Câu hỏi

Tác dụng phụ của thuốc trị lao? Có cách nào giảm tác dụng phụ của thuốc trị lao, thưa bác sĩ? (Nguyễn Thế Dân, Phan Thiết)

Trả lời

Chào bạn Thế Dân,

Muốn tiêu diệt được trực khuẩn lao đòi hỏi phải dùng kháng sinh đặc hiệu. Hiện thuốc chữa lao được chia làm 2 loại: Thuốc thiết yếu và thuốc thứ yếu.
- Thuốc thiết yếu bao gồm: Isoniazid, rifampicin, etham - butol, pyrazinamaid, streptomycin và thiacetazon.
- Thuốc thứ yếu bao gồm: ethionamid, prothionamid, PAS, cycloserein, kanamycin và capreomycin.

Trong điều trị lao phổi, ít nhất phải có sự kết hợp 3 loại thuốc. Việc sử dụng và kết hợp các loại thuốc như thế nào là tùy vào mức độ nặng nhẹ, điều trị lần đầu hay nhiều lần, lao mới hay lao tái phát…

Tác dụng phụ của thuốc điều trị bệnh lao khá nặng nề. Tác dụng phụ thường gặp: viêm gan, sốt cao, nổi mề đay, phát ban, ngứa, co giật, kém ăn, hoa mắt, chóng mặt, khó thở… nặng hơn nữa là viêm thần kinh, dạ dày, gan, trầy da, tróc vẩy…

Ví dụ như khi chích Streptomycin (kháng sinh có tác dụng diệt khuẩn lao nằm ngoài tế bào) phản ứng phụ thường gặp là tê, giật quanh môi, cảm giác kiến bò, nôn mửa, sốt ban đỏ, mẩn ngứa. Trường hợp nặng là shock phản vệ, dị ứng, nổi mề đay, phù, trụy mạch, tróc da...

Hoặc với thuốc Isoniazid (diệt khuẩn lao vô cùng mạnh) có thể gây viêm gan, co giật, viêm thần kinh thị giác, triệu chứng tâm thần, rối loạn , mất bạch cầu hạt, phản ứng luput…nhất là với những người có tiền sử viêm gan, suy gan, suy dinh dưỡng.

Kháng sinh Rifampicin có thể gây khó thở, thiếu máu tan huyết, suy thận cấp, sốt, đau khớp…thậm chí viêm gan do ứ mật, nhất là khi kết hợp với kháng sinh Isoniazid liều cao.

Pyrazinamid là thuốc điều trị lao duy nhất diệt được trực khuẩn lao trong môi trường acid, diệt được cả trực khuẩn lao trong tế bào nên vô cùng cần thiết trong điều trị lao. Phản ứng phụ: chán ăn, buồn nôn, cảm giác nóng bừng…thậm chí là đau khớp (nhất là khớp vai, đầu gối, tay), ngứa, nổi mề đay…Thuốc còn gây viêm gan, vàng da, sưng gan, lách, nôn mửa, cơn goute cấp tính do tăng acid uric trong máu.
Cycloserin gây lú lẫn, co giật, rối loạn tâm thần, cơn động kinh, thậm chí có hành động tự sát.
Ethionamid gây phản ứng dạ dày, ruột, làm rối loạn tiêu hóa, buồn nôn…Ethambutol gây viêm thần kinh, giảm thị lực, viêm gan, viêm thần kinh ngoại vị….
Các thuốc điều trị như Viomycin, Thiacetazon, Prothinamid, PAS, Capreomycin…cũng tương tự.
 
Đây cũng chính là lý do giải thích vì sao, tất cả bệnh nhân dùng thuốc điều trị lao đều phải sử dụng song song với thuốc bổ gan, giúp giảm thiểu những tác dụng phụ của thuốc điều trị mang lại đối với gan.

Xin chào bạn,

Câu hỏi liên quan

• Trực khuẩn lao ra ngoài không khí sống được bao lâu?
• Bố em bị lao ruột, thường xuyên nổi nhiệt miệng, mệt mỏi, chán ăn…?
• Ho 1 tháng không khỏi, có phải bị bệnh lao?