Phân biệt đau ngực do tim mạch và đau thần kinh liên sườn

1. Cơn đau ngực sẽ kéo dài nếu không được điều trị kịp thời

Thưa bác sĩ, khi một người đến khám vì đau ngực, bác sĩ sẽ đánh giá và tìm hiểu nguyên nhân như thế nào?

TS.BS Lê Thị Thu Thủy - Chuyên gia tim mạch, Phòng khám Đa khoa Ngọc Minh trả lời: 

Phần lớn bệnh nhân đau ngực là người lớn tuổi, nhưng hiện nay tình trạng này đang ngày càng phổ biến ở người trẻ. Cơn đau có thể nhẹ, thoáng qua, song nếu không được điều trị, có thể trở nên thường xuyên và kéo dài hơn. 

Khi tiếp nhận người bệnh, bác sĩ sẽ hỏi kỹ về vị trí đau, thời điểm xuất hiện và các triệu chứng đi kèm. Sau đó, chỉ định thực hiện các xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh phù hợp để xác định nguyên nhân chính xác và đưa ra hướng điều trị hiệu quả.

2. Đặc điểm cơn đau ngực do bệnh tim gây ra

Cơn đau ngực của bệnh tim có đặc điểm nào để phân biệt với những nguyên nhân khác?

TS.BS Lê Thị Thu Thủy trả lời: 

Đau ngực do bệnh tim thường xảy ra khi người bệnh hoạt động gắng sức như mang vác nặng hoặc xúc động mạnh. 

Người bệnh có cảm giác đè nặng hoặc quặn thắt ở ngực, kèm khó thở hoặc thở ngắn, buồn nôn, vã mồ hôi lạnh. Cơn đau có thể lan lên cổ, vai hoặc cánh tay.

Khoảng 90% trường hợp đau ngực tim mạch là do xơ vữa động mạch và thiếu máu cơ tim.

Khi mảng xơ vữa không ổn định bị vỡ, tiểu cầu kết tập tạo thành cục máu đông. Nếu cục máu đông gây tắc hoàn toàn động mạch vành, cơ tim bị hoại tử và người bệnh rơi vào tình trạng nhồi máu cơ tim cấp.

Lúc này, cơn đau ngực thường dữ dội, kèm theo vã mồ hôi lạnh, tụt huyết áp, ngất xỉu, thậm chí có nguy cơ đột tử.

Ngoài ra, một số cơn đau thắt ngực còn do co thắt mạch vành gây giảm lưu lượng máu đến tim một cách đột ngột, nếu kéo dài cũng có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim.

Những người có nguy cơ cao bao gồm người lớn tuổi, người có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch (như cha mẹ, anh chị ruột từng bị mạch vành) hoặc bản thân mắc các bệnh lý như đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, béo phì, hút thuốc lá, stress kéo dài và ít vận động thể lực.

3. Nguyên nhân gây đau ngực do đau thần kinh liên sườn

Còn đau thần kinh liên sườn có dấu hiệu ra sao, thưa bác sĩ?

TS.BS Lê Thị Thu Thủy trả lời:

Đây là tình trạng tổn thương rễ thần kinh liên sườn, thường gặp ở người từ 25 tuổi trở lên.

Cơn đau thường khu trú ở vùng trước ngực bên trái hoặc phải, lan theo mạn sườn ra sau lưng. Nguyên nhân bao gồm:

- Thoái hóa cột sống lưng: gây đau vùng cột sống và đau lan theo đường đi của dây thần kinh liên sườn.

- Chấn thương cột sống: thường gặp ở người làm việc nặng hoặc sai tư thế kéo dài.

- Zona thần kinh (còn gọi là bệnh giời leo): nổi mụn nước li ti kèm đau rát dữ dội, sốt nhẹ hoặc mệt mỏi.

- Một số bệnh lý nặng như ung thư cột sống, lao cột sống gây đau dữ dội, kèm ốt kéo dài, sụt cân.

- Các bệnh lý toàn thân như tiểu đường, ngộ độc, viêm đa dây thần kinh.

Ngoài ra, đau thần kinh liên sườn nguyên phát có thể liên quan đến rối loạn lo âu, stress kéo dài hoặc thay đổi thời tiết.

4. Phân biệt đau ngực do tim mạch với đau thần kinh liên sườn

Vậy, các bác sĩ làm cách nào để phân biệt đau do tim mạch với đau thần kinh liên sườn?

TS.BS Lê Thị Thu Thủy trả lời:

Trước tiên, bác sĩ sẽ hỏi kỹ về tính chất cơn đau: xảy ra lúc nào, thời điểm gây đau, vị trí, hướng lan của cơn đau, triệu chứng đi kèm.

Dựa vào mô tả này, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám, kiểm tra các dấu hiệu suy tim, sờ ấn các vùng xương nghi ngờ tổn thương và hướng dẫn bệnh nhân thực hiện động tác hít sâu để đánh giá khả năng hô hấp và mức độ đau.

