Tuyến giáp là một trong những tuyến nội tiết quan trọng. Hormon tuyến giáp giúp làm tăng hoạt động tế bào; tăng cường chuyển hóa Glucid làm tăng tăng đường huyết; tăng cường chuyển hóa Lipid tạo năng lượng cho cơ thể hoạt động,…

Khi tuyến giáp sản xuất quá ít hormone sẽ gây bệnh suy giáp. Người bệnh cảm thấy mệt mỏi, tăng cân, không thể chịu được nhiệt độ lạnh. Khi tuyến giáp tạo ra quá nhiều hormone, cơ thể sẽ gây bệnh cường giáp. Người bệnh cường giáp sử dụng năng lượng quá nhanh khiến cơ thể mệt mỏi, cảm thấy lo lắng, tim đập nhanh, sụt cân. 

Hai rối loạn chính này của tuyến giáp do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra.

1. Người bệnh tuyến giáp nên ăn gì?

a. Thực phẩm giàu i-ốt

I-ốt giúp cân bằng nội tiết tố tuyến giáp, kích thích sản sinh các nội tiết tố cần thiết, giảm sự hình thành các khối u tuyến giáp.

Thực phẩm giàu i-ốt như rong biển, hải sản sẽ tốt cho người bị bướu giáp nhưng không dùng cho bệnh nhân cường giáp. I-ốt rất cần thiết cho tuyến giáp nhưng cần bổ sung i-ốt ở mức hợp lý trong bữa ăn hàng ngày.

Với người bệnh đang điều trị bằng i-ốt phóng xạ và các phương pháp khác, cần tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ điều trị để bổ sung lượng i-ốt phù hợp. Nếu người bệnh lạm dụng i-ốt sẽ khiến tuyến giáp hoạt động quá mức gây viêm tuyến giáp làm tình trạng bệnh nặng hơn. Do đó, người bệnh cần kiểm soát tốt lượng i-ốt bổ sung mỗi ngày.

b. Rau lá xanh

Chế độ ăn của người bệnh ung thư tuyến giáp cần bổ sung các loại rau lá xanh vì đây là những thực phẩm chứa nhiều magie, khoáng chất, cung cấp dưỡng chất tuyệt vời, thúc đẩy quá trình trao đổi chất của tuyến giáp và cơ thể diễn ra hiệu quả hơn.

Người bệnh có thể bổ sung các loại rau có màu xanh đậm như: rau mồng tơi, rau diếp cá, rau muống… để cơ thể nhận đủ magie giúp các triệu chứng đau cơ, mệt mỏi, nhịp tim không đều được cải thiện.

c. Các loại hạt

Các loại hạt phổ biến như: hạnh nhân, hạt điều, hạt bí… là nguồn cung cấp magie rất tốt cho cơ thể, giàu protein thực vật, vitamin B, vitamin E, các khoáng chất khác giúp hỗ trợ hoạt động hiệu quả của tuyến giáp.

Hạt lanh chứa hàm lượng axit béo omega 3 có vai trò quan trọng với chức năng của tuyến giáp nên cũng là lựa chọn tốt cho chế độ ăn kiêng của người bệnh cường giáp. Trước khi ăn, hạt lanh cần được nghiền nát để tăng lợi ích sử dụng.

d. Sữa chua ít béo

Sữa chua ít béo chứa nhiều iốt, vitamin D nên rất tốt cho tuyến giáp. I-ốt có vai trò quan trọng giúp sản xuất hormone tuyến giáp. Vitamin D tham gia vào quá trình điều hòa hệ thống miễn dịch, giúp ngăn bệnh Hashimoto. Do đó, sữa chua ít béo là lựa chọn phù hợp với người bệnh tuyến giáp.

e. Rong biển

Rong biển giàu i-ốt nên là lựa chọn phù hợp cho người bệnh tuyến giáp. Giá trị dinh dưỡng của rong biển cao nên người bệnh cần tiêu thụ ở mức độ vừa phải (1 lần/tuần). Tuy nhiên, rong biển chứa hàm lượng i-ốt cao có thể gây hại khi bổ sung quá mức nên người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh hàm lượng phù hợp cho cơ thể. 

