1. Niệu đạo có cấu tạo và chức năng thế nào?

Đầu tiên nhờ BS cho biết niệu đạo (đường tiểu) có cấu tạo và chức năng như thế nào trong cơ thể?

Niệu đạo là một đường dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài, có cấu trúc hình ống. Niệu đạo thường được chia thành 2 đoạn: niệu đạo trước và niệu đạo sau. Niệu đạo sau thường được bao bọc bởi tuyến tiền liệt ở nam giới và niệu đạo trước gắn liền với dương vật.

2. Nguyên nhân gây hẹp niệu đạo

Các chấn thương niệu đạo có thường gặp ở Việt Nam không ạ? Người bệnh thường nhập viện trong tình trạng như thế nào?

Tại Việt Nam, chấn thương niệu đạo rất phổ biến. Nhiều nguyên nhân đưa đến bệnh lý hẹp niệu đạo. Trong đó, nguyên nhân phổ biến nhất là tai nạn:

- Tai nạn giao thông: tai nạn xe gắn máy, xe hơi hoặc bị các xe nặng đè lên vùng xương chậu gây gãy xương chậu, đứt niệu đạo.

- Tai nạn lao động: té ngã dàn giáo, té ngã từ trên cao, hoặc va đập vùng tầng sinh môn vào bẹ thuyền…

Ngoài ra còn có những nguyên nhân khác gây ra tình trạng này, bao gồm:

- Bệnh lý nhiễm khuẩn đường tiết niệu, viêm niệu đạo

- Can thiệp, thủ thuật, phẫu thuật qua ngã niệu đạo cũng có thể gây ra hẹp niệu đạo, tuy nhiên tỷ lệ này sẽ thay đổi tùy theo thủ thuật, nhóm bệnh lý.

- Rút ống thông sau một thời gian dài phải mang ống thông niệu đạo

Hẹp niệu đạo làm người bệnh tiểu khó, về lâu dài sẽ gây ra biến chứng sau cùng là suy thận.

3. Triệu chứng thường gặp cảnh báo hẹp niệu đạo

Nhờ BS cho biết cụ thể hơn về các triệu chứng của hẹp niệu đạo?

Niệu đạo là đường ống giúp đưa nước tiểu từ bàng quang ra ngoài. Như vậy, khi bị hẹp ống sẽ gây ra các triệu chứng: tiểu khó, rặn tiểu để đẩy nước tiểu ra ngoài, tia nước tiểu yếu. Ngoài ra, bệnh nhân có thể kèm theo các dấu hiệu tiểu rát, tiểu buốt. Nặng hơn nữa, nếu ống này bị tắc nghẽn hoàn toàn sẽ gây ra bí tiểu và phải nhập viện cấp cứu.

4. Những phương pháp điều trị hẹp niệu đạo

Điều trị hẹp niệu đạo có những phương pháp nào ạ?

Có nhiều phương pháp điều trị hẹp niệu đạo. Việc điều trị bằng phương pháp nào sẽ tùy thuộc vào vị trí hẹp trên niệu đạo (hẹp ở miệng niệu đạo, hẹp ở niệu đạo trước, hẹp niệu đạo sau, hẹp niệu đạo dương vật…) và độ dài của đoạn hẹp.

Đơn giản nhất, nếu chỉ hẹp ở miệng niệu đạo, bác sĩ sẽ phẫu thuật để mở rộng miệng niệu đạo. Tuy nhiên, nếu các vị trí hẹp sâu hơn, dài hơn sẽ phải áp dụng các phẫu thuật đòi hỏi sự tinh tế, phức tạp hơn. Chẳng hạn như tạo hình niệu đạo sử dụng vật liệu là niêm mạc của mặt trong má để ghép lại làm rộng niệu đạo, hoặc tạo hình, cắt nối, sửa chữa hẹp niệu đạo sâu do những chấn thương tai nạn gây gãy xương chậu, đứt ngang niệu đạo…

5. Bệnh viện Bình Dân có thế mạnh gì trong điều trị hẹp niệu đạo?

BS có thể chia sẻ về thế mạnh của BV Bình Dân trong điều trị hẹp niệu đạo sau chấn thương niệu đạo?

