Giải pháp mới kiểm soát đường huyết và giảm biến chứng tim mạch

Thuốc GLP-1 RA mới với tác dụng đa cơ chế và hiệu quả vượt trội cho bệnh nhân đái tháo đường type 2

Theo TS.BS Nguyễn Quang Bảy - Trưởng khoa Nội tiết Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai, sau Liraglutide, Semaglutide là thuốc GLP-1 RA mới đã chính thức có mặt tại Việt Nam. Với ba thay đổi trong cấu trúc so với GLP-1 người, Semaglutide tiêm dưới da có thời gian tác dụng kéo dài một tuần, giúp tăng kích thích tiết insulin cả pha 1 và pha 2 như ở người khỏe mạnh, đồng thời ức chế tiết glucagon, làm giảm cả đường huyết lúc đói và sau ăn.

Trong chuỗi nghiên cứu SUSTAIN (1-11), so sánh Semaglutide với các thuốc hạ đường huyết khác (uống hoặc tiêm), hoặc khi phối hợp cùng SGLT-2i hay insulin nền, cho thấy:

- Liều tiêm 0,5-1,0 mg/tuần giúp giảm HbA1C vượt trội;

- Tỷ lệ bệnh nhân đạt mục tiêu HbA1C < 7,0% cao hơn;

- Tỷ lệ hạ đường huyết nặng thấp, đặc biệt thấp hơn nhiều so với điều trị bằng insulin.

Ngoài tác dụng kiểm soát đường huyết, Semaglutide còn giúp giảm cân rõ rệt, chủ yếu do giảm khối mỡ, đồng thời giảm huyết áp tâm thu, triglyceride, VLDL và hs-CRP, góp phần giảm xơ vữa động mạch.

Đáng chú ý, trong nghiên cứu SUSTAIN-6 kéo dài 2 năm trên bệnh nhân đái tháo đường típ 2 có bệnh tim mạch, Semaglutide liều 0,5-1,0 mg/tuần giúp giảm 26% nguy cơ kết cục tim mạch chính (MACE) gồm tử vong tim mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ không tử vong. Đặc biệt, thuốc giảm 39% nguy cơ đột quỵ không tử vong và giảm 36% nguy cơ bệnh thận mới xuất hiện hoặc tiến triển nặng hơn.

Nghiên cứu FLOW trên nhóm bệnh nhân đã có biến chứng thận cho thấy Semaglutide giảm 24% nguy cơ tiến triển bệnh thận nặng, tử vong do tim mạch hoặc bệnh thận, đến mức nghiên cứu phải dừng sớm vì hiệu quả rõ rệt. Trong nghiên cứu STRIDE, Semaglutide là thuốc đầu tiên được chứng minh cải thiện số bước đi và khoảng cách đi không đau ở bệnh nhân đái tháo đường típ 2 có bệnh động mạch ngoại biên.

Nhờ các tác dụng giảm đường huyết, giảm cân, giảm viêm, giảm huyết áp, dẫn đến giảm biến cố tim mạch, đột quỵ và biến chứng thận, Semaglutide được Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA) khuyến cáo ưu tiên sử dụng cho bệnh nhân đái tháo đường típ 2 có béo phì hoặc đã có biến chứng tim mạch, thận.

Tuy nhiên, bác sĩ và người bệnh cần lưu ý:

1. Tác dụng phụ về tiêu hóa, đặc biệt là buồn nôn

2. Cần kiểm tra mắt để theo dõi ảnh hưởng đến thị lực

3. Điều chỉnh thuốc hạ đường huyết khi phối hợp Semaglutide

4. Cân nhắc chi phí điều trị

5. Trong tương lai sẽ có thêm các thuốc đồng vận thụ thể GLP-1 mới với hiệu quả cao hơn

6. Dù thuốc tốt đến đâu, vẫn cần kết hợp chế độ ăn, vận động và điều trị toàn diện để dự phòng và kiểm soát biến chứng ở bệnh nhân đái tháo đường.