Mùa hè đến cũng là lúc mùa thi diễn ra. Cái nóng bức của mùa hè cộng với áp lực học hành, thi cử đã ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe của các em học sinh, đồng thời còn là mối bận tâm cho các bậc phụ huynh.



Áp lực lớn

Con người sinh ra và được rèn luyện để thức ban ngày, ngủ ban đêm, lâu dần tạo nên nhịp sinh học của cơ thể. Bình thường, người trưởng thành cần có 7 - 8 giờ ngủ mỗi ngày. Khi ngủ, vỏ não bị ức chế gần như hoàn toàn giúp cho các tế bào thần kinh (neuron) hồi phục chức năng của nó sau những giờ phút lao động mệt mỏi. Con người cần có giấc ngủ sâu và thời gian ngủ đầy đủ thì chất lượng công việc sau đó mới đảm bảo, nhất là với lao động trí óc.

Mặt khác, bình thường một người trưởng thành mất khoảng 2 lít nước mỗi ngày qua đường tiểu, mồ hôi, thở… Khi mùa hè đến, lượng mồ hôi mất nhiều hơn, nhịp thở tăng hơn (để thải nhiệt), hơn nữa, khi mất mồ hôi nhiều thường kèm theo mất muối, các yếu tố vi lượng khác. Những người làm việc trong phòng điều hòa cũng mất một lượng nước không nhỏ. Nếu cung cấp nước không đầy đủ, cơ thể sẽ trở nên mệt mỏi, hiệu suất lao động không cao.

Tế bào não có nhu cầu ôxy và glucose lớn bậc nhất cơ thể (4ml ôxy và 8mg glucose/100g não/phút) đồng thời lại rất dễ bị tổn thương khi thiếu ôxy và glucose thông qua hệ thống tuần hoàn chung.
 
Hoạt động của hệ thần kinh trung ương là sự cân bằng giữa quá trình hưng phấn và ức chế của não bộ. Hơn nữa, thời tiết thay đổi cũnglàm cho sự điều hòa co giãn các mạch máu não bị thay đổi.
 
Khi hoạt động của thần kinh trung ương bị rối loạn giữa hưng phấn và ức chế sẽ gây ra các triệu chứng suy nhược thần kinh như: mệt mỏi dai dẳng, không hồi phục (kể cả sau khi đã nghỉ ngơi), đau đầu âm ỉ, cảm giác căng nặng đầu, có thể có cảm giác như não sắp “long ra khỏi đầu” khi vận động. Với các biểu hiện như thay đổi tính tình, trí nhớ giảm, rối loạn giấc ngủ, giảm khả năng lao động chân tay và đặc biệt là lao động trí óc, nếu nặng gây mất hứng thú làm việc và hoạt động xã hội, có thể phải điều trị nội trú tại bệnh viện.



Như vậy có thể thấy, các em học sinh trong giai đoạn thi có rất nhiều áp lực lên bộ não nói riêng và sức khỏe nói chung. Các em phải chịu áp lực tâm lý phải thi đỗ, thời gian học nhiều hơn, thời gian thư giãn ít, ngủ ít hoặc không đúng thời gian, thời tiết nóng bức, mất nhiều nước và các khoáng chất, việc ăn uống trong mùa hè cũng kém hơn. Tất cả các yếu tố trên ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng học tập của các em.

Cần bảo đảm cho các hoạt động của não bộ được tốt nhất cho các em trong mùa thi.

Và cách khắc phục

Có nhiều phương pháp để khắc phục tình trạng trên, cả dùng thuốc và không dùng thuốc. Trước hết, phải bằng mọi cách đảm bảo đủ giờ ngủ cho các em. Đây là phương pháp đầu tiên và cũng là quan trọng nhất giúp các em có thời gian hồi phục chức năng của não bộ. Nên đi ngủ đúng giờ, khi nào mệt, buồn ngủ nên đi ngủ ngay, không dùng các chất kích thích như: chè, cà phê để chống buồn ngủ. Có thể đi bộ một đoạn ngắn, uống sữa nóng trước khi ngủ hoặc dùng thuốc ngủ nhẹ dạng thảo dược như rotunda… bảo đảm ngủ 7 - 8 giờ một ngày.

Sau đó cần đảm bảo chế độ ăn hợp lý theo khẩu vị của các em, bảo đảm đủ các chất đạm, đường, béo và các vitamin, nước uống cho các em.



Mặc dù ít nhưng vẫn cần thời gian thư giãn, giải trí lành mạnh như: đi bộ, chơi thể thao, nghe nhạc phù hợp với từng lứa tuổi.

Có thể dùng một số thuốc có tác dụng giảm suy nhược, tăng cường trí nhớ với thành phần là sulbutiamine, thuốc được chỉ định trong điều trị triệu chứng suy nhược chức năng: các biểu hiện của suy nhược như mệt mỏi, suy giảm hoạt động, giảm trí nhớ, suy nhược trí tuệ. Uống 1 lần vào bữa ăn sáng.

Một số thuốc có tác dụng tăng tuần hoàn não có thể được sử dụng như piracetam. Người ta cho rằng, piracetam tác động lên một số chất dẫn truyền thần kinh như acetylcholin, bnoradrenalin, dopamin... làm thay đổi sự dẫn truyền thần kinh và góp phần cải thiện môi trường chuyển hóa để các tế bào thần kinh hoạt động tốt. Ở người bình thường và ở người bị suy giảm chức năng piracetam có tác dụng trực tiếp đến não để làm tăng hoạt động của vùng đoan não (vùng não tham gia vào cơ chế nhận thức, học tập, trí nhớ, sự tỉnh táo và ý thức) nên có tác dụng cải thiện khả năng học tập và trí nhớ.

Nhưng phải nên nhớ rằng, không có thuốc nào làm tăng trí thông minh cả mà chỉ có thuốc hỗ trợ, điều hòa các chức năng của trí tuệ. Khi tế bào não được nuôi dưỡng tốt thì các hoạt động về tư duy, trí tuệ đều được cải thiện.

Như vậy, để cho các em có đủ sức khỏe ôn thi và thi đạt kết quả cao cần sự quan tâm đầy đủ cả về đời sống tinh thần và vật chất một cách toàn diện. Không có loại dược phẩm nào có thể giúp các em trong mùa thi một cách hữu hiệu cả.