Bài báo cáo “Vai trò của cộng hưởng từ toàn thân trong u bướu” do PGS.TS.BS Phạm Ngọc Hoa - Chủ tịch hội Chẩn đoán hình ảnh TPHCM trình bày đã đưa ra những so sánh giữa 2 phương pháp chụp MRI và PET-CT nhằm khảo sát khối u trên toàn cơ thể. Đây là một trong những nội dung thu hút nhiều sự chú ý tại buổi hội thảo: “Cập nhật kiến thức chuyên ngành cộng hưởng từ và chụp cắt lớp vi tính” diễn ra tại Bệnh viện Đột quỵ Tim mạch Cần Thơ, ngày 25/9.

PGS.TS.BS Phạm Ngọc Hoa - Chủ tịch hội Chẩn đoán hình ảnh TPHCM

PGS.TS.BS Phạm Ngọc Hoa cho biết các phương pháp chẩn đoán và theo dõi điều trị ung thư hiện nay bao gồm: tìm dấu ấn sinh học (biomarker) bằng cách xét nghiệm chuyên biệt cho từng bộ phận cơ thể, kết hợp với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh: X-quang, siêu âm, CT scan, MRI, PET-CT, PET-MR, SPEC/SPEC-CT.

Riêng về chụp cộng hưởng từ , trên toàn cầu hiện nay máy MRI 1.5 Tesla chiếm số lượng lớn, tuy nhiên số lượng máy MRI 3T (với từ trường cao hơn, cho phép máy khảo sát nhanh hơn, tái tạo hình ảnh 3D, chi tiết giải phẫu tốt hơn) đang phát triển mạnh. Riêng tại Việt Nam, tính tới thời điểm tháng 9/2020 đã có gần 30 máy MRI 3T.

PGS Ngọc Hoa cho biết: “MRI toàn thân (WB‑MRI) là một phương pháp mới để đánh giá di căn xương và mô mềm với ứng dụng chuyên biệt cho các di căn do ung thư tuyến tiền liệt, nó đặc biệt hữu ích trong việc theo dõi đáp ứng với các liệu pháp điều trị bằng thuốc trong khi các phương pháp hình ảnh khác - chẳng hạn như xạ hình xương (bone scan) - tỏ ra không đủ hiệu quả”.

MRI toàn thân có thể dùng để tầm soát ung thư toàn thân, đánh giá di căn và theo dõi sau điều trị ung thư:

Tiềm năng của dấu ấn sinh học hình ảnh “imaging biomarker” đang là xu hướng trong chăm sóc bệnh nhân ung thư hiện nay

MRI có thể cung cấp phân loại đáp ứng chính xác và đánh giá đáp ứng sớm hơn xạ hình xương (bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt di căn đang điều trị hóa chất toàn thân)

Dấu ấn sinh học hình ảnh trên DWI cho thấy đáp ứng với các liệu pháp ngay sau khi điều trị

Nhờ công nghệ chụp cộng hưởng từ ngày càng tiến bộ, các hướng dẫn điều trị đang thay đổi theo hướng cho thấy hiệu quả của MRI toàn thân.

So sánh ưu, nhược điểm giữa MRI toàn thân và PET-CT

Tuy nhiên, có một số hạn chế trong thực hiện MRI toàn thân khi thực hành lâm sàng hằng ngày của các hệ thống MRI trước đây như: không thể được thực hiện trên tất cả các máy quét MRI và chỉ một số ít bác sĩ được đào tạo về cách giải thích nó, điều này đã cản trở việc ứng dụng và triển khai rộng rãi.

Ngoài ra, một trong những yếu tố bất lợi là thời gian thăm khám tương đối dài; phương pháp bão hòa mỡ chưa hoàn toàn và/hoặc xảo ảnh cột sống gãy (broken spine) đặc biệt trên 3T; công cụ hỗ trợ phân tích định lượng hình ảnh khuếch tán chưa đầy đủ.

Những hạn chế này được khắc phục khi sử dụng MRI 3T, giúp giảm biến dạng trong hình ảnh khuếch tán toàn thân, cho thông tin hình ảnh giải phẫu khuếch tán tốt do không có xảo ảnh “cột sống gãy” và ảnh giả.

MRI toàn thân bằng máy 3 Tesla công nghệ mới giúp giảm biến dạng trong hình ảnh khuếch tán toàn thân
MRI toàn thân trên máy 3T thế hệ mới với công nghệ ma trận sinh học toàn phần - BioMatrix (SliceAdjust, khử mỡ tối ưu, đo nhịp thở dựa vào bộ phận cảm biến, màn hình cảm ứng AI), giảm thiểu tối đa các ảnh giả gây ra nhằm hạn chế nhầm lẫn trong chẩn đoán.

Có thể thấy hệ thống 3T mới của Siemens đã giải quyết được các hạn chế trong WB-DWI nêu trên: thực hiện hình ảnh MRI toàn thân trong khoảng 25 phút, dễ thực hiện; công nghệ mới cải thiện chất lượng hình ảnh giúp giảm biến dạng WB-DWI với công nghệ Slice-Adjust và không xảo ảnh cột sống gãy.

Do đó, WB-MR/ DWIBS là phương tiện không xâm lấn duy nhất để đánh giá sớm và đầy đủ các bệnh lý ung bướu, nhất là những ung thư hệ thống và những ung thư di căn nhanh và xa.

Bệnh nhân sẽ ít lo lắng hơn vì không sử dụng thuốc phóng xạ và bệnh nhân không có nguy cơ  nhiễm bức xạ ion hóa. Một ưu điểm nữa là chi phí đầu tư và chi trả thấp hơn so với PET-CT.

PGS.TS.BS Phạm Ngọc Hoa nhận định đây là phương pháp dần dần sẽ được thay thế PET-CT trong chẩn đoán nhiều bệnh lý.

Hội thảo “Cập nhật kiến thức chuyên ngành cộng hưởng từ và chụp cắt lớp vi tính” còn có các đề tài: “Hình ảnh học cộng hưởng từ khớp gối” - BS.CK2 Cao Thiên Tượng, Bệnh viện Chợ Rẫy; “Giá trị CT liều thấp trong chẩn đoán ung thư phổi” - TS.BS Cung Văn Công, trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Phổi trung ương; “Những ưu điểm của cộng hưởng từ 3 Testa trong chẩn đoán và điều trị đột quỵ tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ” - TS.BS Trần Chí Cường, Giám đốc chuyên môn Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ.

Hội thảo là một trong những hoạt động của chuỗi chương trình: lễ khánh thành máy cộng hưởng từ MRI 3 Tesla Lumina và máy chụp mạch máu xóa nền thế hệ mới DSA ARTIS icono lần đầu tại châu Á, đồng thời ra mắt Quỹ từ thiện bệnh nhân nghèo bị đột quỵ khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, diễn ra tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ sáng 25/9.

Hồng Nhung