1. Ánh sáng xanh là gì?

Nhiều người lo ngại ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử. Nhờ BS giải thích rõ hơn, ánh sáng xanh là gì và có ảnh hưởng như thế nào đến đôi mắt?

TS.BS Trần Đình Minh Huy trả lời: Ánh sáng xanh là một phổ ánh sáng thường gặp. Trong các loại ánh sáng đa sắc sẽ có phổ ánh sáng xanh.

Ánh sáng xanh mà chúng ta đang đề cập đến là ánh sáng màu xanh dương, được nghiên cứu và minh chứng có ảnh hưởng đến quá trình tiết melatonin - một chất tác động đến chu trình thức, ngủ và chất lượng giấc ngủ.

Ánh sáng xanh không làm tăng độ cận, tái cận sau phẫu thuật nhưng có thể gây mỏi mắt nếu tiếp xúc thường xuyên. Các loại tròng kính chống ánh sáng xanh hiện nay chủ yếu có vai trò hạn chế mỏi mắt nhiều hơn là chống cận.

2. Có thể ngăn chặn ánh sáng xanh triệt để không?

Các thiết bị điện tử thế hệ mới được quảng cáo có khả năng hạn chế ánh sáng xanh từ màn hình. Điều này có giúp ích gì trong việc bảo vệ mắt khi tiếp xúc với các loại thiết bị này, thưa BS?

TS.BS Trần Đình Minh Huy trả lời: Ánh sáng xanh mà chúng ta thấy được chỉ là một phổ nằm trong ánh sáng chung, trừ những chùm ánh sáng đơn sắc. Các phần mềm, chương trình hạn chế ánh sáng xanh sẽ làm đôi mắt dễ chịu hơn, thoải mái hơn.

Ngay cả các loại tròng kính có lớp phủ cũng có tác dụng hạn chế ánh sáng xanh. Tuy nhiên, để ngăn chặn hoàn toàn ánh sáng xanh, phải sử dụng các loại tròng kính màu đơn sắc đặc biệt.

Hạn chế quá nhiều ánh sáng xanh sẽ tạo ra tình huống nhận không đúng màu sắc. Loại bỏ hoàn toàn ánh sáng xanh có thể ảnh hưởng đến công việc, trong trường hợp người dùng làm các công việc yêu cầu phân định màu sắc rõ ràng.

3. Mắt phải điều tiết nhiều hơn trong điều kiện thiếu ánh sáng

Ngoài ánh sáng xanh, mắt còn phải chịu những tác hại gì khi tiếp xúc quá lâu với màn hình điện tử?

TS.BS Trần Đình Minh Huy trả lời: Hình ảnh trên màn hình điện tử vẫn là hình ảnh rung được tạo thành từ nhiều điểm ảnh khác nhau. Mắt sẽ xử lý các điểm ảnh và tổng hợp lại. Chẳng hạn, khi đọc sách trên các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính bảng sẽ mỏi mắt hơn khi đọc sách giấy, xét trong cùng một khoảng thời gian.

Ánh sáng trên trang sách tương đối ổn định vì phụ thuộc vào độ sáng của đèn. Trong khi độ sáng của màn hình thiết bị điện tử lại phụ thuộc vào tuổi thọ của lá màn hình và việc tùy chỉnh cài đặt thiết bị. Do đó, đối với một bệnh nhân phẫu thuật thị giác, tôi phải hướng dẫn rất kỹ về việc điều chỉnh độ sáng của thiết bị.

Thị giác của chúng ta phụ thuộc vào độ cân bằng sáng tối. Khi độ sáng bị hạ xuống càng thấp, mắt phải điều tiết càng nhiều. Mắt sẽ cực kỳ mỏi sau một ngày làm việc liên tục với thiết bị điện tử bị giảm độ sáng màn hình.

Một điểm lưu ý nữa, nhìn các thiết bị điện tử ở khoảng cách gần đồng nghĩa với mắt phải điều tiết nhiều hơn. Điều tiết là hoạt động cơ thể mi bên trong nhãn cầu để giúp thủy tinh thể phồng lên, nhìn rõ hơn các vật ở gần. Tương tự với tập thể dục, chúng ta sẽ cảm thấy mỏi khi phai gồng cơ liên tục.

4. Bốn điểm lưu ý khi sử dụng thiết bị điện tử để bảo vệ mắt

Có thông tin cho rằng dùng thiết bị điện tử trên 10 giờ đồng hồ mỗi ngày mới gây ảnh hưởng đến mắt. Điều này liệu có chính xác không, thưa BS?

TS.BS Trần Đình Minh Huy trả lời: Việc sử dụng thiết bị điện tử không chia thành trên 10 tiếng và dưới 10 tiếng mỗi ngày. Những điều cần lưu ý là:

- Loại thiết bị điện tử;

- Khoảng cách từ màn hình đến mắt;

- Kích thước màn hình: Kích thước màn hình lớn sẽ giúp giảm kích thích thị giác, giảm mỏi mắt;

- Độ sáng màn hình: Độ sáng màn hình càng thấp, càng khiến mắt phải điều tiết nhiều hơn.

5. Mắt cần được thư giãn sau một khoảng thời gian nhìn vào thiết bị điện tử

Chúng ta cần làm gì để bảo vệ mắt trước những tác hại từ thiết bị điện tử, thưa BS?

TS.BS Trần Đình Minh Huy trả lời: Thiết bị điện tử có hại hay không hoàn toàn đều do cách mà chúng ta sử dụng. Bản thân các thiết bị điện tử hiện đại đã có nhiều cải tiến so với cách đây 10, 20 năm, để hỗ trợ người dùng giữ gìn chất lượng thị giác, thoải mái hơn khi sử dụng lâu dài.

Tuy nhiên, bất cứ điều gì nhiều quá đều không tốt, việc sử dụng thiết bị điện tử cũng vậy. Thời gian sử dụng thiết bị điện tử tùy theo giai đoạn và yêu cầu công việc của mỗi người. Có thể áp dụng quy tắc 20-20-20 hoặc đơn giản hơn, sau 60 phút làm việc trên thiết bị điện tử, hãy dành 3 - 5 phút để thư giãn, đưa mắt nhìn xa về phía cuối phòng. Điều này sẽ giúp đôi mắt được thả lỏng.

Có thời gian hoạt động ngoài trời với nhiều ánh sáng tự nhiên, trong không gian nhiều oxy cũng là một cách chăm sóc thị giác rất tốt.

6. Đôi mắt cũng cần được chăm sóc, bảo dưỡng

Đọc sách liên tục trong một thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến mắt như thế nào? Làm sao để giảm thiểu tác hại trong trường hợp này?

TS.BS Trần Đình Minh Huy trả lời: Rất nhiều người có thói quen hoặc sở thích đọc sách, có thể đọc liên tục trong 5, 7 giờ đồng hồ. Câu chuyện lúc này không còn liên quan đến thiết bị điện tử mà vấn đề là chúng ta có đang sử dụng mắt quá nhiều không?

So sánh với một khoảng thời gian như nhau, sử dụng thiết bị điện tử sẽ khiến mắt bị mỏi nhiều hơn là đọc sách giấy. Tuy nhiên, đọc sách giấy liên tục 7 -10 tiếng cũng khiến mắt bị mỏi.

Cần lưu ý rằng, đôi mắt của chúng ta cũng cần được chăm sóc, bảo dưỡng.