Hotline 24/7
08983-08983

Ăn nước màu: ngon lành hay độc hại?

Câu hỏi

“Nước màu” (miền bắc gọi “kẹo đắng”) là gia vị tự chế của nhiều gia đình. Các bà nội trợ đun đường cho đến khi kẹo lại rồi đổ 1 ít nước vào thành một dung dịch sánh đặc màu nâu đen, có mùi hơi khét. Khi kho thịt cá rất hay dùng để ướp. Vậy theo BS, cách nấu nướng này có ảnh hưởng đến sức khỏe không? Nước màu có tính là thực phẩm cháy khét hay không?

Trả lời

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương

Trưởng khoa Nội soi tiêu hóa, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, Giảng viên đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

Ảnh minh họa - Nguồn Internet

Nước màu là một gia vị của người Việt thường dùng trong các món kho. Miền Nam gọi là nước màu, miền Bắc gọi là nước hàng, kẹo đắng. Đây thực chất là hiện tượng “caramel hóa”. Khi đường đun ở nhiệt độ trên 150 độ C, mất nước trở thành đường đơn, tự trung hòa với nhau làm đổi màu và đổi thuộc tính tạo nên nước màu.

Nước màu thường có màu nâu hoặc đen, theo lý thuyết, nếu đun vừa chuyển sang màu vàng nâu thì chưa bị khét, nếu màu nâu thì đã xảy ra cháy khét. Thực tế hiện tượng cháy khét của đường ít hại hơn khi cháy khét mà có cộng thêm nhiều thứ: bột, chất béo, chất đạm… tạo ra rất nhiều hợp chất dị vật, gọi là hợp chất thơm đa vòng, có nguy cơ tạo nên ung thư.

Bản chất của nước màu là khi đun sôi đường gây ra hiện tượng mất nước, tạo nên caramel, nên dừng đun khi thấy chuyển sang màu vàng nâu, nếu đun thêm thì sẽ ra màu đen thì đây là hiện tượng cháy. Lúc này sẽ giải phóng một số hydrocacbon thơm và một số axit amin nhưng chỉ có đường thì nguy cơ ít hơn khi cộng thêm nhiều chất với nhau.

Bản thân caramel đường có độc không? Cho đến nay còn rất nhiều tranh cãi. Hiệp hội Môi trường của Mỹ cho rằng vẫn có thể độc nếu sử dụng nhiều. Cơ quan quản lý thực phẩm của Mỹ cho thấy caramel vẫn được sử dụng trong thức ăn với hàm lượng nhỏ.

Các bà nội trợ chú ý, với nước màu được bán ngoài chợ, chúng ta sẽ không biết họ có dùng chất phụ gia gì hay không. Nếu tự làm nước màu tại nhà và chỉ đun đến khi có màu vàng nâu là tương đối an toàn, vừa cho ra màu đẹp, không hại sức khỏe mà còn tạo nên hương vị thơm ngon cho món ăn.

Thân mến.

Các gia đình thường có thói quen dùng nước hàng hay nước màu dừa để tạo màu thực phẩm cho thịt cá. Nhưng có một số luồng ý kiến điều này lại gây hại cho sức khỏe một số khác lại có luồng ý kiến là không ảnh hưởng lắm.
Nước màu dừa hay còn gọi là nước hàng có thể gây ung thư ?

Dùng nước hàng để tạo màu cho thịt cá khi kho là thói quen của hầu hết cá bà nội trợ, khi kho thịt cá mà không dùng nước màu dừa thì thịt cá trắng bệt trông sẽ không ngon và hấp dẫn lắm.

Nhiều bạn còn lo ngại rằng khi dùng gia vị nước màu dừa này kho thịt cá có khả năng gây ra ung thư, vì theo một số luồng ý kiến cho rằng khi làm cháy, thực phẩm sẽ sinh ra các chất hóa học mà những chất đó khi ăn vào không tốt cho sức khỏe và có khả năng gây ra ung thư.
Nhưng thực chất không phải như ta đã nghĩ

Nhưng thực chất nước màu dừa hay nước đường nấu vàng thực chất chỉ là quá trình tách nước ra khỏi đường bằng nhiệt độ cao, hay còn nói theo khoa học là “phản ứng caramen hóa”.

“Phản ứng caramel hóa” này tạo ra các sản phẩm có các hợp chất như là difructoza-anhydrid,và nó có thể được tạo ra từ các monosacarit, dextrin mạch ngắn sau khi mất nước. Khi đường tan chảy, các phân tử này bị phá vỡ và tái tạo thành các hợp chất có màu sắc vàng nâu và có hương vị đặc trưng.

Các hợp chất này còn có thể giúp cho quá trình tiêu hóa được diễn ra nhanh hơn, tạo thuận lợi cho việc tiêu hóa đường ruột. Nhưng có một điều bạn phải lưu ý là nếu nấu bạn phải đun lửa ở nhiệt độ vừa phải thôi, và chỉ cần tránh cho sản phẩm không bị khét là đạt yêu cầu.

Khi nấu nước màu dừa thì chỉ cần thắng đến vàng hoặc vàng đậm một tý xíu là được chứ đừng để lâu quá sẽ không tốt cho sức khỏe.
Nhầm lẫn với quá trình làm cháy thức ăn

Như mình đã nói nấu nước màu dừa thực chất chỉ là quá trình tách nước ra khỏi thực phẩm và không phải nấu cho đến khét nên bạn yên tâm.

Đây là quá trình làm cháy thức ăn bạn tham khảo thêm:

Khi làm cháy, thực phẩm sẽ sinh ra các thành phần chất hóa học như carcinogen có khả năng gây ra ung thư. Cùng với đó, các sản phẩm chất hóa học như amin dị vòng, hydrocarbon nhân thơm đa vòng (PAH)…

Ví dụ, chất benzo pyrene, chất này sau khi được hoạt hóa làm cháy có khả năng tương tác, gắn kết với AND, hoạt hóa oncogen, quá trình khởi đầu cho việc hình thành ung thư.

Nếu mua nước màu dừa thì nên mua ở những nơi có uy tín, bạn cũng nên kiểm tra nguồn gốc xuất xứ rõ ràng tránh mua nhầm những sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Tìm câu hỏi khám bệnh

Được tìm nhiều:

Đối tác AloBacsi

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ

Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

hoàn toàn MIỄN PHÍ

Khám bệnh online

X