Xông mũi: Lợi ích, cách thực hiện đúng và những lưu ý quan trọng

Lợi ích của xông mũi

Theo các bác sĩ tai mũi họng, xông mũi là cách dùng hơi nước nóng hoặc dung dịch có chứa tinh dầu, thảo dược để làm ẩm niêm mạc, làm loãng dịch nhầy và giúp làm sạch hốc mũi.

Những lợi ích nổi bật gồm:

- Giảm nghẹt mũi, sổ mũi: Hơi nước ấm giúp làm loãng dịch tiết, hỗ trợ người bệnh dễ xì mũi, giảm cảm giác tắc nghẽn.

- Làm dịu niêm mạc mũi: Nhiệt ấm làm giảm tình trạng phù nề, giúp hô hấp dễ dàng hơn.

- Hỗ trợ điều trị viêm xoang, viêm mũi dị ứng: Một số tinh dầu như bạc hà, khuynh diệp, gừng, sả… có đặc tính kháng khuẩn, kháng viêm, có thể góp phần giảm triệu chứng.

- Làm sạch bụi bẩn, dị nguyên: Hít thở hơi nước giúp cuốn trôi bụi mịn, phấn hoa, vi khuẩn bám trên niêm mạc.

- Thư giãn tinh thần: Mùi hương từ tinh dầu còn giúp giảm căng thẳng, hỗ trợ giấc ngủ.

Tuy nhiên, các chuyên gia nhấn mạnh: xông mũi chỉ là phương pháp hỗ trợ, không có tác dụng thay thế thuốc điều trị khi mắc các bệnh lý tai mũi họng.

Cách xông mũi hiệu quả

Người bệnh có thể thực hiện xông mũi tại nhà bằng dụng cụ chuyên dụng hoặc cách đơn giản với nước nóng và khăn trùm.

Các bước xông mũi cơ bản:

1. Chuẩn bị 1 tô nước nóng (70-80°C). Có thể cho thêm vài giọt tinh dầu hoặc thảo dược như lá sả, gừng, bạc hà.

2. Đặt tô nước trên bàn, ngồi thoải mái.

3. Dùng khăn trùm kín đầu, cúi mặt cách mặt nước khoảng 30-40 cm.

4. Hít thở sâu bằng mũi trong khoảng 10-15 phút, nghỉ ngắt quãng nếu thấy khó chịu.

5. Sau khi xông, lau khô mặt, nghỉ ngơi vài phút, tránh ra gió hoặc tiếp xúc lạnh ngay.

Ngoài ra, hiện có máy xông mũi - họng chuyên dụng, giúp tạo hơi nước ở mức nhiệt và độ ẩm ổn định, an toàn hơn so với cách xông thủ công.

Những điều cần lưu ý khi xông mũi

Dù mang lại nhiều lợi ích, xông mũi cũng có thể gây ra một số rủi ro nếu thực hiện sai cách. Người bệnh cần lưu ý:

- Không xông quá gần hoặc quá lâu: Hơi nước quá nóng có thể gây bỏng niêm mạc, làm tổn thương da mặt.

- Không lạm dụng: Mỗi tuần chỉ nên xông 2-3 lần. Việc xông quá nhiều khiến niêm mạc bị khô, dễ kích ứng.

- Không dùng tinh dầu quá đậm đặc: Một số loại tinh dầu có thể gây kích ứng mắt, mũi, thậm chí gây khó thở ở người hen suyễn.

- Không áp dụng cho trẻ nhỏ dưới 12 tuổi: Trẻ dễ bị bỏng do làn da và niêm mạc còn mỏng.

- Người có bệnh lý đặc biệt cần thận trọng: Người bị bệnh tim mạch, hen phế quản, suy hô hấp, phụ nữ mang thai nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng.

Trong trường hợp nghẹt mũi, khó thở kéo dài, kèm sốt cao, đau nhức nhiều, chảy dịch mũi có mùi hôi, người bệnh cần đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời. Xông mũi trong trường hợp này chỉ mang tính chất hỗ trợ, không thể thay thế thuốc kháng sinh hoặc các phương pháp điều trị chuyên sâu.

Lời kết

Xông mũi là biện pháp đơn giản, có thể giúp giảm nghẹt mũi, làm dịu niêm mạc và hỗ trợ vệ sinh đường thở. Tuy nhiên, việc thực hiện cần đúng cách, không nên lạm dụng và phải chú ý các nguy cơ tiềm ẩn.

Để bảo vệ sức khỏe hô hấp lâu dài, người dân nên kết hợp vệ sinh mũi bằng dung dịch nước muối sinh lý, giữ môi trường sống trong lành và thăm khám bác sĩ khi có triệu chứng bất thường.