f. Trứng 

Trứng chứa nhiều i-ốt, selen, axit béo omega-3, nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho một tuyến giáp khỏe mạnh, hỗ trợ hệ thống miễn dịch nên rất tốt để cải thiện sức khỏe của người bệnh tuyến giáp. Dù trứng cung cấp nhiều dưỡng chất cho cơ thể nhưng không được lạm dụng quá mức. Người bệnh cần có chế độ ăn uống lành mạnh, đa dạng các loại thực phẩm để giúp cải thiện sức khỏe tốt hơn.

g. Táo

Táo chứa nhiều chất dinh dưỡng rất tốt cho cơ thể. Táo cũng chứa nhiều i-ốt nên cũng là thực phẩm người bệnh cần lựa chọn để bảo vệ tuyến giáp khỏe mạnh.

h. Thịt gà

Thịt gà là một loại thịt nạc cung cấp protein, kẽm tốt cho sức khỏe. Đặc biệt, kẽm cần thiết để điều chỉnh hormone tuyến giáp trong cơ thể nên người bệnh tuyến giáp có thể lựa chọn thịt gà bổ sung vào khẩu phần ăn.

Xem thêm: Bệnh cường giáp cần thực hiện các xét nghiệm nào?

2. Những loại thực phẩm người bệnh tuyến giáp không nên ăn

Bệnh tuyến giáp có thể được kiểm soát thông qua chế độ ăn uống hợp lý để bảo vệ sức khỏe, tránh bệnh chuyển biến nặng hoặc tái phát.

a. Thực phẩm chế biến sẵn

Đối với người bệnh tuyến giáp tuyệt đối cần tránh ăn những thực phẩm được chế biến sẵn, do trong những thực phẩm này thường chứa đậu tương, chất phụ gia, calo rỗng… đây đều là những chất không tốt cho tuyến giáp.

b. Không sử dụng các thực phẩm từ đậu nành

Người bệnh tuyến giáp kiêng ăn hoặc sử dụng lượng vừa phải các sản phẩm được chế biến từ đậu nành (sữa đậu nành, đậu phụ, …) do trong các sản phẩm được chế biến từ đậu này có chứa chất isoflavone gây cản trở quá trình sản xuất hormone tuyến giáp.

c. Không sử dụng nội tạng động vật

Trong nội tạng động vật có chứa nhiều axit lipoic ảnh hưởng đến hoạt động của tuyến giáp. Vì vậy đối với người bệnh tuyến giáp nếu dung nạp nội tạng động vật sẽ ảnh hưởng đến quá trình hoạt động của tuyến giáp khiến bệnh trở nên nặng hơn.

Ngoài ra nếu đang trong quá trình sử dụng các loại thuốc điều trị bệnh về tuyến giáp thì axit lipoic sẽ làm cho thuốc mất tác dụng gây ảnh hưởng đến quá trình điều trị bệnh tuyến giáp.

d. Tránh ăn nhiều chất xơ và đường

Người bệnh tuyến giáp tránh ăn thực phẩm có chứa nhiều chất xơ do chất xơ làm cản trở sự hấp thụ thuốc, gây cản trở cho việc điều trị bệnh. Tuy vậy chất xơ cần thiết không thể thiếu cho quá trình tiêu hóa vì thế người bệnh cũng không cần loại bỏ hoàn toàn mà sử dụng với 1 lượng vừa phải là được.

Tương tự, đường và các chất tạo ngọt cũng vậy. Ở người bệnh tuyến giáp thường bị suy giảm chức năng tuyến giáp, ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa đường thành năng lượng, gây tăng cân và ảnh hưởng đến hoạt động của tuyến giáp.

e. Bia rượu và chất kích thích

Bệnh nhân tuyến giáp tuyệt đối không được sử dụng bia rượu, đồ uống có ga hoặc chất kích thích, do những chất này gây rối loạn sự hoạt động của tuyến và gây kích thích hệ tiêu hóa, làm giảm khả năng hấp thụ thuốc của tuyến giáp, ảnh hưởng đến quá trình điều trị tuyến giáp.

f. Các loại rau họ cải

Người bệnh tuyến giáp cần hạn chế hoặc tránh không ăn các loại rau họ cải: cải bắp, cải bẹ, cải thìa….. Bởi rau họ cải có chứa chất làm hạn chế sự hấp thụ của tuyến giáp, đặc biệt là khi ăn sống. Đối với những người thích ăn các loại rau cải, các bạn nên nấu chín để ăn đồng thời giúp loại bỏ những chất gây hại cho tuyến giáp.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS Trịnh Ngọc Bình - Phó ban AloBacsi Cộng đồng