1. Bàng quang thần kinh gây tồn lưu nước tiểu, dễ tái phát nhiễm khuẩn niệu

Qua chương trình trước các khán giả được biết, bàng quang thần kinh là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng tiểu không kiểm soát. Trong quá trình điều trị cho nhiều bệnh nhân, BS thấy nguyên nhân có được mọi người nghĩ đến nhiều không, vì sao?

ThS.BS Lê Nguyễn Minh Hoàng trả lời: Bàng quang thần kinh là một trong những tình trạng rối loạn chức năng, là một trong những vấn đề về thần kinh điều khiển bàng quang, tất cả các nguyên nhân ảnh hưởng đến bệnh lý bàng quang thần kinh là một trong những tác động liên quan tới thần kinh tủy sống, và các thần kinh ngoại biên chi phối cho bàng quang.

Việc điều trị bàng quang thần kinh sẽ tùy thuộc vào vị trí tổn thương của thần kinh điều khiển bàng quang. Ví dụ, những đường hợp bệnh nhân đột quỵ, chấn thương cột sống, bàng quang sẽ xuất hiện tình trạng tiểu nhiều lần, tiểu không kiểm soát, điều này do bàng quang xảy ra tình trạng tăng trương lực nên kích thước bàng quang sẽ nhỏ hơn những người bình thường, bệnh nhân sẽ không nhịn tiểu được lâu dẫn đến tình trạng tiểu nhiều lần.

Một số trường hợp bệnh nhân có tổn thương thần kinh ngoại biên như mắc đái tháo đường, nghiện rượu, bệnh zona, herpes, điều này khiến tổn thương ở bàng quang xảy ra, kích thước bàng quang lớn hơn bình thường và khả năng co bóp kém đi rất nhiều, dẫn đến tình trạng nước tiểu trong bàng quang luôn ở thể tích cao, khi nước tiểu tồn lưu ngày càng nhiều, vi khuẩn sinh sôi nảy nở, dẫn đến tình trạng nhiễm khuẩn niệu dễ tái phát ở những trường hợp bàng quang thần kinh nhu tính.

2. Bệnh nhân bị bàng quang thần kinh thường được phát hiện ở giai đoạn bệnh nặng

Ở những bệnh nhân bị bàng quang thần kinh đến với Bệnh viện Bình Dân, những nguyên nhân khiến họ gặp phải rối loạn chức năng này là gì ạ?

ThS.BS Lê Nguyễn Minh Hoàng trả lời: Thông thường, bệnh nhân khi đến Bệnh viện Bình Dân thăm khám đã ở mức độ nặng của bệnh, rất ít bệnh nhân sau cơn đột quỵ, chấn thương mà đi tái khám ngay để tầm soát các nguy cơ về tổn thương bàng quang.

Khi đến thăm khám, bệnh nhân đã có những triệu chứng tiểu không kiểm soát nặng, bệnh nhân có tình trạng nhiễm khuẩn tái lại nhiều lần… lúc này, bác sĩ sẽ đánh giá các tổn thương của bàng quang để chẩn đoán bệnh nhân đã có biến chứng hay chưa. Một số bệnh nhân có tình trạng nhiễm khuẩn nặng dạng nhiễm khuẩn huyết hoặc suy thận, đó là tình trạng bệnh nhân cần được can thiệp gấp.

Ngoài ra, bác sĩ sẽ kiểm tra các tình trạng tổn thương bàng quang có đi kèm với những bất thường, rối loạn khác hay không. Ví dụ, một số bệnh nhân bị hẹp đường tiểu do bướu tiền liệt tuyến hoặc hẹp niệu đạo, cần điều trị những nguyên nhân này để tránh làm nặng tình trạng bàng quang thần kinh của bệnh nhân.

3. Bàng quang thần kinh vô căn khó chẩn đoán và theo dõi

Với những người tiểu không kiểm soát nhưng không bị những tổn thương thần kinh đột ngột như đột quỵ, chấn thương thì có khó để chẩn đoán bàng quang thần kinh không?

ThS.BS Lê Nguyễn Minh Hoàng trả lời: Với những bệnh nhân không có tiền sử về chấn thương, đột quỵ, bác sĩ sẽ lưu ý các bệnh lý kèm theo. Ví dụ, tầm soát các bệnh lý, suy thận, bệnh nhân nghiện rượu có thể xảy ra tình trạng tổn thương bàng quang thần kinh. Bệnh nhân càng ít triệu chứng hoặc không có tiền sử về tổn thương thần kinh, rất khó để chẩn đoán.

Thông thường, bác sĩ sẽ kết hợp nhiều dữ liệu như khám lâm sàng để đánh giá những vấn đề như tổn thương thần kinh ngoại biên hoặc kết hợp với những xét nghiệm như siêu âm để kiểm tra vấn đề thận ứ nước, vấn đề nước tiểu tồn lưu hoặc làm xét nghiệm sâu hơn như soi bàng quang, nội soi bàng quang khi đi tiểu; các biện pháp đo áp lực bàng quang để chẩn đoán chính xác vấn đề bàng quang thần kinh.