Bệnh viện Bình Dân là trung tâm lớn trên cả nước về điều trị bệnh tiết niệu. Khoảng 5,6 năm gần đây bệnh viện đã thành lập Đơn vị Niệu đạo với sự hợp tác, chuyển giao công nghệ từ trường Đại học UC Irvine, California, Mỹ do GS Joel Gelman - chuyên gia hàng đầu thế giới về tạo hình niệu đạo dẫn dắt.

Chúng tôi được đi đào tạo ở nước ngoài, sau đó về áp dụng kiến thức để điều trị cho người bệnh. Sau 6 năm đã điều trị cho khoảng 1.000 trường hợp hẹp niệu đạo. Đến nay, điều trị hẹp niệu đạo trở thành một thế mạnh, giúp cho khoảng 98% bệnh nhân gặp tình trạng này trở về với cuộc sống bình thường, đi tiểu thông thoáng như trước khi bị hẹp.

6. Sau phẫu thuật tạo hình niệu đạo, lưu ý những gì và bao lâu sẽ phục hồi?

Sau phẫu thuật tạo hình niệu đạo, mất khoảng bao nhiêu lâu để chức năng đường tiểu có thể hồi phục như trước?

Tùy theo mức độ hẹp, phương pháp phẫu thuật sẽ có thời gian hồi phục khác nhau. Tuy nhiên, đối với những trường hợp phức tạp, bệnh nhân sẽ có ống thông đặt vào đường tiết niệu, sau mổ 3 tuần bác sĩ sẽ tiến hành chụp x-quang niệu đạo có cản quang để kiểm tra tình trạng, sau đó tháo ống thông và có thể sinh hoạt như thường ngày.

Song, bệnh nhân vẫn cần tuân thủ lịch hẹn tái khám và những hướng dẫn kiêng cữ như tránh ngồi xe đạp, xe máy, tránh những hoạt động gây chèn ép niệu đạo, tránh quan hệ tình dục trong 2 tháng đầu. Sau mổ 4 tháng, bác sĩ sẽ nội soi lại niệu đạo để kiểm tra một lần nữa, đánh giá chắc chắn niệu đạo không bị hẹp thì có thể kết luận phẫu thuật hoàn toàn thành công.

Bệnh nhân cần lưu ý gì sau phẫu thuật tạo hình niệu đạo?

Sau khi phẫu thuật tạo hình niệu đạo, bệnh nhân cần đặc biệt chú ý vấn đề vệ sinh, tránh nhiễm trùng. Nhất là trong khoảng 2 tháng sau mổ, cần sinh hoạt nhẹ nhàng, tránh hoạt động gây chèn ép trực tiếp lên niệu đạo, ví dụ như đi xe máy, xe đạp, quan hệ tình dục…

Đối với bệnh lý hẹp niệu đạo, nhiễm trùng là một trong những nguyên nhân dẫn đến thất bại trong điều trị. Do đó việc giữ vệ sinh, tránh và điều trị nhiễm trùng đủ ngày-đủ liều là cực kỳ quan trọng.

7. Phòng ngừa hẹp niệu đạo như thế nào?

BS có thông điệp nào gửi đến cộng đồng trong việc phòng ngừa và điều trị sớm hẹp niệu đạo không?

Một trong những nguyên nhân thường gặp nhất gây hẹp niệu đạo là chấn thương. Do đó, chúng ta nên tuân thủ an toàn giao thông, an toàn trong lao động để bảo vệ, tránh tai nạn từ đó đưa đến hẹp niệu đạo.

Bên cạnh đó, viêm niệu đạo cũng là nguyên nhân thường gặp đưa đến di chứng là hẹp niệu đạo, do đó chúng ta phải phòng ngừa, tránh các bệnh lý lây lan qua đường tình dục, bệnh lý gây nhiễm khuẩn đường tiết niệu, viêm niệu đạo.