Giải đáp về vắc xin cúm A: Có mấy loại, lịch tiêm, ai cần tiêm nhất?

1. Cúm A là bệnh gì?

Cúm A là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus cúm A gây ra, thuộc nhóm virus cúm có khả năng biến đổi liên tục, tạo ra nhiều chủng mới như H1N1, H3N2, H5N1… Bệnh lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện.

Triệu chứng thường gặp gồm sốt cao, ho, đau họng, mệt mỏi, nhức mỏi cơ, đau đầu, sổ mũi, nhưng ở một số người - đặc biệt là trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền - cúm A có thể diễn tiến nhanh, gây viêm phổi nặng, suy hô hấp, thậm chí tử vong.

Do khả năng lây lan mạnh và biến chủng thường xuyên, cúm A được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào nhóm bệnh cần tiêm vắc xin định kỳ hàng năm.

2. Vắc xin cúm A có mấy loại? Giá bao nhiêu?

Vắc xin cúm A là vắc xin bất hoạt (inactivated vaccine) hoặc vắc xin tái tổ hợp (recombinant vaccine), không phải là vắc xin sống giảm độc lực. Hiện nay, các vắc xin cúm được phân loại dựa trên số chủng virus mà chúng bảo vệ:

• Vắc xin cúm tam giá (trivalent): chứa kháng nguyên của 3 chủng virus cúm - hai chủng cúm A (H1N1, H3N2) và một chủng cúm B.
• Vắc xin cúm tứ giá (quadrivalent): thế hệ mới hơn, có thêm một chủng cúm B so với loại tam giá, giúp tăng khả năng bảo vệ.
  
  

Vắc xin cúm A trong thực tế thường là vắc xin cúm tứ giá, có khả năng phòng cả cúm A và cúm B, và được khuyên tiêm nhắc mỗi năm một lần.

Xem thêm:

>> 7 điều bạn cần biết về vắc xin cúm
>> Giá vắc xin cúm tại Viện Pasteur TPHCM (năm 2025)
 >> Vắc xin cúm của Bệnh viện Thống Nhất là loại nào, giá bao nhiêu?

3. Ai nên tiêm vắc xin cúm A?

Mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên đều có thể tiêm vắc xin cúm, nhưng một số nhóm cần ưu tiên hơn cả:

• Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, đặc biệt dưới 2 tuổi.
• Phụ nữ mang thai hoặc đang chuẩn bị mang thai.
• Người cao tuổi (trên 60 tuổi).
• Người mắc bệnh mạn tính như tiểu đường, tim mạch, hen, bệnh phổi tắc nghẽn, suy thận.
• Nhân viên y tế, giáo viên, người thường xuyên tiếp xúc với cộng đồng hoặc môi trường kín.
• Người có hệ miễn dịch suy giảm.
• Đối với trẻ nhỏ, liều tiêm sẽ tùy theo độ tuổi và tiền sử tiêm chủng:
• Trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tuổi: nếu chưa từng tiêm, cần 2 liều cách nhau 4 tuần.
• Từ 9 tuổi trở lên: chỉ cần 1 liều mỗi năm.
  
  

4. Vì sao cần tiêm nhắc mỗi năm?

Không giống nhiều loại vắc xin khác, vắc xin cúm chỉ có hiệu lực bảo vệ khoảng 6-12 tháng, do kháng thể giảm dần theo thời gian và virus cúm thường xuyên biến đổi.

Mỗi năm, WHO sẽ cập nhật công thức vắc xin cúm để phù hợp với các chủng virus đang lưu hành. Vì vậy, dù đã tiêm năm trước, bạn vẫn nên tiêm nhắc lại vào đầu mùa cúm (khoảng tháng 9 - 11 hàng năm) để được bảo vệ tối ưu.

5. Theo dõi sau tiêm và tác dụng phụ có thể gặp

Sau khi tiêm vắc xin cúm A, người tiêm cần ngồi lại theo dõi tại điểm tiêm ít nhất 30 phút để phát hiện sớm các phản ứng dị ứng hiếm gặp.

Phản ứng thường gặp và nhẹ bao gồm:

• Đau, sưng, đỏ tại chỗ tiêm (1-2 ngày).
• Sốt nhẹ, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ - thường tự hết sau 1-2 ngày.
• Trường hợp có biểu hiện sốt cao kéo dài, khó thở, nổi mẩn toàn thân, sưng phù hoặc đau nhiều, cần đến ngay cơ sở y tế để được xử trí kịp thời.
  
  

Các nghiên cứu quốc tế và trong nước đều cho thấy vắc xin cúm rất an toàn, có thể tiêm cùng các loại vắc xin khác như COVID-19, viêm phổi, bạch hầu - ho gà - uốn ván… nếu được bác sĩ chỉ định.