Tác hại của thuốc lá và phương pháp cai nghiện từ chia sẻ của chuyên gia
Thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là nguy cơ gây nhiều bệnh lý nguy hiểm, ảnh hưởng đến cả tính mạng con người. Nhưng cai thuốc lá có dễ? Làm sao để vượt qua cơn thèm trong giai đoạn cai thuốc lá? Tất cả sẽ được giải đáp từ BS.CK2 Nguyễn Thành Lê và BS.CK2 Hồ Quốc Khải, Bệnh viện Nhân dân Gia Định.
1. Thuốc lá nguy hại thế nào đến sức khỏe?
BS.CK2 Nguyễn Thành Lê - Khoa Nội Tim mạch, Bệnh viện Nhân dân Gia Định chia sẻ: Trong khói thuốc có các thành phần nguy hiểm cho sức khỏe con người. Trong đó là nicotine, hắc ín, acetone, thạch tín, carbon monoxide (khí CO), xyanua và hơn 7.000 các hóa chất, trong đó có đến 69 chất được xác định là chất sinh ung thư.
Theo thống kê của Việt Nam năm 2022, mỗi năm nước ta có 180.000 người bệnh mắc ung thư và 120.000 bệnh nhân tử vong do ung thư.
Khói thuốc lá liên quan đến rất nhiều bệnh lý ung thư. Trong đó, có thể kể đến đầu tiên là ung thư phổi, theo nghiên cứu ghi nhận từ 80 - 90% bệnh ung thư phổi có liên quan đến hút thuốc lá.
Những bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá thì nguy cơ tử vong sớm hơn rất nhiều so với bệnh nhân ung thư phổi không hút thuốc lá. Đặc biệt, những bệnh nhân hút thuốc lá trong vòng 6 tháng làm tăng tỷ lệ ung thư phổi lên đến 6,5 lần so với người bình thường.
Kế đến là ung thư thanh quản. Đây là loại ung thư đứng sau ung thư vòm họng. Khi bệnh nhân được chẩn đoán ung thư thanh quản, mặc dù điều trị thành công nhưng vẫn để lại di chứng rất nặng nề như không nói được, khó nuốt, khó thở…
Tiếp theo là ung thư về đường tiêu hóa như ung thư thực quản. Những bệnh nhân hút thuốc lá làm tăng nguy cơ ung thư thực quản lên gấp 5 lần so với người không hút thuốc lá. Đặc biệt, ung thư thực quản thường để lại tiên lượng rất xấu vì phát hiện trễ.
Ung thư gan là loại ung thư bên cạnh các nguyên nhân như rượu bia, siêu vi gan B, siêu vi gan C… thì ngày nay các nhà ung thư của Mỹ cũng xếp ung thư gan vào nhóm liên quan đến thuốc lá.
Kế đến là ung thư dạ dày, ung thư đại trực tràng. Theo thống kê ghi nhận nhưng bệnh nhân ung thư đại trực tràng có tỷ lệ hút thuốc lá lên đến 20 - 60%. Tại Mỹ ghi nhận số lượng ung thư đại trực tràng sẽ tăng khoảng 30.000 người/năm và dự kiến đến năm 2025 lên đến 40.000 người/năm.
Bên cạnh các ung thư về đường tiêu hóa, hô hấp thì ung thư đường niệu dục cũng có liên quan đến hút thuốc lá. Thứ nhất là ung thư cổ tử cung, ung thư vú, ung thư buồng trứng. Trong đó, nguy cơ người hút thuốc lá bị ung thư buồng trứng tăng lên gấp đôi và tỷ lệ sống còn sau 5 năm của ung thư buồng trứng khoảng 45%... và một số bệnh nguy hiểm khác.
2. TOP 3 phương pháp cai nghiện thuốc lá
Theo BS.CK2 Hồ Quốc Khải - Phó trưởng khoa Nội Hô hấp, Bệnh viện Nhân dân Gia Định cai thuốc lá là một hành trình đầy thử thách và không hề dễ dàng. Tuy nhiên, hiện nay đã có nhiều phương pháp được nghiên cứu để hỗ trợ cho người cai thuốc lá vượt qua hành trình này dễ dàng hơn.
Có 3 phương pháp hỗ trợ cho người cai nghiện:
Tư vấn chuyên sâu: Đây là phương pháp không thể thiếu trong chương trình hỗ trợ cai thuốc lá. Phương pháp này có vai trò rất quan trọng, giúp người nghiện hiểu rõ lợi ích của hút thuốc lá là giả tạo, những điều gây hại của thuốc là và lợi ích của cai thuốc lá mới là thực tế.