Một số bệnh nhân không có nguyên nhân gợi ý tình trạng bàng quang thần kinh, thường bác sĩ sẽ kết luận bàng quang thần kinh vô căn, các trường này rất khó chẩn đoán và theo dõi.

4. Những phương tiện chẩn đoán bàng quang thần kinh tại Bệnh viện Bình Dân

Ở Bệnh viện Bình Dân có những phương tiện gì để chẩn đoán bàng quang thần kinh, thưa BS?

ThS.BS Lê Nguyễn Minh Hoàng trả lời: Bệnh viện Bình Dân là bệnh viện chuyên khoa hạng nhất về các bệnh lý tiết niệu, trong đó có bệnh lý bàng quang thần kinh. Bệnh viện Bình Dân có đầy đủ các xét nghiệm để chẩn đoán bệnh lý bàng quang thần kinh, không thua kém các bệnh viện trên thế giới hiện nay, một số xét nghiệm như: siêu âm, xét nghiệm nước tiểu để đánh giá vấn đề nước tiểu tồn lưu và thận ứ nước.

Một số xét nghiệm chuyên sâu hơn, dành cho các trường hợp khó chẩn đoán, sẽ được áp dụng đo áp lực bàng quang, nội soi bàng quang, chụp bàng quang ngược dòng. Các xét nghiệm này so với trên thế giới vẫn được tiến hành chẩn đoán đầy đủ, rõ ràng để điều trị cho bệnh nhân.

5. Vật lý trị liệu, dùng thuốc, nội soi, phẫu thuật, phương pháp điều trị bàng quang thần kinh

Việc điều trị bàng quang thần kinh gồm những phương pháp gì? Có thể chữa dứt điểm không ạ?

ThS.BS Lê Nguyễn Minh Hoàng trả lời: Bác sĩ luôn tư vấn ngay từ đầu cho bệnh nhân, bàng quang thần kinh là bệnh lý khó, đòi hỏi thời gian điều trị kéo dài, tình trạng đáp ứng tùy thuộc vào sự tuân thủ, đáp ứng điều trị của từng bệnh nhân.

Khi điều trị, bác sĩ sẽ chia thành 2 nhóm: bệnh nhân nhẹ và bệnh nhân nặng.

Một số trường hợp bệnh nhân mắc bàng quang thần kinh tình trạng nặng, thường bệnh nhân đã có vấn đề ảnh hưởng lên thận gây thận ứ nước, suy thận hoặc bệnh nhân có nhiễm khuẩn tái phát nhiều lần. Đó là các vấn đề cần lưu ý để điều trị giảm biến chứng trước.

Về vấn đề điều trị bàng quang thần kinh, sau khi đánh giá nguyên nhân gây tổn thương có thể điều trị được hay không. Nếu nguyên nhân gây ra tình trạng bàng quang thần kinh hoặc làm nặng tình trạng bàng quang thần kinh của bệnh nhân, bác sĩ nên tập trung điều trị nguyên nhân trước. Nếu bàng quang thần kinh đã diễn tiến lâu, bệnh nhân khám nhiều nơi, khi đến với Bệnh viện Bình Dân, diễn tiến đã nặng, bác sĩ sẽ điều trị chủ yếu vào triệu chứng.

Với thể bàng quang thần kinh tăng trương lực, việc gây khó chịu nhất cho bệnh nhân là tiểu nhiều lần, tiểu không kiểm soát, bác sĩ sẽ áp dụng những phương pháp như sử dụng thuốc kết hợp tập vật lý trị liệu hoặc cho bệnh nhân thay đổi chế độ sinh hoạt hợp lý để giảm số lần đi tiểu, són tiểu của bệnh nhân.

Nếu các phương pháp trên thất bại, bác sĩ sẽ bàn luận với bệnh nhân để đưa ra các phương pháp xâm lấn như nội soi để phong bế thần kinh hoặc nặng nhất là những trường hợp đã có biến chứng lên thận, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật mở rộng bàng quang của bệnh nhân bằng cách lấy một đoạn ruột đắp vào.

Còn với các bệnh nhân bàng quang thần kinh giảm trương lực, vấn đề bệnh nhân khó chịu nhất là nhiễm khuẩn niệu tái phát do vấn đề tiểu không hết, nước tiểu tồn lưu trong bàng quang quá mức cho phép, lúc này, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn đi tiểu hiệu quả và lấy bớt nước tiểu ra, tránh tình trạng nhiễm khuẩn.

6. Phát hiện sớm triệu chứng bàng quang thần kinh giúp điều trị hiệu quả

Bàng quang thần kinh nếu không điều trị sớm có thể dẫn đến những bất lợi gì?

