Những điều cần làm rõ về MERS

Kể từ ca nhiễm MERS (hội chứng hô hấp vùng Trung Đông) đầu tiên được phát hiện vào ngày 20/5, tính đến hết ngày 16/6, chưa đầy một tháng số ca nhiễm bệnh này tại Hàn quốc đã tăng lên 154, trong đó có 19 ca tử vong. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã lo ngại và nhận định diễn biến này là “to lớn và phức tạp”. PV Thế Giới Tiếp Thị đã tổng hợp những khuyến cáo mới nhất về MERS trong tuần qua.

Virút gây bệnh MERS cũng là virút gây bệnh SARS?

Không đúng, virút gây bệnh MERS và SARS là khác nhau dù chúng cùng họ. MERS gây ra bởi một loại virút corona mới có tên MERS-CoV được phát hiện lần đầu tiên tại Saudi Arabia vào năm 2012.

Gọi là virút corona mới để phân biệt với virus corona gây hội chứng hô hấp cấp nặng (SARS) vào năm 2003, còn gọi là SARS-CoV. Theo TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, giám đốc bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM, corona viruses là một họ virút lớn bao gồm các virút gây bệnh rất nhẹ như cảm lạnh cho đến bệnh rất nặng như SARS.

MERS là một bệnh dễ lây?

Tại lớp tập huấn chẩn đoán, điều trị, phòng lây nhiễm MERS-CoV cho bác sĩ đang công tác tại các bệnh viện, trung tâm y tế dự phòng của các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam diễn ra tuần qua, TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, khẳng định MERS-CoV là virút không dễ dàng lây lây từ người này sang người khác trừ khi tiếp xúc gần, thường do chăm sóc người bệnh.

Theo ông, từ năm 2012 đến nay có 1.190 ca được xác định nhiễm MERS-CoV, trong đó 444 ca tử vong (tỷ lệ tử vong là 36%). Tuy đa số ca bệnh là do người lây sang người, nhưng gần như tất cả đều lây trong bệnh viện. Các ca nhiễm MERS-CoV ban đầu xuất phát từ vùng Trung Đông do tiếp xúc với lạc đà. Nhưng đường lây chính xác từ lạc đà sang người như thế nào thì đến nay chưa rõ.

Nghiên cứu của TS Ziad Memish (Saudi Arabia), công bố trên tạp chí khoa học New England Journal of Medicine vào tháng 8.2014 đã xác nhận MERS không phải là một bệnh dễ lây bởi tỷ lệ mắc khi tiếp xúc trong nhà chỉ là 5%.

Để dễ tưởng tượng, TS Marc Siegel, chuyên gia thuộc trung tâm Y khoa Langone (Hoa Kỳ) cho rằng nếu trong nhà bạn có người bị cúm, khả năng bạn bị nhiễm cúm là 25%; với bệnh sởi, tỷ lệ này đến 90%, nhưng với MERS tỷ lệ chỉ là 5%, như thế là rất thấp. Vì điều này đến nay các chuyên gia y tế cho rằng khả năng MERS lây lan trong cộng đồng là không cao.

Triệu chứng của MERS là gì? Hội chứng này nghiêm trọng ra sao?

Theo hướng dẫn giám sát và phòng chống MERS-CoV do bộ Y tế Việt Nam ban hành, bệnh nhân MERS có biểu hiện từ nhẹ như sốt, ho đến nặng hơn như khó thở, viêm phổi, suy hô hấp, ngoài ra bệnh có thể kèm theo các triệu chứng đường tiêu hoá như tiêu chảy và bệnh có thể gây suy tạng, đặc biệt là suy thận, nguy cơ tử vong cao với tỷ lệ chết/mắc từ 35 - 40%.

Một số người nhiễm MERS-CoV có thể không có triệu chứng hoặc có biểu hiện lâm sàng rất nhẹ, gây khó khăn cho việc phát hiện. Ngược lại, MERS-CoV dường như gây bệnh nặng hơn ở người có hệ miễn dịch suy yếu, người già, người có bệnh mạn tính như tiểu đường, ung thư và bệnh phổi mạn tính.

Có vắcxin ngừa MERS chưa? Việc điều trị bệnh này như thế nào?

Theo WHO, cho đến nay MERS vẫn chưa có vắcxin ngừa bệnh và thuốc điều trị đặc hiệu. ThS.BS Lâm Minh Yến, phó giám đốc BV Bệnh nhiệt đới TPHCM, cho biết việc điều trị MERS hiện nay vẫn dựa vào điều trị triệu chứng, phát hiện và xử trí kịp thời các biến chứng như suy hô hấp, suy thận cấp…

Động vật nào là nguồn truyền MERS-CoV cho người - lạc đà, dơi, gia súc?

Theo WHO, mặc dù y học vẫn chưa hiểu biết đầy đủ về động vật truyền MERS-CoV cho người nhưng có thể khẳng định rằng đây là virút động vật vì nó rất giống với virút được phân lập từ lạc đà ở Ai Cập, Oman, Qatar và Saudi Arabia.

Đến nay các xét nghiệm khác nhau vẫn chưa cho thấy heo, bò, cừu, thậm chí chim hoang dã có chứa MERS-CoV. Vì thế WHO khuyến cáo cần tuân thủ vệ sinh an toàn thực phẩm, không uống sữa lạc đà tươi, tránh tiếp xúc với nước tiểu hoặc ăn thức ăn không nấu chín của vùng Trung Đông.

Theo Châu Giang - Thế giới tiếp thị