Những triệu chứng khó chịu khi bỏ thuốc lá, cai thuốc lá chỉ tạm thời, thoáng qua, có thể hoàn toàn biến mất nếu kiên trì. Tư vấn chuyên sâu giúp người nghiện nhận ra hành vi cần thay thế và sẽ cung cấp cho người cai nghiện các hành vi thay thế khác để quên hành vi cũ.
Bên cạnh đó, tư vấn chuyên sâu còn giúp người cai nghiện xây dựng kế hoạch bỏ thuốc lá, tư vấn cho gia đình, bạn bè, người thân cách hỗ trợ người cai nghiện vượt qua hành trình đầy khó khăn này.
Sử dụng dụng các thuốc hỗ trợ cai nghiện để điều trị hội chứng cai nghiện, ví dụ như liệu pháp nicotine thay thế. Liệu pháp nicotine thay thế là sử dụng các sản phẩm có chứa nicotine tinh chất để đưa vào cơ thể một lượng nicotine nhỏ giúp người cai nghiện giảm các triệu chứng cai và cơn thèm thuốc.
Các thuốc hỗ trợ khác như Bupropion, là một trong các loại nằm trong nhóm thuốc chống trầm cảm, nhưng có tác dụng giảm hội chứng cai nghiện giúp người cai nghiện vượt qua cơn thèm thuốc.
Thuốc Varenicline, tác động lên thụ thể nicotine, cạnh tranh với nicotine từ đó làm giảm các triệu chứng của hội chứng cai nghiện. Bên cạnh đó, làm người nghiện không còn sảng khoái khi hút thuốc.
Sử dụng các hoạt động phân tán cơn thèm thuốc, người cai nghiện có thể có thể hít hơi sâu mỗi khi lên cơn thèm thuốc hoặc có các hoạt động khác như đi bộ, nói chuyện với người thân hoặc gọi qua các tổng đài tư vấn cai nghiện thuốc lá… Các hoạt động này sẽ làm phân tán cơn thèm thuốc của người hút thuốc, từ đó vượt qua cơn thèm.
Cai thuốc lá là một quá trình không hề dễ dàng, nhưng không có nghĩa là không vượt qua được. Thành công không đến từ sự hoàn hảo mà đến từ sự quyết tâm, mỗi người cần kiên trì. Không có khái niệm cai thuốc lá thất bại mà chỉ có cai thuốc lá chưa thành công, mỗi lần như vậy sẽ giúp người cai nghiện có thêm kiến thức về tác hại, lợi ích của cai thuốc lá và kinh nghiệm vượt qua cơn thèm thuốc, rào cản của quá trình cai nghiện thuốc lá. Từ đó, tăng cường sự quyết tâm của người cai để đi đến thành công của việc cai thuốc lá.
Hãy bắt đầu từ hôm nay, với hành trình cai thuốc lá, bạn không nên nản chí nếu cai thuốc lá chưa thành công, vì những lần cai thuốc lá sau sẽ có tỷ lệ thành công cao hơn những lần trước.
Nếu quý khán thính giả muốn tham vấn thêm, hãy đến Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP.HCM) hoặc gọi vào tổng đài cai nghiện thuốc lá 1800 1214 để được tư vấn. Các chuyên gia sẽ cùng đồng hành với quý khán thính giả.
3. Liệu pháp cai nghiện thuốc lá được chỉ định tùy theo mức độ của từng người
BS.CK2 Hồ Quốc Khải chia sẻ: Nồng độ nicotine máu giảm sẽ kích thích người đang cai nghiện thèm thuốc. Bệnh viện sẽ áp dụng các liệu pháp nicotine thay thế như miếng dán hoặc viên nhai, liều lượng tùy theo mức độ, tình trạng của mỗi bệnh nhân.
Người muốn cai nghiện thuốc lá rất cần một buổi tư vấn chuyên sâu để có thể đánh giá mức độ nghiện, từ đó bác sĩ sẽ kê những thuốc hỗ trợ thích hợp. Bên cạnh đó, bạn có thể dùng các hoạt động nhằm phân tán cơn thèm thuốc lá như hít thở sâu, uống nước lạnh, đi bộ trong thời gian ngắn, trò chuyện cùng người thân, bạn bè...
Như vậy, bỏ thuốc lá hoàn toàn có lợi cho sức khỏe. Hãy bắt đầu cai thuốc lá ngay từ hôm nay.
Mọi thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn 1800 1214
Fanpage Bệnh viện Nhân dân Gia Định: https://www.facebook.com/bvnhandangiadinh
Bài viết có hữu ích với bạn?
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ
Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình