Vì sao đồi mồi thường xuất hiện ở người lớn tuổi?

Cơ chế hình thành đồi mồi

Theo các chuyên gia da liễu, đồi mồi hình thành do sự tăng sinh melanin - sắc tố quy định màu da, tóc, mắt. Melanin vốn có tác dụng bảo vệ da khỏi tác hại của tia cực tím (UV) trong ánh nắng.

Tuy nhiên, khi cơ thể lão hóa, các tế bào melanocyte (tế bào sản xuất melanin) hoạt động không còn đồng đều, dễ dẫn đến hiện tượng tích tụ sắc tố bất thường tại một số vùng da, tạo thành các đốm nâu gọi là đồi mồi.

Vì sao tuổi càng cao càng dễ xuất hiện đồi mồi?

1. Quá trình lão hóa tự nhiên:

Khi bước sang tuổi 40 – 50, tốc độ tái tạo tế bào da chậm lại. Lớp biểu bì mỏng dần, khả năng sửa chữa tổn thương do ánh nắng suy giảm, khiến melanin dễ lắng đọng tại chỗ, hình thành đồi mồi.

2. Tích lũy tác động của ánh nắng theo thời gian:

Đồi mồi không phải chỉ do nắng một ngày, mà là kết quả của nhiều năm phơi nhiễm tia UV. Người thường xuyên làm việc ngoài trời, không che chắn hoặc không dùng kem chống nắng có nguy cơ cao hơn. Đó cũng là lý do những vùng da hở như mu bàn tay, mặt, cổ thường “già trước tuổi”.

3. Suy giảm chức năng chống oxy hóa:

Lão hóa làm cơ thể giảm sản sinh collagen, elastin và các enzyme chống oxy hóa. Lượng gốc tự do tăng lên, thúc đẩy quá trình hư hại DNA tế bào, làm rối loạn sản xuất melanin và thúc đẩy hình thành đồi mồi.

4. Ảnh hưởng của nội tiết tố và di truyền:

Ở nữ giới, thời kỳ mãn kinh với sự sụt giảm estrogen cũng làm da dễ sạm nám và xuất hiện đốm nâu. Ngoài ra, yếu tố di truyền có thể khiến một số người dễ bị đồi mồi hơn người khác.

Đồi mồi có nguy hiểm không?

Phần lớn đồi mồi là lành tính, chủ yếu ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm gặp, các đốm nâu trên da có thể nhầm lẫn với ung thư hắc tố hoặc các dạng tổn thương tiền ung thư.

Vì vậy, nếu đốm da thay đổi nhanh về kích thước, màu sắc, bờ viền hoặc kèm triệu chứng ngứa, chảy máu, người bệnh cần đi khám da liễu để loại trừ nguy cơ.

Có thể phòng ngừa và làm chậm đồi mồi?

- Chống nắng hằng ngày: Sử dụng kem chống nắng phổ rộng SPF 30 trở lên, che chắn bằng nón, áo dài tay, kính mát khi ra ngoài.

- Chế độ dinh dưỡng giàu chất chống oxy hóa: Ăn nhiều rau xanh, trái cây chứa vitamin C, E, carotenoid để hỗ trợ da chống lại gốc tự do.

- Hạn chế thói quen gây hại: Bỏ thuốc lá, tránh thức khuya, hạn chế rượu bia vì những yếu tố này thúc đẩy lão hóa da.

- Chăm sóc da đúng cách: Sử dụng sản phẩm dưỡng da có chứa retinol, niacinamide, acid azelaic hoặc AHA/BHA ở nồng độ phù hợp để hỗ trợ tái tạo da và làm mờ đốm nâu.

- Khám và điều trị chuyên khoa: Nếu đồi mồi ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ, bác sĩ da liễu có thể chỉ định phương pháp điều trị như laser, peel da hóa học hoặc áp lạnh để cải thiện.

Đồi mồi là “dấu ấn” thường gặp của quá trình lão hóa, đặc biệt rõ ở người lớn tuổi. Tuy không gây hại sức khỏe, nhưng tình trạng này khiến da kém tươi sáng, ảnh hưởng đến sự tự tin.

Chủ động bảo vệ da khỏi ánh nắng, duy trì lối sống lành mạnh và thăm khám định kỳ khi có bất thường sẽ giúp mỗi người “giữ tuổi xuân” cho làn da lâu hơn.