ThS.BS Lê Nguyễn Minh Hoàng trả lời: Bệnh nhân không xem trọng các triệu chứng của bản thân khi bị bàng quang thần kinh, khi đến gặp bác sĩ, đa số bệnh nhân đã gặp các vấn đề như tiểu không kiểm soát nặng, nhiễm khuẩn niệu, nhiễm khuẩn niệu gây nhiễm khuẩn huyết, thậm chí bệnh nhân có suy thận nặng, đòi hỏi can thiệp cấp cứu để giải quyết tình trạng nặng cho bệnh nhân trước.

Đối với các bệnh nhân quan tâm đến sức khỏe, phát hiện sớm các triệu chứng, việc điều trị dễ dàng hơn, khi điều trị, bác sĩ sẽ tư vấn cho bệnh nhân hiểu về bệnh lý này và sau khi bệnh nhân chọn lựa phương pháp điều trị tùy theo hoàn cảnh và tình trạng bệnh lý của bệnh nhân, điều này giúp bệnh nhân cải thiện tốt hơn so với những trường hợp để triệu chứng diễn tiến nặng.

7. Tự y mua thuốc, bỏ theo dõi là sai lầm khi điều trị bàng quang thần kinh

Trong quá trình thăm khám và điều trị, những trường hợp bệnh nhân bị bàng quang thần kinh thường mắc những sai lầm nào không tốt cho quá trình điều trị, thưa BS?

ThS.BS Lê Nguyễn Minh Hoàng trả lời: Đối với bệnh nhân có bàng quang thần kinh thường kèm theo các bệnh lý khác dẫn tới bàng quang thần kinh như đột quỵ, chấn thương cột sống, có phẫu thuật vùng chậu trước đó. Việc điều trị bàng quang thần kinh không chỉ tập trung điều trị vấn đề bàng quang, vấn đề đi tiểu cho bệnh nhân mà còn phải điều trị các bệnh lý gốc.

Trong thời gian điều trị, luôn khuyến khích bệnh nhân kiên trì điều trị, tránh các vấn đề bệnh nhân bỏ điều trị hoặc dẫn đến các biến chứng nặng nề như nhiễm khuẩn, suy thận, thận ứ nước.

Khi bệnh nhân tin tưởng bác sĩ, phía bác sĩ có hướng điều trị, theo dõi rõ ràng cho bệnh nhân, bệnh nhân sẽ kiên trì để theo đuổi việc điều trị, phát hiện sớm các biến chứng có thể xảy ra trong quá trình theo dõi.

Bác sĩ “sợ” các trường hợp bệnh nhân tự ý mua thuốc uống hoặc những bệnh nhân bỏ theo dõi trong quá trình điều trị, đặc biệt là các trường hợp nặng, những trường hợp này bác sĩ cần có phác đồ theo dõi tốt hơn cho bệnh nhân.

8. Những điều người bệnh bàng quang thần kinh nên và không nên làm

BS có thể chỉ ra những việc nên và không nên làm ở người bệnh bàng quang thần kinh?

ThS.BS Lê Nguyễn Minh Hoàng trả lời: Việc điều trị bàng quang thần kinh là sự chiến đấu của cả bệnh nhân và bác sĩ để điều trị bàng quang bị rối loạn mạn tính.

Đối với bệnh nhân bị bàng quang thần kinh giai đoạn sớm, có thể đưa ra các biện pháp thay đổi lối sống để tình trạng tiểu nhiều lần, tiểu không kiểm soát ít ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và tâm lý của bệnh nhân. Bác sĩ có thể dặn bệnh nhân đi tiểu theo lịch, căn khoảng 3-4 tiếng đi tiểu một lần để tránh tình trạng són tiểu. Bệnh nhân có thể tập sàn chậu để kiểm soát cảm giác và khả năng đi tiểu tốt hơn, từ đó giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Ngoài ra, các phương pháp kết hợp, bệnh nhân có thể áp dụng như điều chỉnh về tâm lý, chế độ sống để nâng cao sức khỏe tổng quát toàn diện của bệnh nhân, điều này cũng góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, cải thiện tình trạng bệnh.

Bên cạnh đó, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn theo dõi các biến chứng sớm hoặc có những vấn đề cần quay lại gặp chuyên gia về tư vấn sức khỏe. Người bệnh không nên dùng các loại thức ăn có chất kích thích như đồ ăn cay nóng, thức uống như trà, cà phê… đều không tốt cho bệnh lý bàng quang thần kinh, gây kích thích bàng quang rất nhiều.

Bệnh nhân nên chia sẻ với gia đình vì họ là những người bên cạnh và theo dõi bệnh nhân, khi người bệnh có biểu hiện bất thường, người thân nên khuyên bệnh nhân đến bệnh viện gặp bác sĩ.