Sau đó, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm và kỹ thuật hình ảnh như: điện tâm đồ, siêu âm tim, siêu âm mạch máu, chụp CT mạch vành, CT động mạch chủ, động mạch phổi hoặc MRI tim đối với các nghi ngờ bệnh lý tim mạch.

Nếu nghi ngờ đau thần kinh liên sườn, bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang cột sống để phát hiện gãy xương hoặc xẹp đốt sống, chụp CT hoặc MRI để khảo sát các tổn thương phần mềm và hệ thần kinh. Ngoài ra, xét nghiệm đo điện cơ có thể được sử dụng để đánh giá chức năng của dây thần kinh liên sườn.

5. Đau thần kinh liên sườn ít nguy hiểm hơn bệnh tim?

Liệu có phải cơn đau thần kinh liên sườn thì ít nguy hiểm hơn so với bệnh tim? 

TS.BS Lê Thị Thu Thủy trả lời:

Không thể khẳng định đau thần kinh liên sườn ít nguy hiểm hơn bệnh tim, cũng không thể nói ngược lại, vì mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào nguyên nhân.

Đau thần kinh liên sườn do zona thần kinh tuy không đe dọa tính mạng nhưng cơn đau có thể kéo dài nhiều tháng, gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. 

Trong khi đó, một số trường hợp đau âm ỉ, không rõ ràng lại có thể là dấu hiệu của ung thư cột sống hoặc lao cột sống là những bệnh lý nguy hiểm nếu không phát hiện và điều trị sớm.

Khác với đau thần kinh liên sườn, đau ngực do tim mạch đặc biệt là nhồi máu cơ tim cấp lại là tình huống cấp cứu, cần nhập viện ngay lập tức để giảm nguy cơ đột tử.

Vì vậy, việc đánh giá mức độ nguy hiểm cần dựa vào nguyên nhân gây đau và biểu hiện lâm sàng cụ thể của người bệnh.

6. Đau ngực bên phải thì không liên quan tới tim, có thực sự đúng?

Nhiều người nghĩ đau ngực bên phải không liên quan đến tim, điều này có đúng không?

TS.BS Lê Thị Thu Thủy trả lời:

Đây là quan điểm không hoàn toàn đúng.

Đau ngực bên phải có thể liên quan đến viêm sụn sườn, rối loạn lo âu, viêm dây thần kinh, viêm màng phổi, lao phổi, tràn dịch hoặc tràn khí màng phổi, thậm chí ung thư phổi. 

Ngoài ra, hai tình trạng rất đáng lưu ý là tăng áp động mạch phổi và thuyên tắc phổi, tuy là bệnh lý của phổi nhưng hậu quả lại ảnh hưởng nặng nề đến tim mạch.

Tăng áp phổi có thể gây suy tim phải với các biểu hiện như mệt, khó thở, phù chân, gan to. Thuyên tắc phổi có thể dẫn đến trụy tim và tử vong nếu không xử trí kịp thời.

Vì vậy, đau ngực bên phải hoàn toàn có thể là dấu hiệu của những bệnh lý nguy hiểm và cần được thăm khám giống như đau ngực bên trái.

7. Lời khuyên dành cho người bị đau ngực

Bác sĩ có lời khuyên gì dành cho những người bị đau ngực mà chưa đi khám?

TS.BS Lê Thị Thu Thủy trả lời: 

Người bệnh cần lưu ý các dấu hiệu nguy hiểm sau:

- Cảm giác đau xoắn quặn hoặc đè nặng trong lồng ngực.

- Cường độ đau dữ dội kèm theo vã mồ hôi lạnh, thở ngắn hoặc khó thở, buồn nôn hoặc nôn ói, cảm giác nghẹn, nuốt không trôi.

- Tim đập nhanh và không đều, tê hoặc khó chịu ở bàn tay và cánh tay, đau lan từ ngực lên cổ, hàm, vai và cánh tay trái.

Nếu có những biểu hiện trên, cần đến bệnh viện cấp cứu ngay lập tức vì có thể là nhồi máu cơ tim cấp.

Ngược lại, nếu không có dấu hiệu nghi ngờ tim mạch, người bệnh có thể nghỉ ngơi và sắp xếp đi khám trong vòng 24 giờ. Tuy nhiên, nếu cơn đau tái diễn nhiều lần, ảnh hưởng sinh hoạt thì không nên trì hoãn.

Để chủ động chăm sóc sức khỏe tim mạch và không bỏ lỡ cảnh báo sớm từ những cơn đau ngực bất thường, người bệnh nên đến khám tại các cơ sở y tế uy tín.

Quý bạn đọc có thể lựa chọn thăm khám chuyên khoa Tim mạch tại Phòng khám Đa khoa Ngọc Minh, nơi quy tụ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại, theo địa chỉ:

Cơ sở 1: 20 - 22 Lãnh Binh Thăng, Phường Phú Thọ, TPHCM

Cơ sở 2: 262/4 Lạc Long Quân, Phường Bình Thới, TPHCM

Hotline: 1800.8074