Bộ Y tế: HIV đang “trẻ hóa” và lây lan âm thầm

Theo Bộ Y tế, tình hình HIV tại Việt Nam đang xuất hiện nhiều chuyển biến đáng lo ngại, đòi hỏi cộng đồng cần nhìn thẳng, hiểu đúng và hành động sớm để tránh những hệ lụy lâu dài.

Một trong những xu hướng rõ nét nhất là tình trạng nhiễm HIV ngày càng trẻ hóa. Tỷ lệ người nhiễm mới gia tăng ở nhóm tuổi 15-30, lứa tuổi có nhiều thay đổi về hành vi, dễ chịu tác động từ môi trường xã hội và các xu hướng quan hệ tình dục không an toàn, trong khi kiến thức phòng bệnh còn hạn chế.

Đáng chú ý, đường lây truyền qua quan hệ tình dục đang chiếm ưu thế, thay thế dần cho lây qua máu và tiêm chích ma túy như trước đây. Điều nguy hiểm là quá trình lây nhiễm này diễn ra âm thầm trong cộng đồng. Nhiều người không nghĩ mình có nguy cơ, không đi xét nghiệm, dẫn đến HIV lan truyền khó kiểm soát và chỉ được phát hiện khi bệnh đã ở giai đoạn muộn.

Bên cạnh đó, việc tiếp cận xét nghiệm và điều trị vẫn còn nhiều rào cản. Tâm lý e ngại, sợ kỳ thị, cùng khó khăn kinh tế khiến không ít người chậm xét nghiệm hoặc bỏ dở điều trị ARV. Điều này không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh mà còn làm tăng nguy cơ lây nhiễm cho cộng đồng.

Tuy nhiên, điểm tích cực là HIV ngày nay không còn là “án tử”. Với tiến bộ y học, người nhiễm HIV nếu được phát hiện sớm và điều trị ARV đều đặn có thể kiểm soát virus ở mức không phát hiện được. Khi đó, khả năng lây truyền qua đường tình dục bằng 0, theo nguyên tắc K = K (Không phát hiện = Không lây truyền). Cùng với đó, PrEP - thuốc dự phòng trước phơi nhiễm đang trở thành “lá chắn” hiệu quả cho những người có nguy cơ cao.

Thông điệp được Bộ Y tế nhấn mạnh là: phòng HIV không chỉ để bảo vệ cá nhân, mà còn là trách nhiệm với cộng đồng. Mỗi người chủ động xét nghiệm, dự phòng, điều trị và xóa bỏ kỳ thị chính là một mắt xích quan trọng giúp Việt Nam duy trì thành quả phòng, chống HIV/AIDS và tiến tới mục tiêu kiểm soát dịch bệnh bền vững.

HIV không phân biệt ai. Nhưng nhận thức đúng và hành động sớm có thể tạo ra sự khác biệt cho chính bạn, cho người bạn yêu thương và cho toàn xã hội.