Trẻ đi lại không vững sau sốt: đau cơ thông thường hay dấu hiệu bệnh thần kinh?

1. Những loại siêu vi nào khiến trẻ yếu chân sau khi ốm?

Nhiều phụ huynh lo lắng khi thấy sau khi con bị nhiễm siêu vi, trẻ bỗng yếu chân, đi lại không vững. Liệu tình trạng này có thường gặp hay không, nguyên nhân là gì, và những loại siêu vi nào thường liên quan, thưa bác sĩ?

BS Trương Hữu Khanh trả lời:

Thông thường, sau khi nhiễm siêu vi, một số trẻ có biểu hiện đau cơ chứ không phải yếu chân thực sự. 

Đau cơ hoặc đau khớp khiến trẻ khó khăn khi vận động: có trẻ than đau không đi được, có trẻ vẫn đi lại bình thường. Mức độ khác nhau dẫn đến biểu hiện khác nhau, đôi khi cha mẹ lầm tưởng là yếu chân.

Nhiều loại siêu vi có thể gây đau cơ, ví dụ sốt xuất huyết hay một số siêu vi hô hấp, tiêu hóa. Ngoài ra, một số trường hợp có thể gây đau khớp hoặc viêm khớp sau sốt siêu vi. 

Do đó, cần phân biệt trẻ đau cơ, đau khớp với tình trạng yếu chi thực sự. 

2. Vì sao một số trẻ bị yếu chân sau nhiễm siêu vi?

Vì sao phần lớn trẻ sau khi khỏi bệnh vẫn bình thường, nhưng một số lại có biến chứng yếu chân, đi lại không vững? Liệu yếu tố sức đề kháng, bệnh nền hay việc chưa tiêm đủ vắc-xin có vai trò trong nguy cơ này, thưa bác sĩ?

BS Trương Hữu Khanh trả lời:

Yếu tố chính nằm ở loại siêu vi và cơ địa của trẻ. Một số trẻ sau sốt siêu vi bị đau cơ, viêm khớp hoặc hiếm gặp hơn là tổn thương cơ (tiêu cơ vân, tăng men cơ). Dù vậy, đa số các trường hợp đều hồi phục hoàn toàn.

3.  Độ tuổi nào khiến trẻ dễ gặp tình huống chân yếu sau khi sốt?

Những nhóm trẻ nào dễ gặp tình huống chân yếu sau khi sốt và tình trạng này thường xuất hiện vào giai đoạn nào, thưa bác sĩ?

BS Trương Hữu Khanh trả lời:

Thường gặp nhất ở trẻ nhỏ, khoảng 2-3 tuổi, nhưng trẻ lớn và cả thanh thiếu niên cũng có thể mắc phải. Các triệu chứng yếu hoặc đau cơ thường xảy ra sau khi hết sốt, hiếm khi trong lúc còn sốt.

4. Tình trạng chân yếu sau khi sốt sẽ kéo dài bao lâu?

Chân yếu sau khi sốt kéo dài bao lâu và yếu tố nào quyết định khả năng hồi phục vận động bình thường của trẻ?

BS Trương Hữu Khanh trả lời:

Phụ huynh cần theo dõi sát khi trẻ hết sốt. Nếu đau cơ sau sốt siêu vi, hầu hết sẽ hồi phục trong vòng 48 giờ. 

Nếu sau 48 giờ trẻ không cải thiện, hạn chế vận động, cơ mềm hơn bình thường hoặc có biểu hiện yếu liệt thực sự, cần nghĩ đến bệnh lý thần kinh như viêm tủy hay hội chứng Guillain-Barré.

5. Dấu hiệu nào cảnh báo cần đi khám ngay?

Tình trạng chân yếu sau khi sốt có thể tự hồi phục hay cần can thiệp y tế? Những dấu hiệu nào cảnh báo đây không phải vấn đề thông thường và cần đi khám ngay, thưa bác sĩ?

BS Trương Hữu Khanh trả lời:

Nếu sau 48 giờ, trẻ cải thiện thì có thể yên tâm. Ngược lại, nếu không giảm hoặc nặng hơn, cần đưa trẻ đi khám ngay. 

Bác sĩ sẽ thăm khám kỹ vận động, dáng đi, kết hợp xét nghiệm cần thiết để phân biệt đau cơ thông thường với bệnh lý thần kinh, viêm tủy, viêm não hoặc các bệnh lý cơ. 

Nếu là đau cơ, trẻ sẽ hồi phục hoàn toàn. Nếu là yếu liệt do thần kinh thì tình trạng sẽ tiến triển nặng dần, cần theo dõi và điều trị kịp thời.

6. Cần làm gì để phòng ngừa biến chứng sau khi nhiễm siêu vi?

Phụ huynh cần làm gì để phòng ngừa biến chứng này khi trẻ bị nhiễm siêu vi? Vai trò của tiêm chủng trong phòng ngừa ra sao, thưa bác sĩ?

BS Trương Hữu Khanh trả lời:

Phòng ngừa bệnh bại liệt hiện nay chỉ thực sự hiệu quả nhờ tiêm chủng (vắc-xin bại liệt đơn hoặc tiêm phối hợp trong vắc-xin 5 trong 1, 6 trong 1).

Đối với các loại siêu vi khác, phần lớn chỉ gây đau cơ, một số ít trường hợp hiếm gặp có thể gây yếu liệt, nhưng hiện chưa có vắc-xin phòng ngừa.

Vì vậy, điều quan trọng là phụ huynh cần bình tĩnh theo dõi và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường ở trẻ.

Một số bệnh lý như tay chân miệng thể nặng, viêm tủy hoặc hội chứng Guillain–Barré có thể dẫn đến yếu liệt chi, cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời tại bệnh viện.