Ăn uống thất thường, stress kéo dài: “Thủ phạm” khiến dạ dày kêu cứu

1. Ăn uống điều độ, giảm stress - nền tảng trong phòng ngừa viêm và xuất huyết dạ dày 

Chế độ ăn uống, sinh hoạt và việc giảm stress đóng vai trò như thế nào trong điều trị và phòng ngừa viêm dạ dày?

BS.CK2 Nguyễn Phúc Minh - Trưởng khoa Ngoại Tiêu hóa, Bệnh viện Bình Dân (TPHCM) trả lời:

Chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý là một trong những trụ cột quan trọng để phòng ngừa và điều trị các bệnh lý dạ dày, đặc biệt là chảy máu tiêu hóa và viêm dạ dày. 

Ăn uống điều độ giúp dạ dày hoạt động nhịp nhàng, có thời gian nghỉ ngơi hợp lý. Ngược lại, việc ăn thất thường, bỏ bữa hoặc ăn khuya khiến dạ dày phải làm việc trong “giờ nghỉ”, dễ gây rối loạn tiết dịch vị và tăng nguy cơ viêm loét.

Bên cạnh đó, stress và căng thẳng tâm lý là yếu tố nguy cơ đáng kể. Khi cơ thể chịu áp lực, phản ứng viêm được kích hoạt, làm tổn thương niêm mạc dạ dày và có thể dẫn đến xuất huyết. 

Vì vậy, người bệnh cần ăn đúng giờ, hạn chế thức ăn cay nóng, rượu bia, cà phê, đồng thời ngủ đủ giấc, vận động thường xuyên và kiểm soát căng thẳng. Đây là những biện pháp hỗ trợ hiệu quả cho điều trị bằng thuốc và giúp phòng ngừa tái phát bệnh dạ dày.

2. Nguy cơ khi tự ý dùng thuốc đau dạ dày kéo dài

Việc tự ý mua uống các thuốc đau dạ dày thời gian dài có thể gây những vấn đề sức khỏe nào không?

BS.CK2 Nguyễn Phúc Minh trả lời:

Thực tế, đau dạ dày là bệnh lý phổ biến, nên nhiều người có thói quen tự mua thuốc khi thấy đau hoặc khó chịu vùng thượng vị. Các thuốc giảm đau dạ dày không kê đơn có thể giúp giảm triệu chứng tạm thời, khiến người bệnh chủ quan và trì hoãn việc đi khám.

Tuy nhiên, điều này tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng. Nếu nguyên nhân không phải do viêm dạ dày lành tính mà là ung thư dạ dày, việc tự uống thuốc có thể che lấp triệu chứng, khiến bệnh tiến triển âm thầm. Khi phát hiện thì thường đã ở giai đoạn muộn, việc điều trị phức tạp hơn nhiều.

Ngoài ra, lạm dụng thuốc ức chế tiết axit (như nhóm PPI) có thể gây rối loạn cân bằng axit, dẫn đến đầy hơi, chướng bụng, tiêu hóa kém. Dùng sai liều hoặc kéo dài có thể làm giảm hấp thu vitamin và khoáng chất, tăng nguy cơ loãng xương và thiếu máu.

Đặc biệt, tự ý dùng kháng sinh để “diệt vi khuẩn HP” mà không có chỉ định của bác sĩ có thể gây kháng thuốc, khiến việc điều trị sau này trở nên khó khăn và dai dẳng hơn.

3. Cập nhật phác đồ điều trị viêm dạ dày hiện nay

Hiện nay, phác đồ điều trị viêm dạ dày (có hoặc không có vi khuẩn HP) gồm những gì?

BS.CK2 Nguyễn Phúc Minh trả lời:

Trước hết, cần phân biệt hai nhóm bệnh nhân: viêm dạ dày không có HP và viêm dạ dày có HP. 

- Trường hợp không có HP: Điều trị tập trung vào loại bỏ các yếu tố gây hại cho niêm mạc dạ dày như thuốc, rượu bia, thuốc lá, stress... Đồng thời, bác sĩ sẽ kê thuốc ức chế tiết axit và thuốc bảo vệ niêm mạc để giúp dạ dày hồi phục, kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý.

- Trường hợp có HP: Nếu bệnh nhân nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP), việc tiệt trừ HP là bắt buộc, vì nhiễm kéo dài làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày. Tất cả các phác đồ điều trị HP phải được dùng đủ liều và đủ thời gian - tối thiểu 14 ngày,  sau đó cần tái kiểm tra để đánh giá hiệu quả tiệt trừ.

Với trường hợp nhiễm HP tái đi tái lại, bác sĩ sẽ cấy vi khuẩn và làm kháng sinh đồ để lựa chọn thuốc phù hợp, giúp tối ưu hiệu quả điều trị.

>>> Nôn ra máu, đi ngoài phân đen: Coi chừng xuất huyết dạ dày đe dọa tính mạng