Khô thoáng - sạch - yên tĩnh: Bộ ba “vàng” cho góc làm việc Work From Home

1. Tối ưu ánh sáng, tiếng ồn, nhiệt độ, độ ẩm khi làm việc tại nhà

BS có thể gợi ý cách thiết lập không gian làm việc tại nhà tối ưu: từ ánh sáng - tiếng ồn- nhiệt độ - độ ẩm… để bảo vệ sức khỏe tối ưu hơn ạ?

BS Nguyễn Trung Nguyên - Chuyên gia Tâm lý Thần kinh trả lời: Hiện tại đang là mùa mưa nên độ ẩm trong không khí tăng lên là điều chắc chắn. Và đối với những người làm việc tại nhà, đa phần có mức sống trung bình, không phải ai cũng dư dả, việc cải tạo môi trường sống cho đạt chuẩn như một văn phòng lớn là chuyện không hề đơn giản.

Khi đi làm ở công ty, nếu tường bị thấm, phòng ẩm, mùi hôi khó chịu, chúng ta có thể báo ngay và công ty buộc phải sửa để đảm bảo môi trường làm việc. Nhưng ở nhà thì khác: một mảng tường thấm, một căn phòng ẩm nặng… không phải muốn sửa là sửa liền, đặc biệt với người ở chung cư hay căn hộ. Mọi thứ đều ràng buộc và khó thay đổi ngay tức thì.

Điều quan trọng nhất trong mùa mưa là giảm độ ẩm hoặc cân bằng lại độ ẩm trong phòng. Vì độ ẩm cao ảnh hưởng trực tiếp lên hô hấp; ngồi lâu trong không gian đó, hô hấp bị ảnh hưởng thì sức khỏe chắc chắn sẽ suy giảm.

Hiện nay, việc trang bị một thiết bị giúp kiểm soát độ ẩm không còn là điều quá xa xỉ. Trên thị trường có nhiều lựa chọn rất đa dạng: Từ các loại máy hút ẩm, máy cân bằng độ ẩm, cho đến những cách đơn giản hơn như túi hút ẩm đặt trong phòng.

Quan trọng là chúng ta biết cách giảm và kiểm soát độ ẩm, để không khí trong phòng dễ chịu hơn, sạch hơn, và từ đó bảo vệ sức khỏe tốt hơn.

2. Giữ sức khỏe trong thời WFH: Vì sao nên đầu tư vào không gian sống?

Hiện nay nhiều người trẻ, đặc biệt là nhóm làm việc tại nhà, rất chú trọng đầu tư vào không gian sống - từ máy hút ẩm đến máy lọc không khí. Từ góc nhìn của BS, những công cụ này đã trở thành trợ thủ đắc lực ra sao trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống? Khi một không gian làm việc như ý, với độ ẩm hài hòa, không khí sạch sẽ có điểm cộng ra sao trong môi trường sống quá nhiều áp lực, cạnh tranh như hiện nay?

BS Nguyễn Trung Nguyên trả lời: Sức khỏe tốt dựa trên ba yếu tố: ăn như thế nào, ngủ như thế nào và hít thở ra sao. Câu hỏi này liên quan trực tiếp đến yếu tố hít thở - yếu tố vô cùng quan trọng nhưng đôi khi chúng ta lại vô tình xem nhẹ.

Ngày xưa, chúng ta vẫn quen nghĩ rằng không khí trong lành là “miễn phí”. Nhưng trong nhịp sống hiện đại, đặc biệt ở các thành phố lớn như TPHCM hay Hà Nội, ô nhiễm không khí đã trở thành vấn đề đáng báo động. Mật độ dân số đông, phương tiện giao thông nhiều khiến bầu không khí luôn ở trạng thái bị “quá tải”. Vì vậy, bảo vệ sức khỏe hô hấp là trách nhiệm của mỗi cá nhân, không thể trông chờ người khác làm thay.

Tôi thấy các bạn trẻ bây giờ rất chủ động trong việc nghiên cứu, tìm hiểu và sẵn sàng đầu tư để nâng chất lượng sống. Một chiếc điện thoại vài chục triệu, các bạn vẫn mua. Một bữa ăn trải nghiệm đắt tiền, các bạn vẫn chi. Vậy thì việc bỏ chi phí để trang bị máy lọc không khí, điều hòa, máy cân bằng độ ẩm cho chính nơi mình sống và làm việc mỗi ngày là điều rất đáng đầu tư.

