Chế độ ăn Địa Trung Hải và chế độ ăn Nhật Bản – Giống nhau đến bất ngờ?

Hai phong cách ăn uống nổi tiếng, hai nền văn hóa khác biệt

Chế độ ăn Địa Trung Hải có nguồn gốc từ các quốc gia như Hy Lạp, Ý, Tây Ban Nha – nơi người dân có tuổi thọ cao và tỉ lệ bệnh tim mạch thấp.

Trong khi đó, Nhật Bản cũng được thế giới ngưỡng mộ bởi tuổi thọ trung bình cao ngất ngưởng, với người Okinawa nổi tiếng là sống thọ nhất thế giới.

Điểm chung giữa hai chế độ ăn này chính là tính lành mạnh, tự nhiên và chú trọng thực phẩm tươi sống. Nhưng liệu có đúng khi nói chế độ ăn Nhật là bản sao châu Á của Địa Trung Hải? Hãy cùng bóc tách từng khía cạnh.

Giống nhau: ăn ít thịt đỏ, ưu tiên cá và thực vật

Cả hai chế độ ăn đều hạn chế thịt đỏ, ưu tiên cá – nguồn protein dễ tiêu và giàu axit béo omega-3. Ngoài ra, rau củ, đậu, ngũ cốc nguyên cám cũng là phần chính trong bữa ăn hằng ngày. Đây là điểm giúp hai chế độ ăn này vượt trội về mặt phòng ngừa bệnh tim mạch, đột quỵ, tiểu đường và một số bệnh ung thư.

Đặc biệt, cả hai đều hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán và đường tinh luyện, nhấn mạnh việc ăn "đúng mùa, đúng kiểu, đúng lượng".

Khác nhau: Dầu ô liu vs đậu nành, bánh mì vs cơm trắng

Sự khác biệt rõ nhất nằm ở loại chất béo chính và nguồn tinh bột:

• Chất béo: Địa Trung Hải sử dụng dầu ô liu nguyên chất – giàu omega-9, chống viêm mạnh, tốt cho tim mạch. Ngược lại, người Nhật dùng ít dầu hơn, thường là dầu đậu nành hoặc dầu mè – ít béo hơn nhưng có thể kém bền khi chiên nhiệt cao.
• Tinh bột: Người Nhật ăn nhiều cơm trắng, trong khi người Địa Trung Hải lại dùng bánh mì nguyên cám, hạt quinoa, yến mạch… Các loại ngũ cốc nguyên vỏ này giữ lại nhiều chất xơ và khoáng chất hơn.

Gia vị, cách nấu nướng và khẩu vị

Chế độ ăn Nhật ưu tiên hấp, luộc, ăn sống, sử dụng ít gia vị. Món ăn thanh đạm, ít dầu mỡ, vị nhạt dễ tiêu hóa. Trong khi đó, Địa Trung Hải dùng nhiều thảo mộc như húng quế, oregano, hương thảo và không ngại dùng dầu ô liu để xào hoặc nướng.

Mỗi bữa ăn Nhật thường trình bày đơn giản, ít món nhưng cân đối dinh dưỡng. Còn bữa ăn Địa Trung Hải đôi khi phong phú hơn, giàu màu sắc, đậm vị hơn.

Văn hóa ăn uống: Không chỉ là chuyện ăn gì

Người Nhật có văn hóa "ăn chậm, nhai kỹ", sử dụng bát nhỏ, đũa nhỏ – giúp ăn ít nhưng vẫn no. Họ cũng thường xuyên đi bộ, vận động nhẹ sau ăn.

Trong khi đó, người Địa Trung Hải coi việc ăn uống là một trải nghiệm xã hội, ăn cùng gia đình, uống một chút rượu vang đỏ – điều cũng được chứng minh là có lợi cho sức khỏe tim mạch nếu dùng điều độ.

Kết luận: Giống tinh thần, khác chi tiết

Chế độ ăn Nhật có thể không giống hoàn toàn Địa Trung Hải, nhưng cả hai đều hướng đến mục tiêu chung: ăn nhiều rau, cá, hạn chế thịt đỏ, đồ chiên, và ưu tiên thực phẩm tươi sống, nguyên bản.

Vì thế, gọi chế độ ăn Nhật là "Địa Trung Hải phiên bản châu Á" không sai – nếu nói về tinh thần lành mạnh, đơn giản và đề cao tự nhiên.

Với người Việt, chúng ta có thể học hỏi cả hai: dùng dầu lành mạnh, ăn nhiều cá, tăng rau củ và đậu, giảm thịt đỏ, ưu tiên món hấp, luộc, và ăn đúng giờ, đúng lượng.