Hội thảo Đông - Tây Y Kết hợp 2025: Gợi mở những đồng thuận mới trong điều trị thoái hóa khớp tại Việt Nam

Khoa học thực chứng và cuộc gặp gỡ giữa hai nền y học

Hội thảo khoa học với chủ đề "Tối ưu hoá điều trị thoái hoá khớp bằng Y học cổ truyền và Y học hiện đại" thu hút sự chú ý từ trước ngày khai mạc bởi cách thiết kế chương trình mang tính phân tầng rõ rệt. 3 phiên làm việc được sắp xếp theo logic của quá trình tiếp cận bệnh lý: từ nền tảng mô học - cơ chế viêm - miễn dịch, đến biểu hiện lâm sàng, các phương pháp điều trị hiện đại và kỹ thuật Y học cổ truyền, rồi mở rộng sang tâm lý trị liệu, biofeedback và các mô hình quản lý đau mạn tính. Một hội nghị chỉ diễn ra trong một ngày nhưng có thể triển khai trọn vẹn bức tranh đa ngành của thoái hóa khớp cho thấy nỗ lực đáng kể của Ban tổ chức trong việc thúc đẩy y học tích hợp ở Việt Nam.

Trong đó, phiên sáng tập trung vào nền tảng khoa học của bệnh, mang đến bức tranh toàn diện về sự tiến triển của thoái hóa khớp. Các chuyên gia cơ xương khớp, lão khoa, giải phẫu bệnh và miễn dịch học trình bày những thay đổi ở cấp độ tế bào - từ viêm mạn tính mức thấp, thoái biến mô sụn đến sự phối hợp phức tạp giữa thần kinh và miễn dịch. Xu hướng trẻ hóa của bệnh cũng được nhấn mạnh, gắn liền với lối sống hiện đại, béo phì, rối loạn chuyển hóa và stress kéo dài.

Tiếp nối nền tảng khoa học, phiên chuyên gia mở rộng sang phương diện bằng chứng, từ phân tích RCT, tổng quan hệ thống đến các nghiên cứu lâm sàng mới. Các báo cáo làm rõ cơ chế tác dụng của dược liệu, hiệu quả của châm cứu và cấy chỉ, đồng thời đối chiếu với các chiến lược điều trị của Y học hiện đại như NSAIDs, vật lý trị liệu và phục hồi chức năng. Thay vì trình bày kỹ thuật thuần túy, các diễn giả dành thời gian lý giải cơ sở sinh học giúp hai nền y học bổ trợ lẫn nhau, tạo thành một mô hình điều trị có tính khoa học và tính thực hành cao.

Phiên chiều đưa thảo luận về gần với thực hành lâm sàng, khi nhiều chuyên gia từ Y học gia đình, tâm lý trị liệu và Y học cổ truyền cùng phân tích các mô hình điều trị tích hợp. Thay đổi lối sống, dinh dưỡng, vận động, thiền và điều hòa hành vi được xem như những yếu tố then chốt trong quản lý bệnh mạn tính. Những trao đổi về kiểm soát đau kéo dài và phục hồi chức năng theo hướng kết hợp Đông - Tây y thu hút sự quan tâm lớn, bởi đây là nhóm bệnh nhân phức tạp và điều trị dài hạn. Các ca lâm sàng trình bày tại hội nghị cho thấy mô hình tích hợp có thể cải thiện rõ rệt chất lượng sống và giảm phụ thuộc thuốc giảm đau - một hướng tiếp cận đang được nhiều quốc gia theo đuổi.

“Y học cổ truyền phải đứng vững bằng thực chứng”

Chia sẻ về hội nghị, PGS.TS.BS Nguyễn Thị Bay - Chủ tịch Hội Đông - Tây Y Kết hợp TPHCM nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt của sự kiện không chỉ ở không gian mang dấu ấn lịch sử mà còn ở thời điểm quan trọng của YHCT sau đại dịch COVID-19 - giai đoạn đòi hỏi YHCT phải chứng minh tính hiệu quả và khả năng đóng góp thực chất trong điều trị bệnh mạn tính.

Bà nhìn lại hành trình 6 năm của Hội cùng nhiều thử thách, đặc biệt trong nghiên cứu. Từ hội thảo đầu tiên trong năm 2025 với kết quả nghiên cứu bước đầu về bệnh lý tiêu hóa trên, đến hội thảo hôm nay về thoái hóa khớp - nhóm bệnh có tần suất tăng nhanh và ngày càng trẻ hóa - đều là những nỗ lực nhằm xây dựng nền tảng khoa học cho YHCT.

