Bệnh hen đã khiến 25% bệnh nhân phải nhập viện, 42% trẻ nghỉ học, 29% người lớn nghỉ làm

Cơn hen suyễn cấp tính là gì?

Bệnh hen là tình trạng viêm mạn tính đường thở làm đường thở hẹp lại gây tắc nghẽn luồng không khí vào và ra khỏi phổi. Vì viêm là mạn tính nói đến bệnh hen là nói đến quá trình bệnh lâu dài. Trên nền viêm mạn tính ấy, tức là trên nền bệnh hen mạn tính ấy, thỉnh thoảng khi cơ thể tiếp xúc một yếu tố gây kích phát cơn hen từ môi trường, tình trạng viêm đường thở nặng hơn, tình trạng co thắt đường thở nhiều hơn làm đường thở hẹp nhiều hơn nữa, gây tắc nghẽn nặng hơn nữa, lúc đó chúng ta có cơn hen cấp.

Như vậy có thể nói bệnh hen đóng vai trò là một nền viêm dai dẳng bên dưới, còn cơn hen đóng vai trò như một biến cố cấp tính xuất hiện trên nền bệnh mạn tính đó.

Dấu hiệu của cơn hen cấp tính

Vì triệu chứng cơn hen và triệu chứng bệnh hen là giống nhau, điểm khác biệt duy nhất là cường độ triệu chứng và kiểu cách khởi phát, để có thể nhận biết được hen vào cơn cấp.

Cơn suyễn là một đợt ho, khò khè, khó thở hay đau tức ngực hoặc kết hợp các biểu hiện này, xuất hiện đột ngột hoặc xảy ra sau một yếu tố kích thích. Cơn suyễn thường xảy ra vào ban đêm hoặc khi bệnh nhân gặp các yếu tố kích thích (các yếu tố khởi phát hen). Hầu hết các cơn hen suyễn xảy ra ngắn. Nhưng cơn hen suyễn nặng không xử trí kịp thời có thể gây tử vong.

Những dấu hiệu báo trước một cơn hen suyễn sắp xuất hiện là ngứa họng, ngứa mũi, hắt hơi, ho, chảy nước mắt, nước mũi… Sau những dấu hiệu đó, cơn hen suyễn xuất hiện với các triệu chứng: khò khè nặng cả khi bệnh nhân hít vào lẫn thở ra, ho liên tục, thở rất nhanh. Nếu nhận biết và điều trị kịp thời triệu chứng khó thở sẽ cải thiện sau vài phút đến vài giờ.

Nếu chậm trễ các triệu chứng nặng hơn như: đau ngực, nặng ngực, nói khó, cảm giác lo âu, bất an, mặt nhợt nhạt, vã mồ hôi, tím môi và đầu chi. Tình trạng trên nếu kéo dài bệnh nhân sẽ bị giảm oxy máu, dẫn đến thiếu máu não làm bệnh nhân bị ngất, mất ý thức… có thể tử vong. Nhằm hạn chế tối đa việc phải nhập viện hoặc tử vong do cơn hen suyễn bệnh nhân cần xử trí đúng cơn hen suyễn ngay từ đầu.

Ngay khi xuất hiện các dấu hiệu đầu tiên của cơn hen, việc cần làm đầu tiên là tránh xa (nếu có thể được) những yếu tố làm cơn hen xuất hiện, đó là những yếu tố gây nên tình trạng dị ứng ví dụ như phấn hoa, lông thú vật, mùi khói thuốc lá, hóa chất... Bước tiếp theo là sử dụng thuốc tùy theo mức độ cơn hen.

Mời bạn đọc cùng lắng nghe tư vấn từ ThS.BS Nguyễn Hữu Hoàng - Khoa Hô hấp, Bệnh viện Nhân dân Gia Định trong video dưới đây để hiểu thêm về dấu hiệu của các cơn hen suyễn cấp tính:

>> Xem thêm: Chi tiết giải đáp từ chuyên gia về PHÒNG + ĐIỀU TRỊ HEN PHẾ QUẢN & CÁC BỆNH HÔ HẤP THƯỜNG GẶP

Làm gì khi lên cơn hen cấp tính

Nếu cơn hen suyễn nhẹ hoặc vừa (các triệu chứng chỉ có khi hoạt động, khi gắng sức): Dùng ngay thuốc giãn phế quản tác dụng nhanh (phổ biến nhất là Salbutamol dạng hít, xịt):

- Xịt họng 1-2 nhát. Nếu bệnh nhân không thể tự sử dụng đúng cách bình xịt được thường là trẻ em, người lớn tuổi thì phải dùng buồng đệm, hay sử dụng máy phun khí (ví dụ Salbutamol 2,5 – 5 mg/lần). Tiếp theo nới lỏng quần áo và ngồi yên trong một giờ và theo dõi xem có dễ thở hơn không? Có giảm khò khè? Có giảm ho? Có bớt nặng ngực không?

- 20 phút sau, nếu vẫn không giảm thì lặp lại lần 2 (2 nhát/lần)

- 20 phút vẫn không giảm thì xử trí như cơn hen suyễn nặng

Nếu cơn suyễn nặng (các triệu chứng không giảm hoặc nặng hơn sau khi hít thuốc giãn phế quản, khó thở cả khi nghỉ ngơi, không thể nói hết câu): gọi điện ngay cho bác sĩ hoặc đi đến bệnh viện, trong khi đó vẫn tiếp tục xịt 2 liều thuốc giãn phế quản và uống 1 liều thuốc corticoid.

Nếu cơn hen suyễn là rất nặng (tím môi, lú lẫn, tháo mồ hôi, không thể đứng, không thể nói): gọi ngay cấp cứu, uống ngay corticoid + xịt 2 liều thuốc giãn phế quản tác dụng nhanh.

Điều quan trọng nhất mà bệnh nhân cần nhớ là phải mang theo thuốc cắt cơn dạng ống hít bên mình mọi lúc mọi nơi dù bệnh hen đã được kiểm soát hoàn toàn hay chưa để tránh những sự cố đáng tiếc có thể xảy ra. Tuy nhiên, bệnh nhân tuyệt đối không nên lạm dụng thuốc cắt cơn.

Lạm dụng thuốc cắt cơn hen cấp tính nguy hiểm như thế nào?

Việc lạm dụng thuốc cắt cơn còn dẫn đến hiện tượng nhờn thuốc, càng về sau càng phải tăng liều, khi cơn hen cấp xảy ra thường rất nặng. Người bệnh cần nhận thức được rằng, hen là bệnh mạn tính, không có các triệu chứng của cơn hen cấp không có nghĩa là hết bệnh. Đường thở bị viêm mạn tính ngay cả khi người bệnh không có triệu chứng của cơn hen, khi gặp các yếu tố bất lợi từ môi trường cơn hen có thể trở lại bất cứ lúc nào.

Trong trường hợp bệnh nhân có cơn hen suyễn nhiều lần trong một tuần có nghĩa là bệnh hen chưa được kiểm soát, khi đó bệnh nhân nên đến Bác sĩ chuyên khoa để được khám, tư vấn và chỉnh liều thuốc điều trị duy trì phù hợp.

Bên cạnh thuốc tân dược, thuốc đông y cũng đang là một lựa chọn quan trọng để chữa hen và ngăn ngừa hen. Thuốc đông y thường dựa trên kinh nghiệm và bài thuốc dân gian truyền lại, thuốc it độc hại, tập trung chủ yếu vào nguyên nhân và giải quyết tận gốc bệnh, phòng tránh cơn hen tái phát. Người bệnh lưu ý lựa chọn các thuốc Đông y rõ nguồn gốc, thuốc đã được Bộ Y tế cấp phép là thuốc điều trị, không dùng thực phẩm chức năng để chữa bệnh.

Truy cập website http://www.benhhen.vn/ để biết thêm thông tin về bệnh hen hoặc gọi tới tổng đài 1800 5454 35 để được các bác sỹ tư vấn trực tiếp.

XEM THÊM THÔNG TIN VỀ THUỐC ĐIỀU TRỊ HEN CÓ NGUỒN GỐC THẢO DƯỢC (LÀ THUỐC, KHÔNG PHẢI THỰC PHẨM CHỨC NĂNG):