Khi không được cung cấp đủ vitamin A, cơ thể bạn sẽ gặp vấn đề. Tình trạng này xuất hiện phổ biến ở trẻ em, phụ nữ mang thai tại những nước có thu nhập thấp và đang phát triển như Việt Nam. Trên thực tế 250 triệu trẻ em trên thế giới đang phải đối mặt với tình trạng này. Thiếu hụt vitamin A thậm chí có thể dẫn tới tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Hiện nay, những loại thực phẩm có nguồn gốc từ động vật như gan, sữa, phô mai, trứng và thực vật như hoa quả, rau củ đem lại một lượng lớn vitamin A. Do đó, không tiêu thụ đủ những loại thực phẩm này sẽ gây thiếu hụt loại vitamin A. Dưới đây là một vài triệu chứng thiếu vitamin A:

Bệnh về mắt là một trong những vấn đề sức khỏe có liên quan tới tình trạng thiếu hụt vitamin A nhất. Các triệu chứng của bệnh thường khác nhau, tùy theo tuổi tác và mức độ nghiêm trọng. Trẻ em, thiếu niên và phụ nữ mang thai là những người dễ mắc bệnh về mắt. Trong đó, trẻ em sở hữu nguy cơ cao nhất do chúng cần hấp thụ vitamin A nhiều hơn người trưởng thành. Dưới đây là những bệnh về mắt do thiếu hụt dưỡng chất này gây nên:

Quáng gà: Deborah Levy, dược sĩ học kiêm nhà tư vấn y khoa trung tâm Sức khỏe Carrington Farms cho biết, với sự hỗ trợ của các protein mang tên opsin, vitamin A chịu tránh nhiệm sản sinh sắc tố cảm nhận ánh sáng trong mắt. Do đó, không hấp thụ đủ chất này sẽ dẫn tới hiện tượng giảm thị lực khi tiếp xúc với khu vực thiếu ánh sáng.

Vết Bitot (Bitot’s Spot): Đây là những vết trắng nhỏ nằm ở đáy mắt người bệnh. Chúng thường xuất hiện ở trẻ em từ 3-6 tuổi. Màng kết là lớp màng che phủ ở mắt và mí mắt, giúp đảm bảo khu vực này ướt và tránh bị cọ xát khi chớp mắt. Khi cơ thể không hấp thụ đủ vitamin A, màng kết sẽ có màu đục và khô. Hiện tượng này sẽ dẫn đến sự tích tụ chất sừng trong mắt, tạo nên các vết trắng Bitot.

Khô giác mạc: Các vết Bitot có thể ảnh hưởng lớn tới giác mạc, bộ phận hấp thụ ánh sáng và tăng cường khả năng tập trung của mắt. Khi bị khô giác mạc, tuyến nước mắt của người bệnh sẽ không hoạt động để sản xuất nước mắt. Do đó, giác mạc trở nên khô và mờ đục. Nếu không được chữa trị kịp thời, bệnh này có thể dẫn tới mù lòa, thậm chí là tử vong ở trẻ nhỏ.

Loét giác mạc: Nếu không nhanh chóng bổ sung vitamin A cho cơ thể, tình trạng viêm loét sẽ xuất hiện ở trong giác mạc. Hiện tượng này có thể trở nên nghiêm trọng hơn, dẫn đến các bệnh về mắt mãn tính.

Khô nhuyễn giác mạc: Hiện tượng này xảy đến khi giác mạc bị bào mòn nghiêm trọng và trở nên mờ đục. Chỉ trong vài ngày, bộ phận trong mắt này sẽ mềm đi và bị phá hủy một phần hoặc toàn bộ.