Bởi vì khi môi trường sống tốt hơn: không khí sạch hơn, độ ẩm dễ chịu hơn, nhiệt độ ổn định hơn thì sức khỏe chúng ta tốt lên. Mà khi đã có sức khỏe, chúng ta sẽ có nhiều cơ hội để làm những điều mình mong muốn. Ông bà ta có câu: “Sức khỏe là vàng” hay “Khi khỏe, ta có cả ngàn ước mơ. Khi bệnh, ta chỉ có một ước mơ là mau hết bệnh”.

Và để giữ được sức khỏe bền bỉ trong một xã hội hiện đại nhiều áp lực như hiện nay thì không thể ngồi yên chờ đợi. Chúng ta phải chủ động. Công nghệ sinh ra là để hỗ trợ con người. Ngày xưa không có máy lọc không khí hay máy cân bằng độ ẩm vì công nghệ chưa cho phép và mật độ dân cư thấp, nhà cửa thưa thớt, không khí tự cân bằng được. Nhưng bây giờ, từng mét vuông đều “chia sẻ” cho rất nhiều người, môi trường bị ô nhiễm nặng, thiên nhiên cần thời gian để tự phục hồi.

Chỉ cần nhìn vào dịp lễ Tết: mọi người rời thành phố, vài ngày sau không khí liền dễ chịu. Nhưng khi mọi người quay lại, không khí trở nên ngột ngạt ngay lập tức. Điều đó cho thấy mỗi người phải tự trang bị kiến thức và công cụ để bảo vệ sức khỏe của mình.

Ngoài việc ăn uống đầy đủ, tập thể dục thường xuyên, ngủ đúng giờ, nếu có điều kiện, chúng ta nên trang bị thêm những thiết bị công nghệ hiện đại như máy lọc không khí, máy cân bằng độ ẩm. Chúng được tạo ra để phục vụ con người, giúp cải thiện chất lượng sống và bảo vệ sức khỏe trong môi trường ngày càng nhiều áp lực.

3. Máy lọc không khí, máy hút ẩm: Đầu tư xứng đáng cho sức khỏe

Các tiêu chí nào cần có khi lựa chọn những sản phẩm công nghệ, từ máy hút ẩm đến máy lọc không khí để đảm bảo chất lượng, thưa BS?

BS Nguyễn Trung Nguyên trả lời: Ở nhà tôi có hai đứa con nhỏ, nên tôi đặc biệt chú ý đến chất lượng không khí trong phòng và trong sinh hoạt hằng ngày. Vì vậy, tôi trang bị cả máy lọc không khí và máy cân bằng độ ẩm. Nhất là vào mùa mưa, sống ở tầng cao thì độ ẩm rất lớn. Nhiều khi ban ngày đi làm, tối mở cửa phòng ra là cảm giác không khí “ướt ướt”, đi lại còn nghe “rít chân” cho thấy độ ẩm quá cao. Điều này chắc chắn ảnh hưởng đến sức khỏe của tôi và các con.

Do đó, tôi đầu tư hai thiết bị này . Khi bật lên khoảng 15 phút, tôi cảm nhận rõ không khí trong phòng cân bằng hơn, cảm giác ẩm dính trên da giảm hẳn, cơ thể dễ chịu hơn. Tôi cho rằng những khoản đầu tư này không phải đồ xa xỉ. Ngược lại, chúng là cách để tái tạo sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Một ngày làm việc rất mệt, buổi tối là lúc cơ thể cần hồi phục để hôm sau tiếp tục hoạt động. Nếu ngay không gian nghỉ ngơi mà chúng ta không tạo được điều kiện tốt, ví dụ không khí sạch, độ ẩm hài hòa... thì sức khỏe sẽ xuống rất nhanh. Trẻ nhỏ trong nhà cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Vì vậy, với tôi, việc đầu tư vào những thiết bị hỗ trợ môi trường sống là một lựa chọn rất đáng, bởi thực chất tôi đang đầu tư cho sức khỏe của chính mình và gia đình.

4. Giấc ngủ ngon và không khí trong lành là “bí quyết vàng” giúp làm việc tại nhà tốt hơn

Ngoài thiết bị công nghệ, BS có những bí quyết nào khác để giúp “tái tạo năng lượng nhanh” trong ngày làm việc tại nhà không ạ?

BS Nguyễn Trung Nguyên trả lời: Cuộc sống hiện đại ngày nay, chuyện khó khăn, áp lực, stress vì công việc hay vì “cơm áo gạo tiền” là điều không ai tránh khỏi. Người ta hay nói vui rằng trong các nỗi khổ thì không cái khổ nào giống cái nào, nhưng “khổ vì không có tiền” thì lại là nguồn gốc của nhiều vấn đề trong gia đình. Mà muốn đi kiếm tiền, ngoài cơ hội và kiến thức, điều quan trọng nhất vẫn là sức khỏe.

