Từ 1/10/2025, phụ nữ độc thân có quyền sinh con bằng IVF

Nguyên tắc hiến - nhận tinh trùng, noãn, phôi: vô danh, an toàn, bảo mật

Nếu như trước đây, phụ nữ độc thân muốn sinh con bằng IVF phải có chẩn đoán y tế xác định vô sinh, thì nay chỉ cần có mong muốn sinh con là đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản tại các cơ sở y tế được cấp phép.

Đây là lần đầu tiên pháp luật Việt Nam chính thức công nhận quyền sinh sản độc lập của phụ nữ chưa kết hôn, tạo điều kiện cho họ chủ động làm mẹ mà không bị giới hạn bởi tình trạng hôn nhân hay lý do y khoa.

Theo quy định mới, việc hiến tinh trùng, noãn, phôi chỉ được thực hiện tại các cơ sở được phép lưu giữ và thực hiện IVF. Mẫu hiến chỉ được sử dụng cho một người hoặc một cặp vợ chồng. Mọi quy trình hiến, nhận đều diễn ra trên nguyên tắc vô danh, bảo đảm bí mật danh tính, thông tin cá nhân của các bên liên quan.

Người gửi tinh trùng, noãn, phôi (bao gồm phụ nữ độc thân) có thể ký hợp đồng lưu giữ tại các cơ sở y tế hoặc ngân hàng mô được cấp phép. Nếu không đóng phí lưu giữ trong 6 tháng, cơ sở có quyền hủy bỏ mẫu lưu trữ.

Ngoài ra, người gửi có quyền yêu cầu chuyển mẫu từ cơ sở này sang cơ sở khác khi có nhu cầu.

Mang thai hộ vì mục đích nhân đạo: Giữ nguyên điều kiện chặt chẽ

Nghị định 207 vẫn giữ nguyên quy định: chỉ cặp vợ chồng vô sinh không thể mang thai và sinh con ngay cả khi đã áp dụng hỗ trợ sinh sản mới được nhờ mang thai hộ.

Một số điều kiện bắt buộc: Người mang thai hộ phải có quan hệ thân thích cùng hàng (chị em ruột, anh chị em họ nội ngoại...) với người nhờ; phải từng sinh con và có đầy đủ giấy tờ chứng minh; cả hai bên phải ký kết thỏa thuận mang thai hộ theo quy định tại Luật Hôn nhân và Gia đình.

Sau khi tiếp nhận hồ sơ, cơ sở y tế phải: Khám sức khỏe cho các bên; xác nhận khả năng mang thai hộ; xác nhận người vợ nhờ mang thai hộ không thể mang thai dù đã áp dụng kỹ thuật y khoa.

Nếu đủ điều kiện, các bên sẽ được tư vấn đầy đủ về y tế, pháp lý và tâm lý trước khi thực hiện kỹ thuật. Nếu không đủ điều kiện, cơ sở phải trả lời bằng văn bản trong vòng 10 ngày làm việc, nêu rõ lý do từ chối.

Điều kiện của cơ sở được thực hiện kỹ thuật IVF và mang thai hộ

Một cơ sở y tế chỉ được phép thực hiện kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo nếu đáp ứng: Có ít nhất 2 năm kinh nghiệm thực hiện IVF; trong 2 năm gần nhất, mỗi năm thực hiện tối thiểu 500 chu kỳ IVF.

Có đội ngũ tư vấn bao gồm: Bác sĩ sản phụ khoa; chuyên gia tâm lý (trình độ đại học trở lên hoặc bác sĩ có chứng chỉ tâm lý); người tư vấn pháp lý (tốt nghiệp ngành luật hoặc có chứng chỉ pháp lý liên quan); đội ngũ tư vấn có thể là nhân sự nội bộ của cơ sở khám chữa bệnh hoặc hợp tác theo pháp luật.

Thẩm quyền cho phép các cơ sở được thực hiện kỹ thuật này thuộc về: Bộ trưởng Bộ Y tế; Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; Bộ trưởng Bộ Công an (với các cơ sở thuộc quản lý chuyên ngành).

Theo Bộ Y tế, từ năm 1998 đến nay, hơn 150.000 trẻ đã ra đời từ kỹ thuật IVF tại Việt Nam. Ngoài ra, hơn 400 trẻ được sinh ra từ hình thức mang thai hộ vì mục đích nhân đạo.

Hiện cả nước có hàng chục cơ sở y tế được cấp phép thực hiện IVF, trong đó có ít nhất 7 đơn vị đủ điều kiện mang thai hộ, bao gồm: Bệnh viện Phụ sản Trung ương; Bệnh viện Trung ương Huế; Bệnh viện Từ Dũ; Bệnh viện Hùng Vương...