Vì sao thiếu ngủ và ngủ muộn làm sưng bọng mắt?

Thiếu ngủ và ngủ muộn là hai nguyên nhân phổ biến nhất gây sưng bọng mắt, và điều này không chỉ là chuyện “mệt thì mắt sưng” như nhiều người tưởng.

Dưới đây là phần giải thích về cơ chế sinh học giúp bạn hiểu rõ hơn tại sao chỉ một đêm mất ngủ cũng đủ để sáng hôm sau bạn trông như “gấu trúc”:

1. Rối loạn lưu thông máu và bạch huyết quanh mắt

Vùng da quanh mắt là vùng da mỏng nhất trên cơ thể, chỉ khoảng 0,5mm. Khi thiếu ngủ, tuần hoàn máu và hệ bạch huyết (hệ thống thoát nước mô) ở vùng này bị chậm lại, dẫn đến ứ trệ dịch và máu. Kết quả là:

Dịch mô (nước và protein) tích tụ ở mí dưới → gây sưng, phồng
Máu lưu thông kém → gây thâm quầng

Đây là lý do vì sao mắt bạn sáng ra có thể vừa sưng vừa thâm sau khi ngủ ít hoặc thức khuya.

2. Tăng cortisol – hormone gây giữ nước và muối

Khi thiếu ngủ, cơ thể sẽ tăng sản xuất cortisol – hormone căng thẳng. Cortisol có nhiều ảnh hưởng đến cơ thể, trong đó:

Làm tăng giữ natri (muối) và nước trong cơ thể
Gây giữ nước cục bộ, đặc biệt ở vùng nhạy cảm như quanh mắt

Điều này khiến vùng mắt bị “phù nhẹ”, dẫn tới bọng mắt rõ hơn vào sáng hôm sau.

3. Rối loạn nhịp sinh học – ảnh hưởng đến điều tiết dịch quanh mắt

Ngủ muộn làm rối loạn nhịp sinh học (circadian rhythm) – chu kỳ sinh học điều phối các chức năng của cơ thể, bao gồm cân bằng dịch mô và đào thải chất thải. Khi nhịp này bị xáo trộn, cơ thể không kịp “dọn dẹp” dịch mô vào ban đêm, khiến lượng dịch tích tụ quanh mắt không được dẫn lưu đúng cách → bọng mắt rõ rệt.

4. Tư thế nằm khi ngủ cũng ảnh hưởng

Ngủ muộn thường đi kèm với ngủ ít giờ, nằm sai tư thế hoặc nằm nghiêng/lật úp – những tư thế này dễ khiến chất lỏng dồn xuống mí dưới khi ngủ. Kết hợp với các yếu tố trên, bọng mắt sau một đêm ngủ muộn sẽ càng rõ rệt hơn.

Tóm tắt cơ chế:

Nguyên nhân từ thiếu ngủ/ngủ muộn	Tác động gây bọng mắt
Giảm lưu thông máu/bạch huyết	Ứ dịch mô quanh mắt → sưng
Tăng cortisol	Giữ nước và muối → phù nề
Rối loạn nhịp sinh học	Chậm đào thải dịch → tích tụ quanh mắt
Tư thế ngủ kém	Dịch dồn xuống mí dưới

Kết luận:

Thiếu ngủ và ngủ muộn tưởng chừng chỉ là “mất sức” nhưng thực chất gây ra chuỗi phản ứng sinh lý phức tạp, khiến vùng da quanh mắt trở nên sưng, nặng nề và dễ hình thành bọng. Do đó, ngủ đủ - ngủ đúng giờ không chỉ giúp bạn khỏe hơn mà còn là “liều mỹ phẩm tự nhiên” giúp đôi mắt luôn sáng khỏe và tươi trẻ.

>> Xin mời xem thêm: Đánh bay bọng mắt: lựa chọn mẹo tại nhà hay sử dụng công nghệ thẩm mỹ?