Sau một ngày làm việc mệt mỏi, điều cơ thể cần nhất chính là giấc ngủ tốt. Vì chỉ khi ngủ tốt, chúng ta mới tái tạo được năng lượng. Mà muốn ngủ tốt thì không khí trong phòng ngủ phải dễ chịu: yên tĩnh, thoải mái, trong lành để cơ thể được nghỉ ngơi đúng nghĩa.

Không phải ngẫu nhiên mà những gia đình có điều kiện thường chọn sống ở khu vực nhiều cây xanh, sông nước, khí hậu trong lành. Môi trường đó giúp họ tái tạo năng lượng sau những ngày làm việc áp lực. Còn với những người không có điều kiện như vậy, hoàn toàn vẫn có thể tạo ra “môi trường tái tạo năng lượng” ngay tại nhà, nếu biết đầu tư đúng vào phòng ngủ và không gian sống.

Ngày trước, nhiều gia đình không chú ý đến cách âm. Nhưng sau này, khi ai cũng hiểu giấc ngủ quan trọng thế nào, họ bắt đầu lắp cửa cách âm để hạn chế tiếng ồn. Trước kia chỉ cần một chiếc quạt máy, nhưng khi trời nóng không có gió thì quạt không đủ mát, điều hòa trở thành lựa chọn cần thiết. Điều hòa từng bị xem là món đồ xa xỉ, nhưng giờ đây gần như nhà nào cũng có, vì nó giúp giấc ngủ dễ chịu hơn.

Và cuộc sống vẫn tiếp tục thay đổi. Bây giờ mọi người quan tâm sâu hơn đến chất lượng không khí và độ ẩm trong phòng, vì cả hai yếu tố này đều ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Riêng tôi, việc đầu tư máy lọc không khí và máy cân bằng độ ẩm không phải để chạy theo “đồ công nghệ” mà vì chúng phục vụ sức khỏe của gia đình tôi. Khi không khí dễ chịu, độ ẩm cân bằng, giấc ngủ của tôi và các con tốt hơn, thì ngày hôm sau chúng tôi cũng có đủ năng lượng để làm việc, học tập.

Tôi tin nhiều bạn trẻ bây giờ cũng có cách suy nghĩ giống tôi: Đầu tư đáng giá nhất không phải là tiền bạc hay đồ đạc, mà là đầu tư cho chính sức khỏe của mình.

5. Tỉnh táo khi làm việc tại nhà mà không cần cà phê

Câu hỏi khán giả: Em làm việc tại nhà, mỗi lần mệt là lại pha cà phê hoặc uống nước tăng lực để tỉnh táo. Nhưng dùng nhiều thì thấy người cứ bồn chồn, khó ngủ. Có cách nào để refresh lại cơ thể mà không phải lệ thuộc vào caffein không ạ?

BS Nguyễn Trung Nguyên trả lời: Tôi không rõ bạn đang dùng cà phê hoặc nước tăng lực vào thời điểm nào trong ngày. Nếu là buổi sáng, khi vừa ngủ dậy và cảm thấy hơi uể oải, một ly cà phê hay một lon nước tăng lực có thể giúp bạn tỉnh táo và nhìn chung không gây hại.

Nhưng nếu bạn dùng vào buổi chiều muộn hoặc buổi tối - khoảng thời gian cơ thể cần chuẩn bị cho giấc ngủ, thì việc lạm dụng caffein chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Và khi bạn duy trì thói quen này lâu dài, cơ thể sẽ bị đảo lộn nhịp sinh học, khiến bạn dễ rơi vào trạng thái mệt mỏi, uể oải dù vẫn đang cố gắng làm việc.

Do đó, lời khuyên của tôi là bạn cần phân bổ hợp lý thời gian làm việc - nghỉ ngơi, tôn trọng quy luật tự nhiên của cơ thể: Ban ngày làm việc, ban đêm dành cho nghỉ ngơi, phục hồi.

Trong lúc làm việc ban ngày, nếu thấy mệt, bạn có thể lựa chọn một số cách để “refresh” mà không cần phụ thuộc vào caffein như tập một vài động tác vận động nhẹ (đứng lên, đi lại, xoay vai, giãn cơ…) giúp máu lưu thông tốt hơn; hít thở sâu và thay đổi không khí. Đôi khi chỉ cần bước ra ban công, mở cửa sổ hoặc đổi chỗ ngồi có ánh sáng, có gió tự nhiên là đã giúp đầu óc sáng hơn.

Nhiều người làm việc tại nhà trong phòng hơi ngột ngạt, thiếu không khí, thiếu thoáng… nên càng dễ buồn ngủ, mệt mỏi. Nếu nhà bạn có cây xanh, có cửa sổ, hãy mở ra để lấy gió trời. Nếu phòng bí quá, hãy cân nhắc cải thiện chất lượng không khí (máy lọc không khí, điều hòa, máy hút ẩm…), vì không khí nặng nề cũng làm não “đuối” rất nhanh.

