Tiêu chảy liên quan tới kháng sinh ở trẻ

1. Tiêu chảy liên quan tới kháng sinh là gì?

Tiêu chảy liên quan tới kháng sinh là tiêu chảy không giải thích được xảy ra từ 2 giờ đến 8 tuần sau khi bắt đầu sử dụng kháng sinh, ngay cả khi đã ngừng kháng sinh.

Tiêu chảy liên quan tới kháng sinh gặp ở 5% - 25% người sử dụng kháng sinh, tỷ lệ tăng khi sử dụng kháng sinh phổ rộng, kháng sinh diệt khuẩn yếm khí (Aminopenicilins, Penicilins,...).

2. Nguyên nhân - Biểu hiện

Đường ruột là nơi trú ngụ của một quần thể vi sinh vật với nhiều vai trò quan trọng với cơ thể. Nhóm vi sinh vật đường ruột giúp cơ thể tổng hợp Vitamin, hỗ trợ tiêu hóa và hấp thu, tăng cường hệ miễn dịch, ngăn ngừa nhiễm khuẩn.

Sử dụng kháng sinh dẫn tới thay đổi hệ vi sinh thường trú trong ruột, tăng nguy cơ nhiễm khuẩn ruột. Ở trẻ em, thời gian ủ bệnh trung bình 2 - 6 ngày, nhưng cũng sẽ có 8% - 15% trường hợp xuất hiện muộn sau khi ngừng kháng sinh.

Các biểu hiện của tiêu chảy liên quan tới kháng sinh ở trẻ:

- Tiêu chảy

- Đau bụng

- Nôn

- Một số ít kèm viêm đại tràng hay viêm đại tràng có màng giả

3. Điều trị

Bù nước và điện giải cho trẻ cho đến khi hết tiêu chảy

a. Bù nước và điện giải cho trẻ

Sử dụng Oresol có nồng độ thẩm thấu thấp nhằm giảm tình trạng tiêu chảy và nôn. Oresol cần sử dụng thường xuyên cho tới khi dừng tiêu chảy.

Nếu trẻ còn đang bú mẹ, mẹ cần cho bú nhiều hơn và lâu hơn, và cho trẻ sử dụng Oresol.

Liều dùng:

- Trẻ dưới 2 tuổi: 50 - 100ml sau mỗi lần đi ngoài

- Trẻ trên 2 tuổi: 100 - 200ml sau mỗi lần đi ngoài

b. Bổ sung kẽm

Kẽm được chứng minh có tác dụng rút ngắn thời gian và mức độ bệnh, cho trẻ sử dụng hàng ngày trong vòng 10 - 14 ngày.

Liều dùng:

- Trẻ dưới 6 tháng tuổi: 10 mg/ngày

- Trẻ trên 6 tháng tuổi: 20 mg/ngày

c. Sử dụng men vi sinh

Cần sử dụng men vi sinh có tác dụng điều trị tiêu chảy và có khả năng kháng kháng sinh (Progermila, Enterogermina,...), thời điểm sử dụng giữa 2 lần dùng kháng sinh sẽ cho tác dụng tốt nhất.

Sử dụng men vi sinh Progermila trong điều trị tiêu chảy do kháng sinh

d. Chế độ ăn nhiều chất xơ: giúp nhanh chóng lập lại cân bằng hệ vi sinh đường ruột

Lưu ý: phụ huynh không nên tự ý ngừng hay thay đổi kháng sinh đang sử dụng khi chưa có lời khuyên của bác sĩ, việc sử dụng kháng sinh không đủ liều sẽ làm tình trạng nhiễm khuẩn nặng hơn

4. Theo dõi

Cần đưa trẻ đi khám khi có các biểu hiện sau:

- Đi ngoài rất nhiều lần phân lỏng (đi liên tục)

- Nôn tái diễn

- Trở nên rất khát

- Ăn uống kém hoặc bỏ bú

- Trẻ không tốt lên sau 2 ngày điều trị

- Sốt cao hơn

- Có máu trong phân

5. Kết luận

Tiêu chảy liên quan tới kháng sinh là bệnh thường gặp, làm chậm khả năng phục hồi ở trẻ. Chính vì thế phụ huynh cần sử dụng kháng sinh hợp lý và lưu ý đến sức khỏe đường ruột của con mình khi sử dụng kháng sinh.