Hướng dẫn xử trí hạ đường huyết tại nhà

Hạ đường huyết là tình trạng nguy hiểm, có thể gây co giật, hôn mê, phù não hoặc tai biến mạch máu não nếu không được xử trí kịp thời. Khi phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ hạ đường huyết, việc bổ sung glucose nhanh chóng và đúng cách là yếu tố then chốt để bảo vệ người bệnh.

Khi thấy người bệnh có dấu hiệu hạ đường huyết (run tay, vã mồ hôi, đói cồn cào, choáng váng, lơ mơ…), điều quan trọng nhất là bổ sung đường càng sớm càng tốt. Cách đơn giản, dễ nhớ nhất là áp dụng quy tắc “15-15”, cụ thể như sau:

Bước 1: Bổ sung đường ngay

Bổ sung 15-20 gam carbohydrate hấp thụ nhanh, chọn thực phẩm dễ hấp thu, không chứa chất béo hoặc protein để tránh chậm trễ. Ví dụ như: 2-3 viên đường hoặc 1-2 muỗng cà phê mật ong/đường trắng; 1/2 ly (120ml) nước trái cây (cam, nho) hoặc nước ngọt có đường (không dùng loại ăn kiêng); 1 ly sữa hoặc 4-5 viên kẹo cứng; Viên glucose đóng sẵn.

Nếu bệnh nhân kích thích hoặc khó nuốt, có thể dùng glucagon 1mg tiêm dưới da (nếu có sẵn tại nhà).

Bước 2: Đợi 15 phút rồi kiểm tra lại đường huyết

Chờ 15 phút và kiểm tra lại đường huyết, nếu vẫn dưới 3,9 mmol/l, lặp lại bước 1. Nếu đã ổn (trên 3,9 mmol/l), ăn thêm bữa nhẹ chứa carbohydrate phức tạp và protein để duy trì như bánh mì kẹp phô mai, trái cây với sữa chua, hoặc cháo loãng.

Bước 3: Nghỉ ngơi và theo dõi

Nghỉ ngơi và theo dõi, tránh hoạt động nặng, ghi chép sự việc để báo bác sĩ điều chỉnh liều thuốc. Nếu hạ đường huyết dai dẳng, có thể cần truyền glucose 10% tại cơ sở y tế để duy trì đường huyết trên 5,5 mmol/l ít nhất 24-72 giờ.

Lưu ý quan trọng: Nếu người bệnh hôn mê hoặc mất ý thức, KHÔNG cho ăn/uống để tránh nghẹn, gọi ngay cấp cứu 115. Không tự ý dùng insulin hoặc thuốc hạ đường huyết khác, vì sẽ làm tình trạng tệ hơn. Với người bệnh không bị đái tháo đường, cần điều trị nguyên nhân gốc rễ như u tiết insulin.

Khi nào cần gọi cấp cứu ngay?

Không phải lúc nào cũng tự xử trí được tại nhà. Hãy gọi cấp cứu ngay nếu: Đường huyết không tăng sau 2 lần áp dụng quy tắc 15-15; xuất hiện co giật, hôn mê, khó thở, hoặc mất ý thức; người bệnh là trẻ em, người cao tuổi, hoặc có bệnh lý kèm theo (suy tim, suy gan, suy thận); hạ đường huyết do ngộ độc thuốc hoặc nguyên nhân khác không rõ.