Điều gì xảy ra khi cơ thể bị loãng xương?

Xương mất “nội lực” - Cấu trúc xương rỗng dần theo thời gian

Bình thường, bộ xương được cấu tạo từ mô xương đặc và xương xốp, liên tục được tái tạo thông qua quá trình hủy xương và tạo xương.

Tuy nhiên, khi quá trình hủy xương diễn ra nhanh hơn tạo xương - thường gặp ở người lớn tuổi, phụ nữ sau mãn kinh, người thiếu vitamin D, canxi hoặc dùng corticoid kéo dài - mật độ xương bắt đầu suy giảm.

Ở giai đoạn đầu, loãng xương không gây triệu chứng rõ ràng. Người bệnh không cảm thấy đau, không có biến dạng xương, nên dễ bị bỏ qua. Tuy nhiên, lúc này các khoảng trống trong mô xương đang mở rộng, làm cho xương giòn, dễ gãy - như “gỗ mục rỗng ruột” dù bên ngoài vẫn còn nguyên vẹn.

Đau nhức, giảm chiều cao và gù lưng - Những dấu hiệu đáng ngại

Khi bệnh tiến triển, loãng xương gây ra nhiều triệu chứng đáng chú ý:

- Đau xương và cơ: Đặc biệt là vùng thắt lưng, hông, cổ vai gáy. Đau có thể âm ỉ kéo dài, nặng hơn khi vận động hoặc thay đổi thời tiết.

- Giảm chiều cao: Gãy lún các đốt sống khiến người bệnh bị “lùn” dần, giảm từ 2-5cm hoặc nhiều hơn. Nhiều trường hợp người bệnh không nhận ra cho đến khi đo chiều cao sau vài năm.

- Cong vẹo cột sống, gù lưng: Đốt sống bị xẹp gây biến dạng cột sống, đặc biệt là vùng ngực. Tư thế đi đứng thay đổi, gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng hô hấp.

Nguy cơ gãy xương - Biến chứng nặng nề nhất

Gãy xương là hậu quả nghiêm trọng nhất của loãng xương. Đặc biệt, các vị trí dễ bị gãy là cổ xương đùi, cổ tay và cột sống.

Gãy xương do loãng xương thường xảy ra sau những chấn thương nhẹ như vấp ngã, thậm chí có thể xảy ra khi ho mạnh hoặc cúi người.

- Gãy cổ xương đùi: Là nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế ở người cao tuổi. Sau gãy, nhiều người không thể đi lại bình thường, phải nằm một chỗ, làm tăng nguy cơ viêm phổi, huyết khối, loét da và tử vong sớm.

- Gãy đốt sống: Gây đau đớn kéo dài, biến dạng cột sống, giảm khả năng vận động.

- Gãy xương cánh tay hoặc cổ tay: Ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hằng ngày, mất khả năng tự chăm sóc bản thân.

Tác động đến hô hấp, tiêu hóa và tâm lý

Loãng xương không chỉ giới hạn ở hệ xương mà còn ảnh hưởng đến toàn cơ thể:

- Hô hấp kém: Gù lưng và biến dạng lồng ngực làm giảm dung tích phổi, gây khó thở, đặc biệt khi gắng sức.

- Táo bón và chán ăn: Giảm vận động do đau hoặc gãy xương khiến nhu động ruột chậm lại, ảnh hưởng tiêu hóa. Người bệnh ăn uống kém, sụt cân, mất thêm khối cơ và xương.

- Tâm lý suy sụp: Gãy xương và suy giảm vận động dễ khiến người bệnh mất tự tin, phụ thuộc vào người khác, dẫn đến lo âu, trầm cảm.

Phòng ngừa và kiểm soát - Chìa khóa bảo vệ bộ xương

Dù loãng xương không thể hồi phục hoàn toàn, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ giúp hạn chế biến chứng. Các biện pháp bao gồm:

- Kiểm tra mật độ xương định kỳ đối với người trên 50 tuổi, phụ nữ sau mãn kinh hoặc có yếu tố nguy cơ.

- Bổ sung canxi, vitamin D, thông qua chế độ ăn và viên uống theo chỉ định bác sĩ.

- Tăng cường vận động thể lực: Đi bộ, tập yoga, dưỡng sinh giúp duy trì sức mạnh xương và cơ.

- Tránh té ngã: Sử dụng tay vịn, giày chống trượt, chiếu sáng đầy đủ trong nhà để hạn chế tai nạn.

Kết luận

Loãng xương được ví như "kẻ cắp thầm lặng", vì tiến triển âm thầm, không triệu chứng rõ ràng nhưng để lại hậu quả nặng nề.

Hiểu được điều gì đang xảy ra khi cơ thể bị loãng xương sẽ giúp mỗi người nâng cao ý thức phòng ngừa, chủ động bảo vệ bộ xương khỏe mạnh từ sớm, nhất là khi tuổi tác ngày càng cao.