Ăn nhiều vẫn gầy, táo bón lâu năm, làm sao cải thiện?

Bs ơi, em bị táo bón lâu năm, trung bình 2 lần/tuần. Ăn nhiều mà vẫn gầy lắm. E đã đi khám bv, xét nghiệm các thứ rồi mà chỉ nói táo bón chức năng và cần thay đổi lối sống... Tuy nhiên e chưa thấy thói quen nào đang có khiến táo bón

Em bổ sung: Em là nam, 23 tuổi, cao 168cm nặng 57kg. Thường e đi cầu không phải rặn nhiều nhưng. E chỉ thỉnh thoảng tập thể dục thôi. Công việc của e cũng thường xuyên đi lại nhiều, không ngồi lâu. Kết quả siêu âm tuyến giáp: hình ảnh nang hai thùy tuyến giáp TIRADS 2, kết quả FT4 19.2 pmol/L (tham chiếu 11.2-23.8), TSH 1.936 uU/mL (tham chiếu 0.38-5.33).

Vậy em nên làm gì để cải thiện táo bón và bớt gầy?

Phòng nội dung - AloBacsi trả lời:

Chào em,

Với những thông tin em cung cấp thì có thể nói khá rõ ràng rằng em không mắc bệnh lý nội tiết hay thực thể nguy hiểm, và tình trạng của em phù hợp với chẩn đoán táo bón chức năng kèm thể trạng gầy sinh lý.

Trước hết, về tuyến giáp: các chỉ số FT4 và TSH của em nằm hoàn toàn trong giới hạn bình thường, nang tuyến giáp TI-RADS 2 là dạng lành tính, không làm em gầy. Vì vậy có thể yên tâm loại trừ nguyên nhân do cường giáp hay rối loạn nội tiết.

Về táo bón, việc đi cầu trung bình khoảng 2 lần/tuần nhưng không phải rặn nhiều, phân không quá cứng, không đau, không ra máu, kéo dài nhiều năm và đã được loại trừ bệnh lý qua thăm khám - xét nghiệm thì rất điển hình cho táo bón chức năng.

Ở nhóm này, vấn đề không nằm ở “có bệnh” mà thường nằm ở nhịp sinh học của ruột và phản xạ đi cầu. Nhiều người trẻ không có thói quen đi cầu cố định mỗi ngày, thường bỏ qua cảm giác mót nhẹ, lâu dần đại tràng quen với việc chứa phân lâu hơn, làm tần suất đi cầu giảm dù ăn uống không ít.

Việc em “ăn nhiều mà vẫn gầy” thực ra cũng không mâu thuẫn với táo bón. Thể trạng của em với chiều cao 168 cm, cân nặng 57 kg cho BMI khoảng 20,2, tức là vẫn nằm trong giới hạn bình thường, chỉ là gầy theo cảm nhận cá nhân chứ không phải gầy bệnh lý.

Ở người trẻ, nam giới, vận động nhiều, chuyển hóa cơ bản tốt thì ăn nhiều nhưng không tăng cân nhanh là chuyện rất thường gặp, đặc biệt nếu khẩu phần nhiều đạm - ít tinh bột - ít chất béo.

Điều quan trọng là: muốn bớt gầy và đi cầu đều hơn, em cần tác động vào nhịp sinh hoạt của ruột và cách ăn.

Em nên tập cho mình thói quen đi cầu cố định mỗi ngày, tốt nhất là sau bữa sáng khoảng 15-30 phút, dù chưa thật sự mót cũng nên ngồi toilet vài phút để tạo phản xạ. Đây là yếu tố rất hay bị bỏ qua nhưng lại quyết định nhiều nhất trong táo bón chức năng lâu năm.

Về ăn uống, “ăn nhiều” chưa chắc đã là “ăn đúng để tăng cân”. Em nên tăng tinh bột chậm và chất béo lành mạnh như cơm, khoai, yến mạch, bánh mì nguyên cám, dầu olive, bơ, các loại hạt; đồng thời vẫn giữ đủ đạm.

Việc tăng năng lượng cần làm từ từ, đều đặn mỗi ngày, không phải ăn dồn một bữa. Uống đủ nước cũng rất quan trọng, vì người gầy hay ăn nhiều đạm mà uống ít nước thì phân dễ khô dù không rặn nhiều.

Vận động của em hiện tại là có, nhưng nên bổ sung tập kháng lực nhẹ đến vừa (tạ, chống đẩy, squat…) 3-4 buổi/tuần. Điều này vừa giúp tăng khối cơ, vừa kích thích nhu động ruột tốt hơn so với chỉ đi lại thông thường.

Trong giai đoạn đầu, nếu quá khó chịu vì táo bón, em có thể trao đổi với bác sĩ để dùng chất xơ hòa tan hoặc thuốc làm mềm phân nhẹ trong thời gian ngắn, song song với việc tập lại thói quen đi cầu. Không nên lạm dụng thuốc nhuận tràng kích thích.

Tóm lại, trường hợp của em không phải do bệnh tiềm ẩn, không liên quan tuyến giáp, và không nguy hiểm. Để bớt gầy và cải thiện táo bón, em cần điều chỉnh nhịp sinh hoạt ruột, khẩu phần ăn theo hướng tăng năng lượng hợp lý và tập kháng lực đều đặn. 

Thân mến.