1. Khái niệm bướu cổ trong đông y và tây y

Bệnh bướu cổ tên gọi dân gian là gì? Trong tây y thường có những tình trạng gì của tuyến giáp?

BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ trả lời: Bệnh bướu cổ trong đông y dùng để chỉ tình trạng bướu cổ có sự gia tăng về kích thước lớn hơn so với cổ bình thường, được gọi là chứng anh.

Trong tây y có 3 loại cần lưu ý, bao gồm: bướu cổ lành tính, bướu cổ ác tính, bướu cổ do nội tiết (cường giáp, suy giáp), đây là những điều cần lưu ý để phân biệt cụ thể.

2. Phân biệt các loại bướu cổ trong y học cổ truyền

Đối với y học cổ truyền, bướu cổ được gọi là gì? Nguyên nhân và diễn tiến bệnh ra sao?

BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ trả lời: Bướu gọi thường gọi là chứng anh, có thể phân biệt thành nhiều vấn đề, ví dụ như khí anh là bướu cổ đơn thuần; nhục anh là tình trạng có u, nang ở vùng cổ; thạch anh là bướu cổ “cứng như đá”, chỉ vấn đề ung thư; và anh ung là chỉ tình trạng cấp hoặc bán cấp của vấn đề bướu cổ để có sự hỗ trợ, điều trị phù hợp.

3. Phương thuốc điều trị bướu cổ trong đông y

Các phương thuốc điều trị bướu cổ trong đông y gồm những loại thảo dược nào?

BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ trả lời: Trong đông y, tùy theo nguyên nhân có thể sử dụng theo từng vị thuốc, đa phần sẽ sử dụng các loại tảo ở biến như: côn bố, hải tảo, hoàng dược tử giúp cung cấp iod cho cơ thể.

Có một số chất hỗ trợ bướu cổ như thyroxine có trong heo và dê cũng góp phần vào vấn đề cải thiện bướu cổ.

4. Những cách bào chế thảo dược điều trị bướu cổ

Những loại thảo được trên được điều trị thế nào trước khi cho người bệnh sử dụng để điều trị bướu cổ, thưa BS?

BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ trả lời: Hiện nay, vấn đề bào chế thảo dược khá đa dạng, có thể sử dụng dạng viên; thuốc thang và thêm vào con bố, hải tảo; hay nấu canh cho bệnh nhân, hầm; sắc thuốc uống cũng có thể góp phần cải thiện một số vấn đề bệnh bướu cổ.

5. Không tự ý mua thuốc điều trị bướu cổ tại nhà

Hiện nay, nhiều người bị bướu cổ nhưng không đến bệnh viện điều trị mà tìm hiểu các phương thuốc trên mạng xã hội, có đầy đủ hướng dẫn điều trị, theo BS, bệnh nhân có nên tự ý sử dụng các phương thuốc này để điều trị tại nhà?

BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ trả lời: Bướu cổ theo y học hiện đại có 3 loại, y học cổ truyền có 4-5 loại, khá đa dạng, mỗi loại có một hướng điều trị khác nhau, không nên lấy một phương thuốc để điều trị cho tất cả các loại.

Cần có sự thăm khám thích hợp, ví dụ, hiện nay việc điều trị có thể chẩn đoán bằng đông y, bằng tây y, siêu âm, xét nghiệm để chẩn đoán, sau đó, điều trị bằng đông tây y kết hợp, cuối cùng, đánh giá lại bằng y học hiện đại để có sự can thiệp hợp lý, không nên tự ý mua thuốc về, điều này không có lợi cho sức khỏe.

6. Không áp dụng mẹo dân gian chưa được chứng minh để điều trị bướu cổ

Một bạn đọc đặt câu hỏi: “Thưa BS, em đi khám kết quả bị phình giáp hạt thùy trái lành tính, BS cho em hỏi, song song với việc dùng thuốc tây, em nấu cải trời uống thay nước lọc hoặc hơ đu đủ non lăn lên bướu, hay uống hoa đu đủ đực ngâm mật ong có thể cải thiện được tình trạng bệnh hay không? Xin BS cho ý kiến về trường hợp này”.

BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ trả lời: Nên điều trị kết hợp đông tây y, ví dụ nên điều trị bằng tây y và hỗ trợ bằng thuốc đông y ở những vấn đề triệu chứng khó chịu.

Nếu phình giáp lành tính có những dấu hiệu như khó thở, ăn uống nuốt nghẹn, bệnh nhân phải đi khám và trường hợp này sẽ tiến hành mổ để giải quyết vấn đề chèn ép.

Không sử dụng các phương pháp theo kinh nghiệm dân gian vì những vấn đề này chưa được kiểm định trong các công trình nghiên cứu. Ví dụ, việc hơ đu đủ hoặc những phương pháp khác làm ấm nóng vùng bướu, nhưng không có lợi cho tình trạng bệnh.

Người bệnh cần được theo dõi sự phát triển của bướu để theo dõi, can thiệp kịp thời, hiệu quả để đảm bảo được sức khỏe nói chung và vấn đề bệnh cảnh của bướu cổ nói riêng.

7. Hoa đu đủ đực chưa được chứng minh có tác dụng điều trị bướu cổ

Hoa đu đủ đực có công dụng gì và trường hợp nào có thể sử dụng để điều trị một số bệnh lý tại nhà, thưa BS?

BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ trả lời: Theo quyển sách “Những vị thuốc Việt Nam” của Đỗ Tất Lợi, hoa đu đủ đực dùng trong trị ho và kết hợp đường phèn. Chưng hoa đu đủ đực cùng đường phèn để điều trị viêm thanh quản, viêm phế quản, các bệnh lý về phổi. Ngoài ra, chưa có chứng minh trong điều trị các vấn đề khác kể cả bướu cổ.

8. Không tự ý dùng thảo dược lăn trên vùng bướu cổ khi chưa có chỉ định của thầy thuốc

Đối với một số trường hợp dùng thảo dược lăn trên bướu cổ để điều trị, theo quan điểm của BS về vấn đề này như thế nào?

BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ trả lời: Khi bị bướu cổ, cần xác định bị bướu lành hay bướu ác, nếu tự ý lăn lên vùng bướu, làm che mờ đi các triệu chứng sẽ không có lợi cho việc chẩn đoán, đánh giá sự tiến triển của bệnh cảnh. Do đó, quan điểm của bác sĩ là không nên tác động lên vùng bướu khi chưa có chỉ định của thầy thuốc.

9. Kết hợp đông tây y trong điều trị bướu cổ

Với bướu lành tuyến giáp và ung thư tuyến giáp, nếu bệnh nhân muốn kết hợp điều trị đông tây y, nên làm cách nào để đảm bảo hiệu quả và an toàn nhất có thể, thưa BS?

BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ trả lời: Đối với bướu lành, cần theo dõi về những khó chịu, nếu bướu to, chèn ép khí quản, thực quản, cần tiến hành mổ để giải quyết.

Còn bướu ác tính như ung thư tuyến giáp, trong các loại ung thư, ung thư tuyến giáp là ung thư nhẹ nhất, bệnh nhân có thể sống bình thường, do đó, bệnh nhân ung thư tuyến giáp có thể an tâm, không nên nghe ung thư và cho rằng đó là bản án tử.

Phía y học hiện đại sẽ mổ cắt toàn phần hoặc bán phần để hỗ trợ điều trị tuyến giáp, bên đông y có thể tham gia hỗ trợ, tùy theo triệu chứng.

Ví dụ, khí huyết không thông có thể sử dụng bài mở khí huyết như bài bát trân; hoặc người nóng bứt rứt, khó chịu, có thể phối hợp bài lục vị; tay chân lạnh sẽ sử dụng bài bát vị… để giải quyết các triệu chứng khó chịu bằng y học cổ truyền. Đó là sự kết hợp đông tây y trong điều trị các vấn đề bệnh lý, đặc biệt là bệnh bướu cổ.