Bệnh tự miễn

Một số nghiên cứu đến từ Trung tâm Willowbrook, IL đã cho thấy, thiếu hụt vitamin A sẽ ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và gia tăng nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm có khả năng gây tử vong. Tùy theo mức độ nghiêm trọng, tình trạng này có thể dẫn đến chứng teo tuyến ức, lá lách, hao mòn hạch bạch huyết, làm biến đổi niêm mạc trong mắt, đường hô hấp và tiêu hóa. Dưới đây là một số bệnh tự miễn và truyền nhiễm bắt nguồn từ tình trạng thiếu hụt vitamin A:

Sởi: Ngoài các bệnh về mắt, người không hấp thụ đủ chất dinh dưỡng này cũng có nguy cơ cao mắc các bệnh truyền nhiễm, trong đó có sởi. Trên thực tế, bệnh này có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Virus sởi sẽ xâm nhập vào mắt, gây viêm giác kết mạc. Tổ chức y tế thế giới (WHO) cho biết, các triệu chứng sởi sẽ giảm đáng kể khi trẻ em mắc bệnh này bổ sung thêm vitamin A. Tuy nhiên, phương pháp điều trị này chỉ phù hợp với những người mắc sởi do thiếu hụt loại vitamin này.

Tiêu chảy: Một nghiên cứu đến từ Ấn Độ đã chỉ ra, bổ sung vitamin A sẽ làm giảm các triệu chứng tiêu chảy trong vòng 48 giờ. Nhiều nghiên cứu khác cũng cho biết mối liên hệ mật thiết giữa chất dinh dưỡng này với các bệnh về dạ dày-ruột.

Bệnh thiếu máu

Trong thời kì mang thai, nhu cầu hấp thụ vitamin A của người mẹ sẽ tăng cao. Không chỉ nuôi bản thân, cơ thể còn cần chất dinh dưỡng này để phát triển đứa bé trong bụng. Janet Choi, bác sĩ chuyên khoa sản tại Trung tâm y khoa Colorado (Mỹ) cho biết, những phụ nữ thiếu vitamin A trong thời kì mang thai sẽ gặp phải tình trạng thiếu máu, giảm lượng hồng cầu trong máu và bị quáng gà. Nếu không chữa trị kịp thời, bệnh thiếu máu có thể dẫn tới sinh non, gia tăng nguy cơ vỡ màng ối trong tử cung, ảnh hưởng tới tĩnh mạch và làm người mẹ tử vong.

Ngoài việc sử dụng thực phẩm bổ sung vitamin A, sở hữu chế độ dinh dưỡng cân bằng là cách hiệu quả để tránh tình trạng thiếu máu vào thời kì mang thai.

Sức khỏe tóc kém

Tóc cũng là một trọng những bộ phận trên cơ thể có khả năng cảnh báo sức khỏe của bạn. Cùng với các loại khoáng chất như protein, chất béo, vitamin A đóng vai trò quan trọng giúp giữ gìn sức khỏe da dầu. Theo Bhavesh Shah, giám đốc y khoa tại Trung tâm Y tế Long Beach, Californila, chất dinh dưỡng này tham gia vào quá trình sản sinh bã nhờn, loại dầu tự nhiên được cơ thể tiết ra từ nang lông giúp nuôi dưỡng và giữ ẩm da đầu. Ngoài ra, beta-carotene, hợp chất được chuyển hóa từ vitamin A cũng làm nhiệm vụ duy trì sức khỏe tóc và da đầu.

Rối loạn da

Vitamin A được chuyển hóa trong da thành axit retinoic. Hợp chất này có khả năng điều khiển quá trình hoạt động của tế bào da, từ đó giữ cho làn da mềm mại và khỏe mạnh. Vì vậy, khi thiếu vitamin A, da sẽ dày, cứng và trở nên sừng hóa. Trong trường hợp nghiêm trọng, các vết sừng cứng sẽ xuất hiện, làm tái da và ảnh hưởng tới các mạch máu trên da. Hơn nữa, Alisha Plotner, bác sĩ da liễu tại Trung tâm Y tế Wexner trực thuộc Đại học bang Ohio cho biết, móng tay cũng có thể trở nên mờ hơn, khô và dễ gãy rụng.

Khi gặp phải tình trạng này, ngoài việc bổ sung vitamin A, mọi người còn cần làm theo hướng dẫn từ bác sĩ để điều trị lâu dài. Nếu nghi ngờ bản thân đang thiếu vitamin A, hãy đến tham khảo ý kiến của các chuyên gia. Đừng lạm dụng thuốc vì chúng có thể gây hại cho gan và dẫn tới các biến chứng nguy hiểm nếu sử dụng quá liều.