Theo thống kê tại Hoa kỳ, 90-95% các u ở thận là ung thư. Ung thư thận là loại ung thư chiếm 3% các trường hợp ung thư ở người trưởng thành, đứng hàng thứ 7 trong các loại ung thư ở nam giới và đứng hàng thứ 10 trong các loại ung thư nữ giới.

 Năm 2015, tại Hoa Kỳ có 61.560 trường hợp ung thư thận mới phát hiện và 14.080 trường hợp tử vong vì ung thư thận. Riêng tại BV Đại học Y Dược TPHCM (BV ĐHYD), trung bình mỗi tháng có 1 - 2 trường hợp phẫu thuật ung thư thận.

Đa số ung thư thận thường gặp ở độ tuổi 50 - 70. Ung thư thận ở giai đoạn sớm khi kích thước bướu còn dưới 7cm, thường không có triệu chứng điển hình. Ở giai đoạn muộn khoảng 30% người bệnh có các triệu chứng đau bụng, tiểu máu, thăm khám thấy có khối u bụng.

Do đó để phát hiện sớm ung thư thận, người dân nên kiểm tra định kỳ sức khoẻ hàng năm. Phương pháp chẩn đoán bướu thận chủ yếu dựa vào hình ảnh siêu âm và chụp bụng cắt lớp điện toán (CT scan). Hiện nay, do hiệu quả của việc khám sức khoẻ định kỳ nên đa số bướu thận được phát hiện sớm khi kích thước bướu dưới 4cm.

Giai đoạn trước năm 2000 - 2005, khi có bướu thận, phương pháp điều trị kinh điển là phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ thận. Sau đó, từ nhiều nghiên cứu trên toàn thế giới, các bác sĩ Niệu khoa nhận thấy việc cắt bỏ toàn bộ thận khi bướu thận kích thước dưới 7cm là không cần thiết vì 2 lý do. Thứ nhất là không thay đổi tỷ lệ tái phát so với việc chỉ cắt bỏ bướu giữ lại thận. Thứ hai là những người chỉ có 1 thận dễ bị suy thận mạn hơn những người vẫn còn 2 thận.

Chính vì vậy, từ sau 2005, đối với bướu thận kích thước dưới 7cm, điều trị hàng đầu là phẫu thuật cắt bướu giữ lại thận. Phẫu thuật có thể thực hiện qua mổ hở hoặc qua phẫu thuật nội soi.


TS BS. Nguyễn Hoàng Đức - Trưởng khoa Tiết niệu BV ĐHYD cho biết: “Trong những trường hợp người bệnh chỉ có 1 thận duy nhất, thận còn lại bị bệnh sỏi, bị dị tật bẩm sinh, hoặc thận còn lại suy giảm chức năng thì việc phẫu thuật cắt bướu giữ lại thận là chỉ định tuyệt đối”.

Điển hình như hai trường hợp người bệnh đã từng khám và điều trị ung thư thận tại Khoa Tiết niệu BV ĐHYD.

Trường hợp đầu tiên là người bệnh nam Nguyễn Văn U., 64 tuổi, bị di chứng tai biến mạch não, suy thận mạn tính giai đoạn 1 - 2. Người bệnh tình cờ phát hiện bướu thận trái 5cm khi đến khám tại một bệnh viện ở TPHCM. Bác sĩ đề nghị người bệnh nên cắt bỏ thận có bướu.

Tuy nhiên sau khi cắt thận sẽ có nguy cơ suy thận nặng hơn, thậm chí có thể phải chuẩn bị tâm lý để chạy thận nhân tạo. Người bệnh rất mong muốn có được biện pháp điều trị nào không cần phải cắt bỏ cả trái thận. Khi đến khám tại khoa Tiết niệu BV ĐHYD, TS BS. Nguyễn Hoàng Đức đã đề xuất giải pháp "chỉ cắt bướu thận, không cần thiết cắt bỏ toàn bộ thận" để bảo tồn tối đa chức năng thận cho người bệnh. Sau phẫu thuật, chức năng thận người bệnh vẫn được bảo tồn và đang tiếp tục được theo dõi cho đến ngày nay.

Một trường hợp khác là người bệnh nữ Trương Thị H., 54 tuổi, chỉ có một thận phải. Thận trái của người bệnh đã cắt cách đây 15 năm do sỏi thận gây viêm mủ thận. Chị H. cũng tình cờ phát hiện bướu thận phải 4 cm khi khám sức khỏe tổng quát. Chị rất lo lắng sợ rằng phải cắt bỏ trái thận còn lại duy nhất. Tuy nhiên, khi đến khám và điều trị tại khoa Tiết niệu BV ĐHYD, các bác sĩ đã tiến hành cắt bướu thận, giữ lại thận phải cho người bệnh.

Đối với phẫu thuật cắt bướu thận giữ lại thận, phẫu thuật nội soi có ưu thế tuyệt đối so với mổ hở vì không có đường cắt thành bụng nên người bệnh mau chóng hồi phục sức khoẻ sau mổ. Ngoài ra, khi thực hiện phẫu thuật nội soi, với sự phóng đại của kính soi, khả năng bảo tồn nhu mô thận được tăng cường tối đa, thao tác cắt bướu nhẹ nhàng tinh tế nên kết quả của phẫu thuật rất tốt. Người bệnh có thể xuất viện sau 3 - 4 ngày nằm viện, không cần hóa trị hay xạ trị bổ sung.