huyết tăng cao âm thầm, trong khi cơ thể không biểu hiện triệu chứng. “Không nhìn thấy” không có nghĩa là “không tồn tại”. Đằng sau cảm giác “tôi vẫn khỏe”, đường huyết sau ăn vẫn lặng lẽ gây tổn thương mắt, thận, tim và mạch máu, đến khi phát hiện thì biến chứng đã xuất hiện và rất khó quay ngược lại.

Vì vậy, bác sĩ khuyến cáo: đừng đánh giá kiểm soát đường huyết chỉ dựa vào con số đường máu đói. Đường đói chỉ là một lát cắt nhỏ. Tăng đường sau ăn mới là yếu tố nguy hiểm và dễ bị bỏ sót nhất.

Người bệnh nên đo đường sau ăn 1-2 giờ ít nhất vài lần mỗi tuần để nắm được phản ứng của cơ thể sau bữa ăn. Cần khám định kỳ 3-6 tháng, và khi chưa đạt mục tiêu điều trị, phải được bác sĩ điều chỉnh kịp thời. Đừng để cảm giác “vẫn bình thường” khiến mình trả giá bằng những biến chứng không thể hồi phục.

Bạn hoặc người thân có đang chỉ dựa vào đường máu đói để đánh giá bệnh không? Hãy thử đo thêm đường sau ăn, bạn có thể sẽ bất ngờ với kết quả.