Bổ sung canxi thế nào để tránh nguy cơ sỏi thận?

Canxi là một khoáng chất thiết yếu đối với cơ thể, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương và răng, hỗ trợ hoạt động của cơ bắp, thần kinh và hệ tuần hoàn. Đặc biệt, nhu cầu bổ sung canxi càng gia tăng ở người lớn tuổi do mật độ xương giảm dần theo thời gian, làm tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương.

Tuy nhiên, một số người lo ngại rằng bổ sung canxi có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận. Vậy làm thế nào để bổ sung canxi đúng cách, vừa đảm bảo sức khỏe xương khớp vừa hạn chế nguy cơ hình thành sỏi thận? BS.CK1 Lê Thị Mai - Khoa Nội Cơ Xương Khớp, Phòng khám Đa khoa Ngọc Minh sẽ mang đến những thông tin hữu ích để giải thích rõ về các thắc mắc bạn quan tâm.

1. Mối liên quan giữa canxi và sỏi thận

Sỏi thận chủ yếu hình thành từ các tinh thể muối khoáng, trong đó phổ biến nhất là sỏi canxi oxalate (chiếm khoảng 80% các trường hợp sỏi thận). Nhiều người cho rằng bổ sung canxi có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận, nhưng thực tế không hoàn toàn như vậy.

Một số nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng:

- Canxi từ thực phẩm không làm tăng nguy cơ sỏi thận, mà ngược lại còn giúp giảm nguy cơ này bằng cách liên kết với oxalate trong ruột, giảm hấp thu oxalate vào máu và ngăn chặn quá trình kết tinh trong thận.

- Canxi từ thực phẩm chức năng có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận nếu sử dụng không đúng cách, đặc biệt khi bổ sung liều cao và không uống đủ nước.

2. Cách bổ sung canxi đúng để phòng ngừa sỏi thận

2.1. Ưu tiên nguồn canxi từ thực phẩm

Các thực phẩm giàu canxi nên bổ sung:

- Sữa và các chế phẩm từ sữa (sữa tươi, sữa chua, phô mai).

- Cá nhỏ ăn cả xương: Cá mòi, cá hồi đóng hộp nguyên xương, cá cơm, cá bống, cá trích nhỏ (có thể kho mặn, chiên giòn hoặc nấu canh).

- Tép đồng nhỏ nguyên vỏ: Tép rang, tép chiên giòn, nấu canh với rau là nguồn canxi tự nhiên rất tốt.

- Rau xanh đậm (cải xoăn, bông cải xanh).

- Đậu nành, đậu phụ.

Cân nhắc thực phẩm chứa cả canxi và oxalate:

- Một số thực phẩm như hạnh nhân và hạt chia vừa chứa canxi vừa có oxalate. Nếu không có nguy cơ cao bị sỏi thận, bạn có thể tiêu thụ với lượng vừa phải và kết hợp với các thực phẩm giàu canxi khác (như sữa, sữa chua) để giảm hấp thu oxalate vào thận. Tuy nhiên, nếu có tiền sử sỏi thận do oxalate, nên ưu tiên các nguồn canxi khác ít oxalate hơn.

- Hạn chế thực phẩm giàu oxalate: Nếu có nguy cơ cao bị sỏi thận, nên hạn chế các thực phẩm có hàm lượng oxalate cao như: Rau bina (cải bó xôi); trà đặc, cacao, socola; đậu phộng, hạt điều.

Nếu cần bổ sung Canxi từ viên uống, hãy dùng đúng cách

Liều lượng khuyến nghị:

- Người trưởng thành: 1000 mg/ngày.

- Người trên 50 tuổi: 1200 mg/ngày.

- Không nên bổ sung quá 500 mg/ lần, nên chia nhỏ liều uống trong ngày để cơ thể hấp thu tốt hơn.

Thời điểm uống:

- Canxi carbonate nên uống sau ăn để tăng hấp thu.

- Canxi citrate có thể uống lúc đói hoặc sau khi ăn.

Kết hợp vitamin D

- Vitamin D giúp cơ thể hấp thu Canxi hiệu quả hơn.

- Liều khuyến nghị: 600 - 800 IU/ngày.

Uống đủ nước: ít nhất 2 - 2,5 lít nước/ngày để giảm nguy cơ lắng đọng canxi trong thận.

Không uống canxi cùng với sắt, kẽm hoặc một số thuốc điều trị (thuốc kháng sinh tetracycline, floroquinolones, corticoid, thuốc lợi tiểu…) vì có thể làm giảm hấp thu canxi.

2.3. Duy trì lối sống lành mạch để giảm nguy cơ sỏi thận

Hạn chế muối: ăn quá nhiều muối làm tăng bài tiết canxi qua nước tiểu, tăng nguy cơ sỏi thận. Nên duy trì lượng muối dưới 2300mg/ngày (tương đương 1 thìa cà phê muối).

Hạn chế đường và đạm từ thịt đỏ vì chúng có thể làm tăng bài tiết oxalate và canxi qua nước tiểu.

Tăng cường vận động: Tập thể dục thường xuyên giúp xương chắc khoẻ và giảm nguy cơ lắng đọng canxi trong thận.

Bổ sung canxi là cần thiết, đặc biệt đối với người lớn tuổi để duy trì sức khoẻ xương. Tuy nhiên cần bổ sung đúng cách để không làm tăng nguy cơ sỏi thận. Ưu tiên canxi từ thực phẩm, uống đủ nước, hạn chế oxalate và muối, cũng như duy trì lối sống lành mạnh sẽ giúp bảo vệ cả xương và thận.