Cẩn trọng trước 3 mối lo làm tăng nguy cơ đột quỵ mùa hè

Cẩn trọng trước nguy cơ đột quỵ “nhân ba” trong mùa nóng

Các nghiên cứu y khoa cho thấy, có đến 3 mối lo làm tăng nguy cơ đột quỵ trong mùa hè, bao gồm: nhiệt độ nắng nóng vào ban ngày, chênh lệch nhiệt lớn với ban đêm, cho đến sóng nhiệt kéo dài vài ngày liên tiếp.

Cụ thể, theo Thư viện Y khoa Hoa Kỳ, ước tính gộp của 20 nghiên cứu quốc tế cho thấy  hiện nay.

Đại học Y khoa Thiên Tân (Trung Quốc) nghiên cứu gần 10.000 bệnh nhân đột quỵ trong 10 năm cho biết thêm, mỗi 1°C biến động nhiệt ngày-đêm vào mùa nóng (tháng 5-10) làm tăng nguy cơ đột quỵ thiếu máu não thêm 11%. Chênh lệch nhiệt trong ngày càng lớn, cơ thể càng phải điều chỉnh liên tục, dẫn đến nhu cầu tuần hoàn máu tăng và máu dễ đông hơn .

Nghiên cứu hơn 15.000 bệnh nhân đột quỵ vào mùa hè trong 4 năm, Cơ quan Đột quỵ Quốc gia Israel còn phát hiện trong các đợt nắng nóng kéo dài, nhiệt độ cao sẽ làm tích tụ nguy cơ khởi phát đột quỵ tới 6 ngày sau, cứ mỗi ngày tăng thêm 10% nguy cơ đột quỵ. 

Những ai cần cảnh giác “cao độ” với đột quỵ mùa nắng?

Tại Việt Nam, năm 2025 được dự báo tiếp tục là năm nắng nóng đỉnh điểm và kéo dài, mức chênh lệch nhiệt độ ngày-đêm . Do đó, người dân cần chủ động bảo vệ sức khỏe, đặc biệt là những người có nguy cơ đột quỵ cao.

Ở người lớn tuổi, lão hóa tuổi tác khiến họ ít tiết mồ hôi và ít cảm giác khát, tăng tích nhiệt và mất nước, dẫn đến tưới máu não kém hơn và nguy cơ đột quỵ cao hơn khi trời nắng nóng. Các thuốc điều trị bệnh nền ở người mỡ máu, cao huyết áp, tiểu đường... còn làm giảm thêm khả năng tự điều hòa thân nhiệt ở họ.

Đối với dân văn phòng, rủi ro sốc nhiệt và đột quỵ cao do hay đi từ ngoài trời vào phòng máy lạnh ở nhà và nơi công sở. Các yếu tố áp lực công việc và thức khuya gây căng thẳng thần kinh, ngồi nhiều bị giảm tuần hoàn máu lên não… cũng gây ra rủi ro đột quỵ cao hơn trong mùa hè.

Kinh nghiệm phòng đột quy mùa nắng nóng của người Nhật

Trên thế giới, nhiều nước cũng đối mặt với thời tiết nắng nóng cực đoan và tích lũy các kinh nghiệm phòng ngừa đột quỵ hiệu quả. Một trong số đó là Nhật Bản - quốc gia có tỷ lệ đột quỵ không chỉ thấp mà còn liên tục giảm trong 3 thập kỷ gần đây , theo Tạp chí Y khoa Lancet.

Cơ quan Khai báo Đột quỵ Takashima (Nhật Bản) từng theo dõi 55.000 dân suốt 15 năm, cảnh báo mọi người về nguy cơ đột quỵ gây tử vong vào mùa hè cao gấp đôi mùa khác. Do đó, chỉ cần thấy thời tiết nắng lên, người dân sẽ thực hiện nhiều biện pháp phòng đột quỵ sớm.

Theo đó, người Nhật hạn chế ra ngoài trời khi nắng nóng trên 32°C, họ gọi đây là "thẻ đỏ 32°C". Nếu ở nhà, họ tránh bật điều hòa thấp hơn thân nhiệt 10°C, nhiệt độ phòng lý tưởng là 26-27°C. Buổi chiều khi thời tiết đã dịu mát, sẽ là thời điểm đông người ra ngoài tập thể dục nhất.

Người dân chú trọng việc uống đủ nước, ăn nhiều rau xanh và hoa quả bởi các acid amin thực vật tốt cho sức khỏe tim mạch. Còn trong các thực phẩm cung cấp protein, họ ưu tiên lựa chọn các loại cá biển giàu Omega (DHA, EPA…) và đậu tương lên men (Natto) hỗ trợ làm tan máu đông.

Natto được sử dụng nhiều trong bảng mỹ thực hỗ trợ phòng đột quỵ của Nhật Bản, nhờ lịch sử lâu đời 1.200 năm và nghiên cứu so sánh với 173 thực phẩm khác của nhà vi sinh học nổi tiếng Sumi Hiroyuki. Mỗi năm, Nhật Bản tiêu thụ trên 50.000 tấn natto. Hiệp hội Nattokinase Nhật (JNKA) khuyến cáo mức ăn 50g natto mỗi ngày hoặc bổ sung 2.000FU nattokinase từ sản phẩm dự phòng đột quỵ.

Những hạt đậu lên men giàu enzym nattokinase, có hiệu quả làm tan cục máu đông hiệu quả, mạnh gấp 4 lần enzym plasmin đánh tan tơ huyết trong cơ thể người. Vì vậy, người Nhật thường ăn natto vào buổi sáng và bữa tối - thời điểm chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm cao, giúp phòng ngừa đột quỵ hiệu quả hơn.