Chuyên gia cho rằng việc hội thảo thu hút đông đảo diễn giả từ nhiều lĩnh vực như giải phẫu bệnh, cơ xương khớp, lão khoa, Y dược học cổ truyền và Y học gia đình phản ánh sức hút của chủ đề thoái hóa khớp không chỉ ở khía cạnh học thuật mà còn trong thực hành lâm sàng. Theo chuyên gia, đây là bước chuẩn bị quan trọng để Hội từng bước xây dựng các khuyến cáo điều trị tích hợp dựa trên bằng chứng, giúp YHCT đứng vững bằng khoa học.

BS.CK2 Huỳnh Anh Lan - Tổng Thư ký Hiệp hội Y học TPHCM - nhìn nhận sự phát triển nhanh của Hội Đông - Tây Y Kết hợp từ năm 2019 đến nay là minh chứng rõ ràng cho nhu cầu kết nối giữa hai nền y học. Bà cho rằng thoái hóa khớp chính là ví dụ tiêu biểu cho thấy không một phương pháp đơn lẻ nào đáp ứng trọn vẹn yêu cầu điều trị, đặc biệt khi Việt Nam đang già hóa dân số nhanh và tỷ lệ người trẻ mắc bệnh tăng đáng kể.

Theo BS Anh Lan, chương trình hội thảo năm nay bao quát đầy đủ các khía cạnh từ mô học, cơ chế viêm đến dự phòng, điều trị và phục hồi, thể hiện tinh thần liên ngành đúng nghĩa. Chính tư duy hệ thống này - bà nhận định - mới có thể tạo ra những phác đồ điều trị tích hợp phù hợp với người Việt Nam, trong bối cảnh bệnh lý ngày càng phức tạp.

“YHCT bước vào thời đại của chuẩn hóa - công nghệ - nghiên cứu”

Ở góc nhìn quản lý nhà nước, GS.TS Trịnh Thị Diệu Thường - Cục trưởng Cục Y học cổ truyền, Bộ Y tế - nhấn mạnh rằng YHCT đang nhận được sự quan tâm lớn của Chính phủ và cần bước vào giai đoạn phát triển dựa trên chuẩn hóa, công nghệ và nghiên cứu. Bà đánh giá cao quy mô hội thảo năm nay cũng như nỗ lực 6 năm qua của Hội Đông - Tây Y Kết hợp, từ tổ chức hội nghị thường niên đến tạo nền tảng cho các nghiên cứu khoa học.

Trong tương lai, GS.TS Trịnh Thị Diệu Thường kỳ vọng Hội tiếp tục phát triển theo 3 định hướng: mở rộng nghiên cứu sang nhiều bệnh lý khác, ứng dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo trong thực hành YHCT, và tham gia sâu hơn vào xây dựng phác đồ và quy trình kỹ thuật cấp quốc gia. Theo bà, muốn YHCT phát triển bền vững, ngành phải vừa kế thừa, vừa đổi mới, vừa dựa trên khoa học.

Bên cạnh phần học thuật, hội thảo còn dành thời lượng trang trọng để giới thiệu cuốn chuyên khảo về thoái hóa khớp do PGS.TS.BS Nguyễn Thị Bay làm chủ biên. Ấn phẩm được biên soạn bởi nhiều chuyên gia đầu ngành, kết hợp góc nhìn của Y học cổ truyền và Y học hiện đại, đặc biệt nhấn mạnh mối liên hệ giữa mô bệnh học, cơ chế viêm và diễn tiến lâm sàng của thoái hoá khớp - những nội dung vốn hiếm khi được trình bày một cách hệ thống trong các tài liệu YHCT trước đây.

Đại diện giới chuyên môn, PGS.TS.BS.CK2 Lê Chí Dũng - Chủ tịch Hội đồng Khoa học Hệ thống Bệnh viện Sài Gòn - ITO đánh giá cuốn sách là một bước tiến quan trọng, giúp làm rõ những điểm giao thoa giữa hai nền y học và cung cấp cơ sở khoa học để phát triển các mô hình điều trị tích hợp. Dù chỉ được giới thiệu ngắn gọn trong khuôn khổ hội nghị, ấn phẩm được kỳ vọng sẽ trở thành tài liệu tham khảo có giá trị cho đào tạo, nghiên cứu và thực hành lâm sàng.

Với quy mô lớn, nội dung sâu sắc và tinh thần học thuật mạnh mẽ, Hội thảo Khoa học và Đào tạo liên tục Lần thứ II năm 2025 được xem là bước tiến quan trọng trong nỗ lực chuẩn hóa điều trị tích hợp tại Việt Nam, mở ra kỳ vọng mới cho bệnh nhân thoái hóa khớp và cho sự phát triển của hai nền y học trên cùng một hành trình khoa học.