Phải bao lâu em mới hết sợ băng qua đường sau tai nạn giao thông?

Câu hỏi

Chào BS,

Hồi 6 tháng trước em bị tai nạn giao thông, gãy xương đòn. Bây giờ xương đã lành rồi nhưng em vẫn rất sợ mỗi khi qua đường, em phải dừng lại rất lâu mới dám qua.

Phải bao lâu em mới hết sợ băng qua đường sau tai nạn giao thông? BS có cách nào giúp em hết sợ, đi xe mạnh dạn như trước không ạ?

Trả lời

Chào bạn,

Cảm ơn bạn đã chia sẻ một nỗi lo rất thật và rất thường gặp sau tai nạn. Những gì bạn đang trải qua không chỉ là chấn thương thể chất, mà còn là một tổn thương tâm lý - thường gọi là hội chứng sang chấn sau tai nạn (PTSD dạng nhẹ hoặc lo âu sau chấn thương).

Vì sao bạn lại sợ qua đường sau tai nạn?

Sau tai nạn, não bộ tạo liên kết giữa việc “qua đường” và “tai nạn - đau đớn - nguy hiểm”. Khi bạn định băng qua đường, cơ thể tự động phản ứng bằng sự sợ hãi: tim đập nhanh, căng cơ, lo lắng, thậm chí muốn quay đầu.

Đây là một cơ chế bảo vệ tự nhiên nhưng nếu kéo dài, nó sẽ ảnh hưởng đến sinh hoạt, đi lại và cả sự tự tin của bạn.

Cách vượt qua nỗi sợ theo tâm lý học hành vi và y học

1. Hiểu và chấp nhận cảm xúc của mình

Bạn không yếu đuối – bạn đang bình phục.

Sợ là phản xạ bình thường sau chấn thương. Đừng tự trách mình "sao yếu quá", mà hãy nghĩ: "Cơ thể mình đang cố gắng bảo vệ mình".

2. Tiếp xúc dần dần (kỹ thuật “phơi nhiễm”)

Đây là cách rất hiệu quả, thường dùng trong điều trị rối loạn lo âu:

• Giai đoạn 1: Bạn đứng quan sát đường, hít thở đều, không qua - chỉ quen lại với khung cảnh.
• Giai đoạn 2: Bạn đi cùng một người thân qua đường. Nhìn kỹ dòng xe, nghe âm thanh, để não quen lại.
• Giai đoạn 3: Tự qua đường vắng, đi bộ từ từ. Mỗi ngày tăng dần tần suất.
• Giai đoạn 4: Thử lại đi xe, bắt đầu ở nơi vắng, sau đó đông dần.

Mỗi giai đoạn đều giúp bạn tái lập niềm tin rằng “Mình có thể kiểm soát được tình huống”.

3. Kỹ thuật hít thở thư giãn

Trước khi qua đường, bạn hãy:

• Dừng lại, hít vào sâu 4 giây, giữ hơi 4 giây, thở ra 6 giây
• Lặp lại 3-4 lần để ổn định hệ thần kinh giao cảm

Bạn sẽ thấy mình bớt căng hơn rất rõ.

4. Ghi nhận tiến bộ

Ghi nhật ký mỗi lần bạn vượt qua được một chặng sợ hãi. Mỗi chiến thắng nhỏ đều góp phần củng cố sự tự tin.

Khi nào cần gặp chuyên gia tâm lý?

Nếu sau hơn 3 tháng bạn vẫn không thể đi xe, vẫn né tránh mọi con đường đông hay có biểu hiện mất ngủ, ác mộng, hoảng loạn, bạn nên tìm gặp bác sĩ tâm lý hoặc bác sĩ chuyên về tâm thần học để được hỗ trợ liệu pháp nhận thức - hành vi (CBT), hoặc dùng thuốc nếu cần.

Một điều nhỏ nhưng quan trọng: Bạn không cần phải “trở lại như trước” ngay lập tức. Bạn chỉ cần “tốt hơn hôm qua một chút” là đã đáng khích lệ rồi!

Câu hỏi liên quan

• Sau 4 tháng mổ nối gân ngón chân vẫn sưng đau, không cử động: Có phải gân bị đứt lại?
• Men gan tăng khi điều trị lao phổi: Có nên tiếp tục uống thuốc?
• Vừa tiểu đường vừa cao huyết áp, sau 3 năm sụt 9kg, có đáng lo?