Câu hỏi

Chào bác sĩ.

Em 22 tuổi, hiện đã đi làm. Bắt đầu 1 năm trở lại đây em cảm nhận rõ những thay đổi ở mình. Em thường xuyên tiêu cực, luôn cho mình vô dụng thất bại. Sau đó cau có, khó chịu, mệt mỏi. Lúc đầu em chỉ nghĩ do áp lực công việc. Nhưng về sau lại có triệu chứng ngủ không sâu giấc, mệt mỏi, tiêu cực nhiều hơn. Bực bội, có suy nghĩ tự tử và làm tổn thương bản thân như có ý đinh rạch tay, hay làm đau bản thân sẽ cảm thấy dễ chịu hơn. Suy nghĩ muốn đánh trả hoặc có xu hướng bạo lực kể cả muốn những người mình ghét phải mất đi hoặc đau đớn mới cảm thấy dễ chịu.

Cơn đau đầu không thường xuyên, thỉnh thoảng cảm thấy đau râm ran. Ít nói chuyện, không muốn tiếp xúc với mọi người, thích một mình. Luôn có cảm giác sợ hãi, trốn tránh. Bắt đầu từ năm cấp 2, em đã luôn thích cảm giác ở một mình và ít nói chuyện hay chia sẻ với mọi người kể cả người thân trong gia đình.

Em xin nói thêm: hiện tại, sau khi thấy mình có những thay đổi đó, còn có thêm nói chuyện không rành mạch hay logic như trước. Hay quên và trí nhớ kém, quên rất nhanh, mất tập trung. Đầu óc trống rỗng, không suy nghĩ được gì hay lanh lẹ như trước.

Xin hỏi bác sĩ em có phải bị trầm cảm không ạ? Và cách để khắc phục nó là gì? Vì em chưa từng điều trị tâm lý lần nào. Em xin cảm ơn.

Trả lời

Chào em,

Tôi mừng vì em ý thức được vấn đề của bản thân, còn kiểm soát được lý trí và hành động của mình, chịu mở lòng và muốn tìm cách thoát ra. Điều này rất có lợi cho việc điều trị và phục hồi bệnh của em. Quả thật, theo tâm sự của em thì tôi cũng nhận thấy em có những bất ổn về mặt tâm lý - tâm thần, có khả năng có bệnh trầm cảm.

Người có bệnh trầm cảm thì nhìn mọi sự vật, sự việc theo hướng tiêu cực nhiều hơn, mặc dù ban đầu là từ những chuyện không vừa ý trong cuộc sống, nhưng về sau lại tiến triển xấu hơn nhiều, không vượt qua được và có biểu hiện ngày càng rõ dần của chứng bệnh trầm cảm.

Trước mắt, tôi gửi em tiêu chuẩn chẩn đoán trầm cảm, em so với bản thân mình xem sao nhé: người bệnh có biểu hiện ≥ 5 các triệu chứng sau đây trong khoảng thời gian hai tuần. Ít nhất một trong các triệu chứng phải là một tâm trạng chán nản, thất thoát một quan tâm hay niềm vui. Các triệu chứng có thể dựa vào cảm xúc của riêng bản thân hoặc có thể dựa trên các quan sát của người khác. Chúng bao gồm:

- Suy yếu tâm trạng nhất trong ngày, gần như mọi ngày, chẳng hạn như cảm thấy buồn, trống rỗng hoặc rơi lệ (ở trẻ em và thanh thiếu niên, tâm trạng chán nản có thể xuất hiện như là khó chịu liên tục).

- Giảm hoặc cảm thấy không có niềm vui trong tất cả hoặc gần như tất cả các hoạt động trong ngày, gần như mỗi ngày.

- Giảm cân đáng kể khi không ăn kiêng, hoặc tăng cân vượt trội khi không có bệnh lý khác gây tăng cân đi kèm.

- Mất ngủ hoặc làm tăng ham muốn ngủ gần như mỗi ngày.

- Bồn chồn hoặc làm chậm lại hành vi có thể được quan sát bởi những người khác.

- Mệt mỏi hay mất năng lượng gần như mỗi ngày.

- Cảm xúc của vô dụng hoặc quá nhiều tội lỗi không thích hợp hoặc gần như mỗi ngày.

- Vấn đề ra quyết định hoặc khó tập trung suy nghĩ gần như mỗi ngày.

- Thường xuyên suy nghĩ về cái chết hoặc tự tử, hoặc cố gắng tự tử.

Tuy nhiên, em vẫn cần khám bác sĩ chuyên khoa tâm thần để BS gặp trao đổi trực tiếp với em, xác định xem em có thật sự trầm cảm hay do áp lực cuộc sống ảnh hưởng lên tâm lý tạm thời mà thôi, có thêm vấn đề gì khác không, có bệnh lý nào khác tác động lên không (như bệnh lý nội tiết, thần kinh trung ương...), mức độ bệnh ra sao…để kê thuốc điều trị và tư vấn tâm lý cho em.

Em đừng vội hiểu lầm ý tôi nói em bị “tâm thần” như theo cách hiểu của đa phần người dân về ngành học Tâm thần, theo phân ngành y khoa, BS Tâm thần là người chuyên trị các rối loạn thuộc về tinh thần, trong đó thường gặp là trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn giấc ngủ...

Bệnh trầm cảm là bệnh có thể điều trị được. Nếu em dũng cảm điều trị trầm cảm thì em sẽ nhìn sự việc sáng hơn, mau lấy lại thăng bằng trong cuộc sống, trong học tập. Chi phí điều trị bệnh này cũng không quá mắc và có thanh toán bảo hiểm y tế, cho cả đối tượng người lớn và trẻ em, em nhé.

Ở TP.HCM, một số trung tâm có chuyên khoa tâm thần mạnh là BV Nguyễn Tri Phương, Bv ĐH y dược... em có thể tham khảo thêm.

Câu hỏi liên quan

• Sọ não bị móp, dùng xi măng sinh học can thiệp được không?
• Em bị nang gan, có cần uống thuốc điều trị?
• Trẻ mổ nẹp vít xương chày, bao lâu có thể tập đi?