Viêm đa rễ thần kinh do rượu

Bệnh viêm đa rễ thần kinh do thiếu vitamin B1. Người nghiện rượu mạn tính dinh dưỡng kém do mất cân bằng về chế độ ăn.

Người nghiện rượu hay mắc các bệnh về tiêu hóa như: viêm lợi, viêm dạ dày, tiêu chảy mạn tính... gây cản trở hấp thu vitamin B1, đây là yếu tố chính dẫn đến thoái hóa sợi trục thần kinh dần dần.

Biểu hiện bệnh thường âm ỷ như mệt mỏi khi đi bộ, hay bị chuột rút và đau bắp chân ban đêm. Các rối loạn này có thể hồi phục hoàn toàn nếu điều trị sớm.

Rối loạn dinh dưỡng do rượu

- Suy giảm vận động thường gặp ở chân, ngón chân. Kèm theo các biểu hiện teo cơ, mất phản xạ gân gót, thường bị chuột rút và đau cơ ban đêm.

- Tăng cảm giác da khi tiếp xúc với khăn ga trải giường. Khô da, bong tróc da, rụng lông, móng chân có nhiều khía và dễ gãy... Ngoài ra còn giãn mao mạch vùng mũi, má, đỏ da gà vùng cổ ngực...

Điều trị:

- Cai rượu.

- Bồi phụ nước điện giải và điều trị rối loạn dinh dưỡng.

- Dùng vitamin B1 liều cao hoặc các thuốc vitamin nhóm B tổng hợp theo hướng dẫn của BS.

- Vận động trị liệu…

Bệnh não Gayet - Wernick

Đây là bệnh não bán cấp gặp ở người nghiện rượu cũng do thiếu vitamin B1. Tính chất đặc biệt là tổn thương chất xám xung quanh não thất ba, não thất bốn và củ núm vú.

Nguyên nhân: Do người nghiện rượu mạn tính hay bị rối loạn tiêu hóa như: tiêu chảy, chán ăn gầy mòn, kém hấp thu...

Biểu hiện lâm sàng:

- Rối loạn tâm thần thường là rối loạn ý thức kiểu lú lẫn, mê sảng xen lẫn với các giai đoạn bất động hay kích động do ảo giác thị giác chi phối. Bệnh nhân thường không định hướng được xung quanh.

- Rối loạn vận động mắt: liệt vận động mắt đi kèm hiện tượng giả giật nhãn cầu. Có khi nhắm mắt nhưng không mở được mắt do liệt thần kinh số 6.

- Bệnh nhân bị cứng cơ, vận động chậm chạp, đi lại khó khăn, dễ ngã, cứng hàm làm khó nhai nuốt, chảy rớt dãi do không nuốt được nước bọt.

- Thần kinh khác như: múa vờn, giật cơ, nói khó, nói lắp, viêm đa rễ thần kinh vận động cảm giác, tăng cảm giác đau, chúm miệng, co quắp bàn tay, liệt mặt làm cho nét mặt mất biểu lộ cảm xúc, liệt dây thần kinh tam thoa, liệt thần kinh lưỡi hầu làm nói khó...

Dấu hiệu bệnh: Nhịp tim nhanh, hạ huyết áp, sốt, ra nhiều mồ hôi, rối loạn hô hấp, rối loạn nước điện giải, điện não bất thường.

Về xét nghiệm: Tăng acid pyruvic máu, giảm protid máu...

Nếu điều trị kịp thời, bệnh có thể phục hồi tốt. Biện pháp chủ yếu là cai rượu, dùng vitamin B1 liều cao. Tuy nhiên, có một số trường hợp để lại di chứng như giật nhãn cầu, viêm đa rễ thần kinh. Nếu nặng hơn, bệnh nhân có thể bị mất trí hoặc chuyển sang hội chứng Korsakoff.

Hội chứng Korsakoff

Đây là chứng bệnh với các biểu hiện rối loạn tâm thần phối hợp với tổn thương đặc biệt về trí nhớ và các dấu hiệu thần kinh, chủ yếu là viêm đa rễ thần kinh cảm giác vận động kèm teo cơ.

Hội chứng Korsakoff thường gặp ở người nghiện rượu mạn tính thiếu hụt vitamin B1 trầm trọng.

Biểu hiện:

Hội chứng quên: Quên thường là thuận chiều (quên về sau) đây là quên do quá trình bảo tồn trí nhớ bị thương tổn. Bệnh nhân vẫn có thể nhắc lại ngay nhưng một lúc sau thì quên.

- Bịa chuyện: Bệnh nhân thường bịa các câu chuyện khá là logic, điều này có thể che giấu sự suy giảm trí nhớ.

- Hiện tượng nhớ nhầm: Thường phối hợp với bịa chuyện gây ra hiện tượng "hoang tưởng về trí nhớ".

Các rối loạn về cảm xúc hành vi: Bệnh nhân thường thay đổi tính cách, trở nên cáu gắt, cảm xúc không ổn định, có khi vô tâm, thờ ơ,... Nếu không điều trị sẽ dẫn đến hội chứng lú lẫn mất trí.

- Điều trị: Phải cai được rượu lâu dài kết hợp với điều trị bổ sung vitamin B1 hay vitamin nhóm B liều cao.