Trong trận chung kết lượt về AFF Cup 2024 giữa Việt Nam và Thái Lan, tiền đạo Nguyễn Xuân Son bị chấn thương rất nặng, phải rời sân ngay thời gian đầu trận đấu. Sau mổ, cầu thủ Xuân Son sẽ bước vào giai đoạn vật lý trị liệu và phục hồi chức năng.

ThS.BS Calvin Q Trịnh - Giám đốc trung tâm phục hồi chức năng và hình thể chuẩn Mỹ - HMR cho biết, chấn thương thể thao là tình trạng thường gặp ở các vận động viên, thường là do hoạt động thể chất cường độ cao và tính cạnh tranh của thể thao. Bên cạnh đó, kỹ thuật tập luyện kém, thực hành khởi động hoặc hạ nhiệt không đầy đủ, thiếu thời gian nghỉ ngơi hay mất cân bằng cơ, lệch trục khớp cũng có thể góp phần gây ra nguy cơ chấn thương thể thao.

BS Calvin Q Trịnh phân tích: “Ở người bình thường, chấn thương thường đến do tai nạn trong cuộc sống, như cưa xẻ bàn tay, hay bị xe cán dập nát chân. Khi gặp nạn, tính chất chấn thương đôi khi nghiêm trọng hơn và mức độ phục hồi thường chậm hơn. Còn với vận động viên thể thao như Nguyễn Xuân Son, việc phục hồi sẽ thuận lợi hơn, do thể chất, dinh dưỡng và kể cả tố chất tâm lý tốt hơn”.

Để kiểm soát chấn thương thể thao, phương pháp RICE thường được khuyến nghị. Phương pháp này bao gồm nghỉ ngơi (Rest), chườm đá (Ice), băng ép (Compress) và điều trị nâng đỡ (Elevation).

Việc nghỉ ngơi vùng bị thương giúp ngăn ngừa tổn thương thêm và cho phép cơ thể bắt đầu chữa lành. Chườm đá có thể làm giảm sưng và giảm đau, trong khi băng ép và nâng cao giúp hạn chế tình trạng viêm. Kiểm soát cơn đau hiệu quả đóng vai trò rất quan trọng để phục hồi chấn thương thể thao.

Các loại thuốc không kê đơn (như ibuprofen hoặc acetaminophen) có thể giúp giảm khó chịu và giảm viêm. Ngoài ra, các liệu pháp như châm cứu hoặc vật lý trị liệu cũng có thể có lợi trong việc kiểm soát cơn đau.

Vai trò quan trọng của phục hồi chức năng sau chấn thương thể thao

Sau khi bị chấn thương thể thao, quá trình phục hồi chức năng rất cần thiết, giúp bệnh nhân giảm đau, lấy lại chức năng và ngăn ngừa chấn thương tiếp theo.

ThS.BS Calvin Q Trịnh cho biết: “Các bài tập phục hồi chức năng cho chấn thương thể thao thường tập trung vào việc cải thiện sức mạnh, độ linh hoạt, mức phản xạ, sự cân bằng và sức bền. Các bài tập này được thiết kế riêng cho từng loại chấn thương và nhu cầu của từng cá nhân.

Chẳng hạn đối với chấn thương của cầu thủ bóng đá Nguyễn Xuân Son, chúng có thể bao gồm các hoạt động co cơ đẳng trường trong thời gian bất động để chống teo cơ”.

Sau khi lành xương các bài tập như kéo giãn các cơ vùng cẳng chân và đùi, tập kháng lực để tăng sức mạnh cơ chi dưới, lấy lại biên độ vận động của khớp gối và cổ chân, tái lập cân bằng cơ sau chấn thương và các chuyển động chức năng mô phỏng các hành động cụ thể của môn thể thao bao gồm cả phản xạ và sự nhanh nhẹn như đón bóng, lừa bóng.

Bên cạnh đó cũng có phác đồ tập luyện cho chân không tổn thương và các phần khác của cơ thể. Trong khi người thường chỉ cần, cải thiện biên độ vận động, chống teo cơ, tái lập cân bằng và phục hồi sức mạnh cơ để tái lập các vận động thông thường trong sinh hoạt thường ngày.

Nhân viên phục hồi chức năng, huấn luyện viên và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác như dinh dưỡng, tâm lý sẽ đánh giá mức độ chấn thương, lập kế hoạch điều trị cá nhân hóa, theo dõi chặt chẽ và điều chỉnh khi cần thiết, tạo điều kiện cho vận động viên trở lại các hoạt động thể thao an toàn.

ThS.BS Calvin Q Trịnh khuyến cáo, nghỉ ngơi đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi sau chấn thương thể thao. Cho cơ thể thời gian để chữa lành mà không gây áp lực không cần thiết lên vùng bị thương là điều cần thiết để phục hồi.

Các vận động viên nên lắng nghe cơ thể của mình và không vội vàng quay lại hoạt động thể chất cường độ cao quá sớm. Việc dần dần đưa vận động và tập luyện trở lại dưới sự hướng dẫn của chuyên gia có thể giúp ngăn ngừa chấn thương tái phát.