1. Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng nóng gan?

Trong thời tiết nắng nóng như hiện nay, nhiều người than phiền các vấn đề nổi mụn, nóng trong người và cho rằng bản thân đang bị nóng gan. Vậy xin hỏi BS, Nóng gan là gì? Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này?

TS.BS Trần Thị Tuyết Phượng trả lời: Trong thời tiết nắng nóng như hiện nay, từ môi trường đến sức khỏe con người đều chịu ảnh hưởng, gây hại đến tất cả các cơ quan trong cơ thể. Trong đó có gan, vì đây là cơ quan vô cùng quan trọng và lớn nhất của cơ thể. Nhờ có lá gan, cơ thể có khả năng thực hiện nhiều chức năng khác nhau, để con người ta sống, phát triển, xinh đẹp và khỏe mạnh.

Cho nên, các yếu tố như ngoại cảnh, từ trường, cảm xúc vui buồn… đều có thể tác động đến gan. Khi đó, gan sẽ “lên tiếng”, gây các vấn đề về da, ăn uống, cơ thể không khỏe… Tình trạng này gọi chung là nóng gan.

2. Thời tiết nắng nóng ảnh hưởng đến gan thế nào?

Xin BS chia sẻ cụ thể về các vấn đề: thời tiết, thực phẩm và cách ăn uống khi trời nắng nóng ảnh hưởng đến gan như thế nào?

TS.BS Trần Thị Tuyết Phượng trả lời: Mỗi vấn đề về thời tiết, ăn uống, thực phẩm sẽ ảnh hưởng đến một chức năng gan riêng biệt. Tuy nhiên, ba yếu tố này cùng hội tụ lại và đều ảnh hưởng đến gan.

Thứ nhất, cơ thể do ảnh hưởng của thời tiết nắng nóng gây ra mệt mỏi, hoạt động chậm chạp hơn và các chuyển hóa trong cơ thể dần yếu đi. Từ đó, gây ảnh hưởng đến gan.

Thứ hai, khi thời tiết nắng nóng, các hoạt động xung quanh bị ảnh hưởng. Ví dụ, thức ăn trong thời tiết nắng nóng dễ hư hỏng, ôi thiu, bị nhiễm sinh vật gây hại cho cơ thể. Do gan là một “cỗ máy” lớn, hoạt động thường xuyên, nên nếu chúng ta nạp vào cơ thể những loại thực phẩm sạch, sẽ giúp cho gan hoạt động trơn chu. Còn nếu ăn phải những loại thực phẩm không đảm bảo cho cơ thể, lúc này gan sẽ phải hoạt động và xử lý nhiều hơn, gây áp lực cho gan.

Thứ ba, nếu thời tiết mát mẻ, con người ta ăn uống đầy đủ, thoải mái, thực phẩm nạp vào sẽ phong phú hơn, giúp cơ thể xử lý thức ăn một cách hiệu quả. Ngược lại, thời tiết nóng bức, dễ gây chán ăn, ăn không đủ chất. Bên cạnh đó, với thời tiết nắng nóng, cơ thể sẽ phải phản ứng, gây mất nước. Nếu chúng ta không bù đủ nước thì cơ thể sẽ chịu áp lực của vấn đề này.

3. Uống nhiều bia rượu ảnh hưởng đến gan ra sao?

Trong thời tiết nắng nóng, một tình trạng phổ biến là giảm ăn - tăng uống. “Trời nóng quá thôi làm một ly bia cho mát” là một câu nói vui của nhiều người, đặc biệt là ở nam giới. Xin hỏi BS, nếu bia rượu liên miên như vậy sẽ ảnh hưởng đến gan như thế nào?

TS.BS Trần Thị Tuyết Phượng trả lời: Bên cạnh lợi ích trong việc bổ sung nước giúp đã khát vào thời tiết nắng nóng, vẫn có những vấn đề gây hại cho sức khỏe.

Các vấn đề khi lạm dụng nước đá giải khát mùa nắng nóng: Thứ nhất, nhiệt độ của ly nước quá lạnh, khi vào cổ họng sẽ làm khô đặc các chất nhầy ở đường hô hấp, dễ gây bệnh lý đường hô hấp hơn.

Thứ hai, nước đá quá lạnh, gây lạnh cổ họng, niêm mạc. Đây là điều kiện thuận lợi cho một số loại vi khuẩn, virus phát triển, ảnh hưởng bệnh lý đường hô hấp.

Thứ ba, nhiệt độ trung bình của cơ thể là 37 ˚C, nếu uống nước quá lạnh, cơ thể phải xử lý để cân bằng nhiệt độ. Lúc này, cần sử dụng một nguồn năng lượng lớn, gây mất năng lượng.

