Cháy da vì nắng gắt: Làm sao để “hạ nhiệt” đúng cách?

Bỏng nắng là gì?

Bỏng nắng là một phản ứng viêm cấp tính của da khi tiếp xúc quá mức với tia cực tím (UV) trong ánh nắng mặt trời, đặc biệt là tia UVB. Tình trạng này có thể xảy ra chỉ sau vài giờ tiếp xúc mà không được bảo vệ đúng cách. Tùy theo mức độ tiếp xúc, thời gian và cơ địa từng người mà mức độ tổn thương da sẽ khác nhau.

Phân độ bỏng nắng

Theo các chuyên gia da liễu, bỏng nắng có thể được chia thành 3 mức độ:

1. Bỏng nắng độ 1 (nhẹ):

Đây là mức độ phổ biến nhất. Da bị đỏ, nóng, rát, khô ráp và có thể kèm theo ngứa sau vài giờ tiếp xúc nắng.

Tình trạng này thường kéo dài 3-5 ngày, sau đó da có thể bong nhẹ.

2. Bỏng nắng độ 2 (trung bình):

Ngoài hiện tượng đỏ da và đau rát, vùng da bỏng có thể xuất hiện các bọng nước nhỏ, da sưng nề, cảm giác bỏng rát tăng lên.

Người bệnh đôi khi có thể kèm theo sốt nhẹ, mệt mỏi. Lúc này, da đã tổn thương sâu hơn lớp biểu bì, thời gian phục hồi kéo dài hơn, dễ để lại vết thâm.

3. Bỏng nắng độ 3 (nặng):

Hiếm gặp nhưng rất nghiêm trọng. Da bị phồng rộp lớn, chảy dịch, hoại tử bề mặt, có thể kèm theo sốt cao, đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, mất nước.

Trường hợp này cần điều trị y tế ngay vì nguy cơ nhiễm trùng và biến chứng là rất cao.

Xử trí đúng khi bị bỏng nắng

Khi bị bỏng nắng, nhiều người thường có xu hướng thoa kem đánh răng, dầu gió, rượu thuốc hoặc nước đá trực tiếp lên vùng da tổn thương - điều này hoàn toàn sai lầm và có thể khiến da tổn thương nặng hơn.

Dưới đây là những bước xử trí đúng cách được bác sĩ Da liễu khuyến cáo:

- Làm mát vùng da bị bỏng: Di chuyển vào bóng râm hoặc nơi mát, sau đó dùng khăn ướt mát đắp nhẹ lên vùng da bị bỏng trong 15-20 phút, lặp lại nhiều lần trong ngày. Không dùng nước quá lạnh hoặc đá viên chà trực tiếp lên da.

- Giữ ẩm cho da: Sau khi làm dịu da, hãy thoa kem dưỡng ẩm không chứa hương liệu, cồn hoặc corticoid. Gel lô hội (aloe vera) là một lựa chọn tốt vì có tính làm dịu, chống viêm.

- Uống nhiều nước: Bỏng nắng khiến cơ thể mất nước, do đó cần bổ sung đủ nước để giúp phục hồi da nhanh hơn.

- Không gãi, không bóc da: Khi da bong tróc hoặc ngứa, cần tránh gãi hay bóc da vì dễ gây nhiễm trùng, hình thành sẹo hoặc thâm kéo dài.

- Nếu có bóng nước: Tuyệt đối không tự ý chích bóng nước. Hãy để bóng nước tự vỡ và vệ sinh nhẹ nhàng bằng nước muối sinh lý, sau đó bôi thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ nếu cần.

- Dùng thuốc giảm đau: Nếu cảm giác đau rát nhiều, có thể dùng thuốc giảm đau thông thường như paracetamol, ibuprofen nhưng cần tham khảo ý kiến dược sĩ hoặc bác sĩ trước khi sử dụng.

- Đến gặp bác sĩ: Nếu bỏng nắng diện rộng, kèm sốt, ớn lạnh, buồn nôn, chóng mặt hoặc bóng nước lan rộng - cần đến cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.

Phòng tránh bỏng nắng

Để tránh nguy cơ bỏng nắng, đặc biệt vào thời điểm tia UV cao từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều, mỗi người cần chú ý:

- Thoa kem chống nắng mỗi ngày, chọn loại phổ rộng (broad-spectrum), SPF từ 30 trở lên, bôi lại sau mỗi 2-3 giờ.

- Mặc áo dài tay, đội nón rộng vành, đeo kính râm và sử dụng dù hoặc khẩu trang chống nắng.

- Tránh ra ngoài nắng quá lâu, nhất là ở bãi biển, bãi cỏ hoặc mặt nước vì khả năng phản xạ tia UV rất cao.

- Uống đủ nước mỗi ngày để tăng độ ẩm cho da. Tăng cường ăn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như rau xanh, trái cây tươi… giúp tăng sức đề kháng cho da.

Lưu ý 

Bỏng nắng không chỉ ảnh hưởng thẩm mỹ và gây đau rát tạm thời mà còn làm tăng nguy cơ lão hóa da, nám sạm, thậm chí ung thư da nếu bị lặp lại nhiều lần. Do đó, bảo vệ làn da dưới ánh nắng không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn là một phần quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe lâu dài.