Tóm lại, caffein không xấu. Vấn đề là cách chúng ta dùng và vào thời điểm nào. Nếu bạn ưu tiên giữ nhịp sinh học tự nhiên, kết hợp vận động nhẹ và cải thiện môi trường làm việc, bạn sẽ cảm thấy tỉnh táo hơn rất nhiều mà không cần phụ thuộc vào cà phê hay nước tăng lực.

6. Cách chọn máy hút ẩm cho người nhạy cảm tiếng ồn

Cẩu hỏi khán giả: BS ơi, em từng thử đo độ ẩm trong phòng vào những ngày mưa dầm, có hôm lên tới 90%, dù đã mở cửa sổ, bật quạt nhưng không khí vẫn rất bí. Da em lại nhạy cảm nên người cứ bứt rứt không yên, em làm ở nhà nên những lúc này tinh thần căng như dây đàn, khó tập trung. Em có thử dùng máy hút ẩm, nhưng thiết bị lại phát ra tiếng ồn, đặc biệt vào buổi tối khiến em khó ngủ hơn.

Với những người nhạy cảm với tiếng ồn như em, bác sĩ có thể gợi ý tiêu chí để chọn một thiết bị hút ẩm phù hợp, vừa hiệu quả mà vẫn giữ được sự yên tĩnh cho không gian sống ạ?

BS Nguyễn Trung Nguyên trả lời: Câu hỏi của bạn cho thấy bạn đã hiểu rõ vấn đề độ ẩm và chủ động trang bị thiết bị để cải thiện môi trường sống. Tuy nhiên, bất kỳ máy móc nào khi vận hành cũng sẽ phát ra tiếng ồn, quan trọng là mức ồn đó có phù hợp với người sử dụng hay không.

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại máy hút ẩm, nhưng chất lượng thì rất khác nhau. Một số thiết bị giá rẻ hoặc không rõ thương hiệu thường gặp hai vấn đề lớn là khả năng hút ẩm không ổn định và độ ồn cao, đặc biệt khi đặt trong phòng kín hoặc diện tích nhỏ.

Với những người nhạy cảm với âm thanh, tiếng ồn dù nhỏ cũng có thể làm khó ngủ, hoặc khiến giấc ngủ không sâu. Nếu tình trạng kéo dài, hệ thần kinh dễ bị ảnh hưởng, gây mệt mỏi và giảm hiệu suất làm việc.

Nếu máy bạn đang dùng tạo tiếng ồn lớn, bạn hoàn toàn có thể đổi sang dòn máy khác yên tĩnh hơn. Với người nhạy cảm về âm thanh, chất lượng giấc ngủ quan trọng không kém chất lượng không khí, nên bạn cứ mạnh dạn lựa chọn lại thiết bị phù hợp hơn cho sức khỏe mình.

7. Đầu tư đáng giá nhất cho người WFH: Sức khỏe của chính mình

Thưa BS, thông điệp ngắn gọn nhất BS muốn gửi đến người đang WFH hoặc hybrid: Làm gì - Chọn gì - Tránh gì - để làm việc hiệu quả và khỏe mạnh hơn mỗi ngày ạ?

BS Nguyễn Trung Nguyên trả lời: Lời nhắn cuối cùng tôi muốn gửi đến quý bạn đọc là đầu tư cho sức khỏe luôn là khoản đầu tư đáng giá nhất. Chúng ta đi làm, kiếm tiền, nỗ lực mỗi ngày cũng chỉ để cuộc sống tốt hơn. Và muốn sống tốt, trước hết chúng ta phải khỏe.

Vì vậy, dù làm việc tại nhà hay mô hình hybrid, tôi mong mọi người hãy nghiêm túc duy trì những yếu tố cơ bản: ăn uống đầy đủ, tập luyện đều đặn, ngủ đủ giấc. Bên cạnh đó, chất lượng không khí nơi ở và nơi làm việc cũng là điểm rất đáng chú ý. Một không gian trong lành, dễ chịu, độ ẩm hài hòa sẽ giúp cơ thể phục hồi tốt hơn, tinh thần tập trung hơn và hiệu suất làm việc được nâng lên mỗi ngày. Và từ đó chất lượng cuộc sống của chúng ta sẽ cải thiện rõ rệt.

>>> Phần 1: Work from home càng lâu càng mệt: Không gian bừa bộn - tinh thần xuống dốc

Trân trọng cảm ơn BS Nguyễn Trung Nguyên và LG Việt Nam đồng hành cùng AloBacsi trong chương trình này.