Ngón tay cái có nhiều gân, cơ giúp ngón hoạt động. Ở phía mặt ngoài ngón tay cái, có hai gân cơ: gân cơ dạng dài và duỗi ngắn được bọc chung vào một bao gân. Chức năng của chúng lần lượt là giúp dạng ngón cái và duỗi ngón cái.

Hội chứng De Quervain là một trong những hội chứng viêm bao gân khá phổ biến, đặc biệt đối với nữ giới nhất là các chị em nội trợ (rửa chén bát, là quần áo, bồng bế con lâu dài). Ngoài ra, các nhân viên văn phòng, có thể có cả phụ nữ mang thai, hay người cao tuổi… cũng có thể bị hội chứng này.

1. Ai có khả năng bị hội chứng De Quervain?

Những yếu tố có thể dẫn đến viêm bao gân dạng duỗi ngón cái là:

• Tuổi: Độ tuổi từ 30-50 dường như có tần suất bị hội chứng này cao hơn những nhóm tuổi khác.
• Giới: Tình trạng này phổ biến nhiều hơn ở phụ nữ
• Phụ nữ mang thai: Hội chứng này có thể liên quan đến tình trạng mang thai.
• Người chăm sóc em bé: Việc bạn nâng em bé lặp đi lặp lại sẽ cần sử dụng ngón cái như đòn bẩy để nâng bé lên. Điều này cũng có thể liên quan đến viêm bao gân dạng duỗi ngón cái.
• Nhưng công việc hoặc sở thích liên quan đến những chuyển động lặp lại của cổ tay và bàn tay

2. Tại sao gân ngón cái lại dễ bị viêm?

Gân là nhưng cấu trúc như những sợi dây. Chúng bám từ cơ đến xương. Khi bạn cầm, nắm, siết chặt, vặn… bất cứ thứ gì trong tay, gân thường trượt một cách trơn tru trong bao gân hoạt dịch của chúng. Việc lặp đi lặp lại một chuyển động nào đó trong thời gian dài có thể kích thích bao gân. Điều này dẫn đến bao gân bị dày lên và sưng lên. Tình trạng này sẽ làm hạn chế các chuyển động của gân trong bao gân.

Ngón tay cái chiếm tới 50% chức năng của bàn tay, khi ở tư thế đối chiếu nó kết hợp với 4 ngón tay dài tạo thành gọng kìm để cầm nắm ngón nhặt đồ vật. Chính vì vậy, các tổn thương gây mất ngón tay cái làm giảm chức năng bàn tay, ảnh hưởng trầm trọng đến lao động và sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.

3. Những nguyên nhân nào gây viêm bao gân ngón cái (hội chứng De Quervain)?

• Những động tác lặp lại nhiều lần như cầm, nắm, xoay, vặn của cổ tay và ngón cái .
• Tự phát.
• Sau chấn thương.
• Hậu sản, bệnh của bà mẹ mang thai và cho con bú, nội trợ
• Viêm khớp do thấp.

4. Khi bị viêm bao gân ngón cái sẽ (hội chứng De Quervain) có những biểu hiện nào?

• Biểu hiện khó chịu của ngón cái, ngay vị trí cổ tay, có thể là đau. Nếu không được điều trị, triệu chứng đau có thể lan lên cẳng tay và lan xuống ngón cái.
• Khi tình trạng ma sát tăng lên, hai gân này có thể cọ xát vào nhau khi di chuyển trong đường hầm dẫn đến các tiếng “ lục cục”.
• Vận động ngón tay cái và cổ tay khó khăn khi bạn làm những việc liên quan cầm, nắm…
• Nếu không được điều trị, triệu chứng đau có thể lan lên cẳng tay và lan xuống ngón cái

5. Bác sĩ chẩn đoán viêm bao gân ngón cái (hội chứng De Quervain) như thế nào ?

Qua thăm khám thấy các biểu hiện sau:

• Sưng đau vùng mỏm trâm xương quay, đau tăng khi vận động ngón cái, đau liên tục, đau nhiều về đêm. Đau có thể lan ra ngón cái và lan lên cẳng tay.
• Sờ thấy bao gân phía ngoài mỏm trâm quay dầy lên, có thể có nóng đỏ, ấn thấy đau chói.
• Test Finkelstein: gấp ngón cái vào trong lòng bàn tay, nắm các ngón tay trùm lên ngón cái, uốn cổ tay nghiêng về phía trụ. Khi bệnh nhân thấy đau chói vùng gân dạng dài và gân duỗi ngón cái.
• Siêu âm có thể thấy bao gân dầy lên và có dịch bao quanh.

6. Mục đích của điều trị hội chứng viêm bao gân ngón cái (hội chứng De Quervain)

Dù điều trị bằng phương pháp nào thì đều hướng về các mục tiêu sau đây:

• Giảm quá trình viêm, giảm đau
• Duy trì, bảo tổn được những chuyển động của ngón cái, cổ tay
• Ngăn ngừa sự tái phát bệnh

7. Siêu âm điều trị viêm bao gân ngón cái

• Sự dao động của sóng siêu âm tạo ra những thay đổi áp lực lên các tế bào và mô đích gây nên hiện tượng “xoa bóp vi thể”. Sự thay đổi áp lực giúp tạo nên các hiệu ứng:
• Nhiệt trong siêu âm có thể mang đến sự thư giãn, giảm đau nhức ở các phần được điều trị, tăng hoạt động của tế bào, làm giãn mạch máu, gia tăng tuần hòa, tăng quá trình đào thải, giải quyết được hoàn toàn hiện tượng viêm.
• Thay đổi thể tích tế bào.
• Tác dụng bóc tách các sợi mô liên kết và xơ hoá.
• Thay đổi tính thấm màng tế bào.
• Tăng chuyển hóa.
• Giảm đau
• Kích thích quá trình tái sinh tổ chức

Siêu âm điều trị viêm bao gân ngón cái

Siêu âm trị liệu rất hiệu quả trong điều trị viêm bao gân ngón cái. Người bệnh cần được thăm khám bởi các bác sĩ để được chỉ định các phương pháp điều trị thích hợp với từng người bệnh, từng giai đoạn, điều trị vật lý trị liệu kết hợp dùng thuốc, nẹp cổ tay, chườm mát, chỉ định phẫu thuật khi cần thiết.

BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