Do đó, uống một ly nước đá giúp chúng ta giải khát trong trường hợp quá nắng nóng. Tuy nhiên, không nên lạm dụng vì nó sẽ gây hại trong việc xử lý vấn đề này.

Uống bia liên miên mùa nắng nóng: Bia là thức uống gây hại cho cơ thể, vì trong bia có chất cồn, các chất độc hại khiến gan phải “gồng lên” để xử lý. Do đó, nếu uống một cốc bia để giải khát, điều này có thể chấp nhận được.

Tuy nhiên, nếu uống liên miên, sẽ gây quá tải cho gan. Từ đó, gan vừa phải chịu các áp lực từ thời tiết nắng nóng, mất nước, mất các chất điện giải, xử lý vấn đề thực phẩm và phải giải quyết độc tố do bia gây ra. Điều này làm nặng nề hơn cho gan, không giải quyết vấn đề nóng gan mà còn khiến gan lạnh hơn. Ngoài ra, khi uống bia quá nhiều còn gây ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể như dạ dày, tim mạch, hệ thống thần kinh…

4. Các sai lầm gây hại cho gan trong mùa nắng nóng?

Nhờ BS chia sẻ, trong mùa nắng nóng, con người ta sẽ dễ mắc các sai lầm nào về ăn uống, sinh hoạt gây hại cho lá gan?

TS.BS Trần Thị Tuyết Phượng trả lời: Mùa nắng nóng khiến con người bị ảnh hưởng bởi rất nhiều vấn đề. Thời tiết làm con người mệt mỏi, vã mồ hôi nhiều gây mất năng lượng, không cung cấp đủ chất dinh dưỡng. Đặc biệt, khi nắng nóng khiến cơ thể mất rất nhiều nước, nếu không cung cấp đủ nước sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của toàn bộ cơ thể, trong đó có gan.

Vì vậy, khi trời nắng nóng, chúng ta cần lưu ý các vấn đề sau đây:

- Cần đảm bảo nạp đầy đủ các chất cho cơ thể

- Chú ý vệ sinh an toàn thực phẩm

- Cung cấp đầy đủ nước cho cơ thể. Bình thường chúng ta có thể uống 1,5-2 lít nước/ngày, nhưng trong mùa nắng nóng phải uống nhiều hơn. Vì thời điểm này, cơ thể mất rất nhiều nước qua đường hơi thở, qua da, đường tiểu.

- Một số quan niệm sai lầm là khi nắng nóng, chúng ta cần uống nhiều nước đá. Một cốc nước đá, một cốc bia lạnh sẽ giải tỏa được vấn đề nắng nóng, nhưng nếu quá lạm dụng sẽ gây hại cho sức khỏe.

- Một số quan niệm về thanh lọc cơ thể để bảo vệ lá gan, nhưng nếu thanh lọc không đúng cách, càng làm gan chịu áp lực nặng nề hơn, ảnh hưởng đến cơ thể nhiều hơn.

5. Dấu hiệu nào cho thấy lá gan đang bị quá tải, tổn thương?

Thưa BS, biểu hiện nào cho thấy lá gan đã bị quá tải, cần được dưỡng sức?

TS.BS Trần Thị Tuyết Phượng trả lời: Y khoa có câu nói, bệnh gan là “kẻ giết người” thầm lặng”. Bởi vì, các vấn đề về gan rất ít biểu hiện ra ngoài, khi gan bị tổn thương sẽ hoạt động bù trừ cho đến khi mất khả năng thực hiện. Lúc này mới có triệu chứng thì bệnh đã trở nặng.

Như vậy, chúng ta cần lưu ý các bệnh lý về gan như sau:

- Các bệnh lý cấp tính: Do gan bị tổn thương đột ngột, không kịp bù trừ dẫn đến biến chứng cấp tính.

-  Các triệu chứng mãn tính: Gan bị tổn thương nhưng không có biểu hiện bất thường khiến người bệnh không hay biết cho đến khi bệnh diễn tiến khá nặng.

Các biểu hiện cấp tính của bệnh gan:

- Gan là cơ quan đào thải của cơ thể. Vì vậy, các biểu hiện ban đầu sẽ không thể hiện ở bộ phận này, trừ trường hợp tổn thương thực thể. Còn đa phần sẽ biểu hiện ở triệu chứng mệt mỏi, chán ăn, hoạt động hàng ngày bị giảm sút, mất ngủ, sụt ký.

Trong trường hợp diễn tiến rõ ràng hơn, con người sẽ có những biểu hiện như: nổi mụn, nước tiểu vàng, đau/tức hạ sườn phải, sạm da, bụng to bất thường…

Trân trọng cảm ơn Thuốc bổ gan Boganic - Traphaco đã đồng hành cùng AloBacsi trong chương trình này!