Năm sai lầm khi cho con dùng thuốc

Chính vì quá nôn nóng mà nhiều bậc cha mẹ cho con dùng sai thuốc, trẻ không khỏi bệnh mà có khi bệnh nặng hơn, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Các bậc cha mẹ thường rất khổ sở khi con mình đau ốm nên tâm lý chung là làm mọi cách để bọn trẻ nhanh chóng hết bệnh.

Nhiều người vẫn cho con uống thuốc theo quan niệm trẻ em là người lớn thu nhỏ, thật ra trẻ cần thuốc riêng, thậm chí dụng cụ uống thuốc cũng riêng biệt. Ảnh: Thanh Hảo

Sai lầm thứ nhất là khi con bị bệnh, thay vì đưa con đi khám bác sĩ, một số bố mẹ tự ý mua thuốc cho trẻ dùng. Trong một số ít trường hợp, việc tự ý dùng thuốc không dẫn đến sự nguy hại nào khi trẻ chỉ bị rối loạn nhẹ, không có những tổn thương thực thể đáng kể.

Nhưng việc tự ý dùng thuốc cho trẻ có thể trở thành lạm dụng thuốc dẫn đến các tác hại không thể lường hết. Đã có trường hợp trẻ bị cảm sốt sơ nhưng bố mẹ cho dùng kháng sinh cloramphenicol (tên biệt dược nổi tiếng trước đây là Tifomycine) thường xuyên khiến trẻ bị “thiếu máu bất sản” dẫn đến tử vong.

Sai lầm thứ hai là bố mẹ sử dụng lại toa thuốc cũ. Cần biết rằng, mỗi toa thuốc bác sĩ ghi sau khi khám chẩn đoán bệnh chỉ dành riêng cho một cá nhân vào một thời điểm và trong điều kiện nhất định nào đó. Nhiều cha mẹ dùng lại toa cũ bởi nghĩ rằng con mình bị bệnh tái phát, nhưng bệnh cũ nếu tái phát thường tiến triển nặng hơn, hoặc triệu chứng có vẻ giống nhưng lại là bệnh khác. Trong cả hai trường hợp, dùng lại toa thuốc cũ là không đúng, thậm chí gây nguy hiểm.

Sai lầm thứ ba là bố mẹ cho trẻ dùng đúng toa thuốc nhưng không đúng liều. Trường hợp dùng không đủ liều thường do tâm lý sợ thuốc gây hại cho trẻ (nên thay vì cho trẻ dùng 3 – 4 lần, lại chỉ dùng 1 – 2 lần/ngày), hay do cho thuốc không đúng cách (như pha thuốc vào bình sữa cho trẻ bú và trẻ không bú hết bình).

Còn cho trẻ dùng thuốc quá liều thì do tâm lý nôn nóng muốn trẻ mau hết bệnh, đã dồn thuốc uống từ nhiều lần thành ít lần hơn trong ngày, hay dùng dụng cụ đo lường thuốc không chính xác (như dùng muỗng ăn lường thể tích thuốc xirô cho trẻ thay vì dùng dụng cụ được cung cấp).

Sai lầm thứ tư là dùng dạng thuốc không thích hợp: dạng thuốc thích hợp cho trẻ là thuốc lỏng (xirô, thuốc uống giọt, hỗn dịch, nhũ dịch). Nhưng có trường hợp bố mẹ dùng thuốc dành cho người lớn là thuốc viên nén, nghiền viên thuốc ra thành bột mịn và phân liều cho trẻ uống (như nghiền viên paracetamol 500mg và lấy 1/4 hoà nước cho trẻ uống).

Làm như thế có thể lấy liều không đúng hoặc phá hỏng dạng thuốc, gây hại cho trẻ (phá hỏng dạng thuốc bao tan ở ruột sẽ gây hại dạ dày trẻ). Có một số thuốc viên được thông báo “chống chỉ định đối với trẻ dưới 12 tuổi” nhưng bố mẹ thấy con mình cao to như người lớn bèn cho trẻ dùng, mà không nghĩ nhà sản xuất hạn chế đối tượng sử dụng thuốc là có lý do xác đáng.

Sai lầm thứ năm là bố mẹ cất giữ thuốc không tốt để trẻ có thể tự lấy dùng. Báo chí đã đưa tin một số trường hợp trẻ lấy thuốc mà bố mẹ cất giữ không cẩn thận, để tự tử. Hoặc bố mẹ dùng thuốc chống nôn dạng băng dán lên da sau đó gỡ bỏ bừa bãi, trẻ lấy dán vào da và bị ngộ độc.

Ngoài ra, còn có một số sai lầm mà mức độ không nghiêm trọng lắm, như bố mẹ hù doạ khi cho con dùng thuốc, tạo không khí căng thẳng thay vì mềm mỏng, kiên trì thuyết phục trẻ uống thuốc. Hoặc bố mẹ trộn thuốc vào bột, sữa hay thức ăn, thức uống. Trẻ kén ăn hay nhạy cảm mùi vị sẽ phản ứng, từ chối món ăn mà trước đây chúng ưa thích. Trẻ lớn hơn có thể cho là mình bị đánh lừa mà mất lòng tin ở bố mẹ.

Theo PGS.TS.DS Nguyễn Hữu Đức
Giảng viên chính bộ môn dược,
đại học Y dược TP.HCM

Sài Gòn Tiếp Thị