Khi “bác sĩ ảo” lên ngôi: Cẩn trọng trước trào lưu chữa bệnh bằng ChatGPT

Khi trí tuệ nhân tạo len vào đời sống, nhiều người bắt đầu xem ChatGPT như “bác sĩ ảo” trong túi áo, chỉ cần vài dòng mô tả triệu chứng là có ngay danh sách thuốc. Nhưng đằng sau sự tiện lợi ấy là hàng loạt rủi ro tiềm ẩn, có thể khiến sức khỏe đánh đổi bằng cái giá rất thật.

Những ngày qua, mạng xã hội lan truyền hình ảnh người dân cầm điện thoại hiển thị “đơn thuốc ChatGPT” gồm thuốc ho, sổ mũi, corticoid… rồi yêu cầu bán đúng như vậy. Hiện tượng này khiến giới chuyên môn lo ngại, vì AI không thể biết tiền sử bệnh, tuổi, cân nặng hay tình trạng gan, thận, tim mạch của người dùng. Một toa thuốc “chung cho mọi người” có thể đỡ triệu chứng nhất thời nhưng tiềm ẩn nguy cơ: viêm phổi, suy đa tạng, thậm chí tử vong.

Không chỉ ở Việt Nam, báo chí quốc tế từng ghi nhận nhiều vụ suýt chết vì “tin lời chatbot”. Tại Mỹ, một người đàn ông 60 tuổi ngộ độc nặng sau khi ChatGPT gợi ý dùng natri bromua - chất trong thuốc trừ sâu để thay muối ăn. Ông phải nhập viện 3 tuần vì lú lẫn, ảo giác, hoang tưởng.

Ở Việt Nam, người đàn ông 38 tuổi tự ngừng thuốc trị rối loạn cương vì ChatGPT cảnh báo “tác dụng phụ lên giác mạc”, khiến bệnh trở nặng; một nhân viên IT khác tin rằng đau bụng do “căng thẳng” theo gợi ý AI, đến khi nôn ra máu mới biết mình loét dạ dày nặng.

Giới chuyên môn cho rằng, ChatGPT có thể hỗ trợ người dùng hiểu rõ hơn về triệu chứng, gợi ý hướng thăm khám, nhưng không thể chẩn đoán hay kê đơn - những việc cần dựa trên khám lâm sàng, xét nghiệm và kinh nghiệm chuyên môn. Ngay cả với bác sĩ thật, mỗi toa thuốc cũng phải được “cá thể hóa” cho từng người bệnh cụ thể, chứ không thể dùng chung một công thức cho tất cả.

Thời đại công nghệ lên ngôi, AI đang mở ra vô vàn tiện ích giúp con người sống thông minh và chủ động hơn. Nếu biết chắt lọc và sử dụng đúng cách, AI sẽ trở thành người bạn đồng hành đáng tin cậy trong chăm sóc sức khỏe. Song hãy nhớ, cỗ máy dù thông minh đến đâu cũng không thể thay thế sự thấu hiểu và kinh nghiệm của một bác sĩ thật.