Câu hỏi

Xin chào bác sĩ Lưu Phương,

Con trai tôi 15 tuổi, cao 1,74m và cân nặng 93kg, vòng bụng 110cm. Gia đình rất lo vì biết cháu thừa cân, nhưng không biết làm sao giúp cháu giảm cân triệt để. Nhiều lần giảm rồi tăng lại ngay.

Cháu rất thích ăn trứng chiên. Thường tự làm 2 quả trứng + cơm chiên mà không thích ăn các món gia đình chuẩn bị sẵn. 

Rất mong bác sĩ cho lời khuyên và giúp cháu hiểu tầm quan trọng của việc phải giảm cân.

Chúng tôi rất lo và đôi khi thấy ức chế và bất lực vì nói cháu không nghe. Buổi trưa cháu hay nhịn nhưng đêm đến lại ăn nên đã béo càng thêm mập.

Mong được bác sĩ tư vấn, cảm ơn bác sĩ rất nhiều.

Thái Đăng

Trả lời

Xin chào bạn,

Để đánh giá tình trạng của con bạn, trước tiên chúng ta cần tính chỉ số BMI. Công thức tính rất đơn giản.

Công thức tính chỉ số BMI là cân nặng (kg) chia cho bình phương chiều cao (m).

BMI = cân nặng (kg) / chiều cao² (m)

Ví dụ, cụ thể như con trai bạn, cân nặng 93 kg, cao 1,74 m sẽ có chỉ số BMI là: 

BMI = 93 ÷ (1,74 x 1,74) = 30,7

Công thức BMI này áp dụng cho bất kỳ ai trên 18 tuổi, bất kể giới tính, dân tộc hay tuổi tác.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa phạm vi cân nặng khỏe mạnh là chỉ số BMI từ 18,5 đến 24,9.

Chỉ số BMI dưới 18,5 được coi là thiếu cân.
Chỉ số BMI từ 25 đến 29,9 được coi là thừa cân.
Chỉ số BMI từ 30 trở lên được coi là béo phì.

Theo kết quả tính trên, con bạn đã rơi vào tình trạng béo phì. Vòng bụng của cháu như vậy là quá to. Cháu đang ở tuổi dậy thì, béo phì như vậy rất không tốt. Cháu sẽ đối diện nguy cơ bị các bệnh: huyết áp, tim mạch, tiểu đường, rối loạn nội tiết thậm chí có thể vô sinh…

Cho nên con trai bạn bắt buộc phải ăn kiêng, luyên tập để giảm cân.

Trước tiên phải giải thích cho cháu hiểu việc béo phì rất nguy hiểm cho sức khoẻ. Khi hiểu đúng cháu mới ý thức và hợp tác trong việc giảm cân.

Kế đến là cha mẹ, gia đình phải theo sát, giúp con trong thời gian đầu, ở bên cạnh động viên, sát sao giúp con chống lại cơn thèm ăn.

Tính theo nhu cầu năng lượng cần có hàng ngày của con bạn, tôi đề nghị thực đơn như sau:

- Mỗi ngày cháu ăn 3 bữa. Mỗi ngày được ăn 3 chén cơm + 400gr đạm + 500 - 600 gr rau, củ.

*Khuyến khích các món đạm, rau củ, trái cây thay đổi cho đa dạng.

Mỗi bữa 1 chén cơm + 120 gram đạm (thịt đùi có ít mỡ, cá, tôm, cua..) + 1 tô canh rau hoặc đĩa rau sống, rau luộc + ăn trái cây không ngọt (không ăn sầu riêng, mít; nên ăn cam, bưởi…).

- Không ăn vặt.

- Không uống sữa, nếu thèm có thể dùng 1 hũ sữa chua không đường cho bữa phụ.

- Tuyệt đối không ăn đồ chiên, dầu mỡ.

- Buổi tối phải ăn trước 19g để thức ăn được tiêu hóa, tránh tích tụ mỡ thừa trong cơ thể.

- Tối tối nên chuẩn bị sẵn một tô canh thịt bằm hay canh nấu với đậu hũ trắng, hoặc súp thịt bằm, khi cháu đói bụng thèm ăn sẽ ăn.

- Chỉ uống nước lọc. Tuyệt đối không dùng các loại nước có đường. Không uống sữa. Do cha mẹ không thể kiểm soát con ở trong trường học, các cháu vào căn tin uống nước ngọt thì coi như là việc kiêng này là “công cốc”. Thế nên mới phải giải thích cho cháu hiểu và hợp tác trong việc giảm cân.

- Cháu phải duy trì ăn đều, không bỏ bữa vì nhiều trường hợp nhịn ăn bữa trưa rồi ăn gấp 2,5 lần vào buổi tối, là không được. Ăn đều đặn giúp các cháu không bị đói quá, không bị thôi thúc phải ăn nhiều bù lại.

- Ngoài ăn uống có kiểm soát, cần tập luyện mỗi ngày ít nhất 30 phút. Chạy bộ, đi bộ hoặc vận động (leo cầu thang)… Giảm ăn phải kèm với thể dục mới hiệu quả nhé.

Nếu tuân thủ như trên, cháu sẽ giảm 5% trọng lượng cơ thể là khoảng 4kg trong tháng đầu tiên. Những tháng sau sẽ sụt ít hơn nhưng vẫn sụt đều nếu làm theo hướng dẫn của chúng tôi.

Để đạt được kết quả này thật sự khó lắm, đòi hỏi nghị lực của cháu và rất cần sự đồng hành của cha mẹ.

Gia đình nên mua 1 cái cân, hàng ngày cho cháu cân vào một khung giờ cố định, mặc đồ nhẹ. Việc cân đều đặn hàng ngày giúp cháu nhìn thấy rõ hiệu quả của việc giảm cân, có thêm tinh thần và động lực giảm cân.

Tôi nhấn mạnh vào ý, trong thời gian này cha mẹ nên dành nhiều thời gian đồng hành cùng con trong cuộc chiến chống lại cơn thèm ăn. Nếu cháu hay thèm ăn vào buổi tối, cha mẹ nên ở cạnh con vào buổi tối, động viên, giúp con vượt qua. Đừng để cháu một mình, khó kiềm chế khỏi cơn thèm ăn.

Thời gian khó nhất là 1-2 tuần đầu, sau đó vào nếp, cháu giảm bớt sự thèm ăn và quen với cách sinh hoạt mới.

Ngoài ra, bạn nói con bạn rất thích ăn trứng và ăn 2 quả trứng chiên/ lần là không được. Tôi đề nghị, trong tháng ăn kiêng đầu tiên không ăn trứng.

Sau khi cân nặng ổn định, đồng ý cho cháu ăn mỗi tuần 2 quả trứng. Ngày nào ăn trứng thì giảm ½ thịt cá của ngày hôm đó. 

Để cháu không bị thiếu hụt chất, tôi đề nghị cháu bổ sung 1 viên thuốc bổ loại multi vitamin, loại 1 viên/ ngày và uống bổ sung thêm Canxi - D.

Cuối cùng chúc cháu sớm trở lại cân nặng lý tưởng và mong tin vui của gia đình. Nếu có gì khó khăn, hãy gọi hotline để chúng tôi tư vấn thêm.

Thân mến,

Câu hỏi liên quan

• Nổi hạch toàn thân 5 năm không lặn, có nguy hiểm?
• 3 tuần sau nâng ngực tập thể dục được không?
• Một bên chân nổi mụn đỏ, không đau không ngứa là bệnh gì?