Tìm hiểu về Hội chứng co thắt âm đạo

3/4 số phụ nữ từng bị đau khi quan hệ tình dục vào một lúc nào đó, và một số ít tình trạng đau là do hội chứng co thắt âm đạo.

Co thắt âm đạo xảy ra khi các cơ tại đường vào của âm đạo co thắt một cách không tự chủ, gây đau khi quan hệ tình dục hoặc đau khi thăm khám phụ khoa.

Với phụ nữ, khi có vật lạ được đưa vào âm đạo, các cơ xung quanh đường vào của âm đạo sẽ giãn ra một chút để thích ứng với vật lạ xâm nhập. Nhưng với những phụ nữ bị hội chứng co thắt âm đạo, tình trạng giãn này sẽ không xảy ra, thay vào đó, các cơ thậm chí còn co lại một chút, làm hẹp đường vào âm đạo và khiến việc đưa vật lạ vào âm đạo trở nên khó khăn hơn.

Các loại co thắt âm đạo

Có rất nhiều loại co thắt âm đạo. Co thắt âm đạo nguyên phát là khi tình trạng đau và co thắt cơ luôn luôn xuất hiện bất cứ khi nào có vật lạ xâm nhập. Với tình trạng này, người phụ nữ không thể chịu được bất cứ vật gì được đưa vào âm đạo. Co thắt âm đạo thứ phát là khi phụ nữ không bị đau khi đưa vật lạ vào, nhưng sau đó các triệu chứng sẽ xuất hiện. Các sự kiện như sinh con, chấn thương (do bị lạm dụng tình dục) hoặc nhiễm trùng có thể là nguyên nhân của tình trạng co thắt thứ phát.

Co thắt âm đạo toàn diện là việc phụ nữ thấy đau khi đưa bất cứ vật gì vào trong âm đạo. Co thắt âm đạo tình huống là khi tình trạng đau chỉ xảy ra khi đưa một số vật cụ thể vào âm đạo, ví dụ như khi quan hệ tình dục, nhưng lại không bị đau khi thăm khám vùng chậu.

Nguyên nhân

Nguyên nhân chính xác gây co thắt âm đạo hiện chưa biết rõ, nhưng có rất nhiều yếu tố có thể dẫn đến việc âm đạo bị co thắt.

Đôi khi, tình trạng này xảy ra sau khi bạn sinh con và phải cắt, khâu tầng sinh môn, hoặc sau một tình trạng nhiễm khuẩn âm đạo vô cùng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến việc cảm nhận cảm giác đau. Đau cũng có thể là do chấn thương, nhiễm trùng hoặc tổn thương các dây thần kinh.

Co thắt âm đạo cũng có thể xảy ra với những phụ nữ bị hội chứng lo âu toàn thể, khiến cho họ có phản xạ cố gắng siết chặt vùng này. Hoặc cũng có thể là do một tình trạng lo âu, sợ hãi cụ thể nào đó, ví dụ như một trải nghiệm không tốt về tình dục.

Tình trạng co thắt âm đạo có thể gây đau ở âm hộ, phần ngoài của âm đạo. Các kích thích và khó chịu từ bên ngoài, như trong hội chứng khó chịu âm hộ (vulvodynia) có thể sẽ khiến phụ nữ bị căng thẳng và không chấp nhận được việc xâm nhập.

Mãn kinh cũng đóng một vai trò nhất định. Tình dục có thể sẽ trở nên đau đớn hơn khi lượng estrogen trong cơ thể giảm xuống và khiến âm đạo cứng hơn. Khi tình trạng này xảy ra, các cơ sẽ co thắt một cách không tự chủ.

Triệu chứng

Triệu chứng chính của tình trạng co thắt âm đạo là cảm giác đau, nóng rát khi có vật gì đó xâm nhập vào âm đạo. Hội chứng này có thể khiến việc sử dụng tampon và quan hệ tình dục xâm nhập trở nên khó khăn hơn.

Sau khi phụ nữ bị đau thực sự, họ sẽ có một nỗi sợ hãi, ám ảnh về cảm giác đau. Điều này tạo nên một phản xạ có điều kiện hoặc một vòng xoắn bệnh lý. Khi sợ cảm giác đau ở vùng âm đạo, phụ nữ sẽ có xu hướng kéo căng vùng chậu, dẫn đến tình trạng siết chặt cơ vùng chậu, từ đó sẽ khiến họ đau đớn nhiều hơn và càng sợ đau âm đạo hơn trong lần tiếp theo.

Điều trị

Co thắt âm đạo cần được điều trị càng sớm càng tốt để ngăn chặn vòng xoắn bệnh lý này phát triển.

Bác sỹ sẽ chẩn đoán xác định sau khi nói chuyện với bạn về các triệu chứng và tiến hành thăm khám vùng chậu. Bác sỹ cũng sẽ loại bỏ các nguyên nhân do nhiễm trùng và các nguyên nhân khác gây đau âm đạo có thể điều trị được bằng thuốc.

Điều trị co thắt âm đạo phổ biến nhất thực ra không cần dùng thuốc hay phẫu thuật, mà đơn giản chỉ cần tiến hành vật lý trị liệu và tập luyện để làm giảm tình trạng mẫn cảm.

Trên thực tế, sẽ có những bài tập, ví dụ như bài tập kegel giúp làm khỏe các cơ vùng chậu và giãn các cơ bắp. Bác sỹ cũng có thể sử dụng dụng cụ làm giãn nở âm đạo để giúp bạn thích nghi dần với việc có vật lạ xâm nhập vào âm đạo. Thông thường, bạn tình/chồng của bạn cũng sẽ tham gia vào quá trình trị liệu này.

Các bài tập thư giãn về tinh thần cũng có thể sẽ giúp ích, giúp làm giảm tình trạng căng ở các cơ vùng âm đạo.

Các loại thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ và thậm chí là thuốc chống trầm cảm đôi khi cũng sẽ được sử dụng để điều trị tình trạng co thắt âm đạo. Tuy nhiên, việc dùng thuốc chỉ là tạm thời, giải pháp tốt nhất vẫn là trị liệu vật lý, tâm lý.

Theo Ths.Bs. Trần Thu Nguyệt

Viện Y học ứng dụng Việt Nam/Health