Ăn nhiều chất xơ và thực phẩm chứa men vi sinh giúp giảm nguy cơ viêm da cơ địa

Chất xơ và probiotic - “bộ đôi” hỗ trợ hệ miễn dịch

Nhóm nghiên cứu do Jun Jie Lim và cộng sự tại Singapore và Malaysia thực hiện, đã theo dõi hơn 2.000 người trẻ gốc Hoa (18-35 tuổi) trong giai đoạn 2021-2024. Họ được khảo sát chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt, tiền sử dị ứng và được làm xét nghiệm xác định nhạy cảm với bụi nhà (house dust mite) - tác nhân chính gây viêm mũi dị ứng và viêm da cơ địa tại khu vực Đông Nam Á.

Kết quả cho thấy, những người ăn nhiều rau củ, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên cám, sữa chua và các thực phẩm lên men như kim chi, miso, dưa muối, natto… có nguy cơ mắc viêm da cơ địa thấp hơn 35-45% so với nhóm ăn ít chất xơ và ít dùng probiotic.

Giải thích cơ chế này, các nhà khoa học nhấn mạnh vai trò của hệ vi sinh vật đường ruột (gut microbiome) - “trung tâm điều hành” hệ miễn dịch.

• Chất xơ là nguồn dinh dưỡng chính cho lợi khuẩn ruột, giúp sản xuất acid béo chuỗi ngắn (short-chain fatty acids) như butyrate, propionate - những chất có tác dụng chống viêm và điều hòa miễn dịch.
• Men vi sinh giúp đa dạng hóa quần thể vi khuẩn đường ruột, từ đó làm giảm phản ứng dị ứng toàn thân.

Tác giả chính Jun Jie Lim nhận định:

“Khi hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh, các phản ứng miễn dịch trở nên cân bằng hơn, giúp giảm mẫn cảm với dị nguyên từ bụi, phấn hoa hay thực phẩm.”

Viêm da cơ địa và dị ứng bụi nhà - “cặp đôi khó chịu” của thời hiện đại

Viêm da cơ địa (atopic dermatitis) là bệnh mạn tính có tính chất cơ địa dị ứng, biểu hiện bằng da khô, ngứa, đỏ và dễ bội nhiễm. Trong khi đó, dị ứng bụi nhà (house dust mite allergy) gây hắt hơi, ngạt mũi, viêm kết mạc hoặc hen phế quản.

Cả hai bệnh lý đều liên quan đến rối loạn đáp ứng miễn dịch typ IgE, và thường cùng xuất hiện ở người có cơ địa dị ứng.

Sự gia tăng nhanh các bệnh này tại châu Á được cho là hậu quả của ô nhiễm đô thị, lối sống ít vận động, chế độ ăn ít rau - nhiều thịt - nhiều thực phẩm tinh chế, khiến sự cân bằng hệ vi sinh ruột bị phá vỡ.

Nghiên cứu của nhóm Singapore-Malaysia là bằng chứng khu vực đầu tiên cho thấy việc điều chỉnh dinh dưỡng có thể tác động trực tiếp đến nguy cơ mắc bệnh dị ứng ở người trẻ châu Á - nhóm vốn chịu ảnh hưởng mạnh của lối sống đô thị hiện đại.

Nên ăn gì để phòng viêm da cơ địa và dị ứng?

Các chuyên gia khuyến nghị duy trì chế độ ăn giàu chất xơ hòa tan và thực phẩm lên men tự nhiên:

Ngoài ra, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đường tinh luyện, chất béo bão hòa và rượu bia - những yếu tố làm rối loạn hệ vi sinh ruột và thúc đẩy phản ứng viêm.

Thông điệp từ nghiên cứu

Kết quả này góp phần khẳng định mối liên hệ “ruột - miễn dịch - da”, vốn được nhắc đến nhiều trong các nghiên cứu gần đây. Dinh dưỡng là “thuốc điều hòa miễn dịch tự nhiên”, và việc chăm sóc đường ruột khỏe mạnh chính là nền tảng cho làn da khỏe, giảm dị ứng.

Nhóm tác giả kết luận:

“Một chế độ ăn giàu chất xơ và probiotic không chỉ giúp phòng dị ứng, mà còn tăng cường sức khỏe tổng thể. Đây là chiến lược dinh dưỡng đơn giản, chi phí thấp, nhưng có thể tạo khác biệt lớn trong dự phòng bệnh lý dị ứng mạn tính.”