10 yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lành thương
Lành thương là một hiện tượng sinh lý tự nhiên, đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi và bảo vệ cơ thể sau chấn thương hoặc tổn thương mô. Tuy nhiên, tốc độ và hiệu quả của quá trình này không chỉ phụ thuộc vào cơ chế tự nhiên của cơ thể mà còn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố bên trong và bên ngoài.
Dưới đây là 10 yếu tố tác động đến quá trình lành thương, từ các yếu tố sinh học đến môi trường và lối sống.
1. Vị trí vết thương
Vị trí của vết thương có thể ảnh hưởng đến tốc độ lành thương. Vị trí vết thương có liên quan đến tình trạng tưới máu cho vùng tổn thương và che phủ vết thương. Vì vậy ở những vị trí khác nhau sẽ có tốc độ lành vết thương khác nhau. Những vị trí chịu áp lực của cơ thể, tình trạng tưới máu sẽ kém hơn như: gót chân, vùng tì đè... sẽ có tốc độ lành thương chậm hơn.
2. Nhiễm trùng
Vết thương hở dễ tạo điều kiện cho vi khuẩn và các tác nhân gây hại khác xâm nhập. Chúng thường sẽ bị tiêu diệt bởi hệ thống miễn dịch. Tuy nhiên, trong trường hợp hệ thống miễn dịch gặp vấn đề, cơ thể không thể tiêu diệt các vi khuẩn và các tác nhân gây hại, sẽ xuất hiện tình trạng nhiễm trùng.
Khi bị nhiễm trùng, vi khuẩn và các tác nhân gây hại khác xâm nhập qua bề mặt và tạo ra vết loét hoặc tổn thương khiến vết thương lâu lành. Vì vậy, cần được điều trị bằng cách chăm sóc vết thương cẩn thận và sử dụng kháng sinh khi bị nhiễm trùng.
3. Lưu thông máu kém
Máu cung cấp các thành phần cần thiết cho mô để quá trình chữa lành vết thương diễn ra, vì vậy việc lưu thông máu kém sẽ làm vết thương lâu lành. Các mạch máu bị tắc nghẽn hoặc bị hẹp sẽ làm ảnh hưởng đến việc cung cấp các thành phần quan trọng trong quá trình lành thương, bao gồm các tế bào bạch cầu và oxy, chất dinh dưỡng…
4. Các bệnh lý mạn tính kèm theo
Các bệnh lý mạn tính như đái tháo đường, các bệnh về tim hoặc các bệnh lý mạch máu sẽ làm ảnh hưởng đến lưu lượng máu đến vết thương, làm vết thương lâu lành. Để chữa lành vết thương hiệu quả đòi hỏi phải cung cấp máu đủ cho vết thương. Vì vậy, người bị thương có các bệnh lý mạn tính nên tham khảo ý kiến chuyên gia chăm sóc vết thương để được đánh giá toàn diện và có biện pháp can thiệp điều trị thích hợp.

5. Tình trạng phù nề
Phù nề quá mức có thể làm tăng áp lực lên các mạch máu, dẫn đến lưu thông máu ở vùng vết thương kém hơn. Phù có thể do bệnh tim hoặc các bệnh lý về mạch máu. Liệu pháp băng ép kết hợp điều trị nguyên nhân sẽ có hiệu quả trong việc điều trị phù.

6. Tuổi tác
Tuổi tác ảnh hưởng rất nhiều đến khả năng phục hồi của cơ thể. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người trên 60 tuổi có thể chậm lành vết thương, liên quan đến những thay đổi trong cơ thể. Sự tổng hợp collagen giảm được cho là lý do hình thành sẹo chậm hơn trong quá trình chữa lành vết thương. Ngoài ra, người lớn tuổi thường mắc các bệnh lý đi kèm cũng sẽ ảnh hưởng đến tốc độ lành thương.
7. Dinh dưỡng kém
Ở những bệnh nhân lớn tuổi hoặc có các bệnh lý mạn tính, chế độ dinh dưỡng kém có thể khiến cơ thể không đủ năng lượng để chữa lành vết thương. Khi năng lượng đưa vào không đủ, cơ thể có thể phá vỡ protein để lấy năng lượng, làm suy giảm khả năng chữa bệnh của cơ thể. Khi có vết thương bị nhiễm trùng, bệnh nhân cần nhu cầu dinh dưỡng cao hơn vì nhiễm trùng làm tăng nhu cầu protein và calo của bệnh nhân. Hơn nữa, vết thương lâu lành có thể tiết ra một lượng lớn protein hàng ngày thông qua dịch tiết.
8. Thiếu nước
Thiếu độ ẩm trên bề mặt vết thương có thể ngăn cản quá trình di chuyển của tế bào, giảm oxy trong máu và làm chậm quá trình lành thương. Mất nước có thể trì hoãn tất cả các khía cạnh của quá trình phục hồi. Trong khi hầu hết mọi người cần khoảng 2 lít nước mỗi ngày, bệnh nhân có vết thương sẽ cần uống nhiều hơn để giúp quá trình tế bào bạch cầu di chuyển đến vị trí bị thương, để cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cần thiết.
9. Chấn thương lặp đi lặp lại
Các vết thương thường xuyên bị chấn thương do lực cắt hoặc áp lực lên bề mặt có thể khiến quá trình chữa lành bị trì hoãn hoặc thậm chí dừng lại. Chấn thương lặp đi lặp lại thường xảy ra với những bệnh nhân giảm khả năng đi lại hay nằm liệt giường. Vì thế, cần phải có biện pháp giảm áp như đệm lót tốt ở những vùng xương cứng hay những vùng dễ bị chấn thương.

10. Lối sống của bệnh nhân
Lối sống không lành mạnh cũng làm chậm lại quá trình lành thương, như hút thuốc lá, uống rượu quá nhiều, thiếu ngủ, không rửa vết thương hay băng bó vết thương không đúng cách, không giữ cho vết thương ẩm. Hãy thay đổi những thói quen không tốt để vết thương mau lành!
Bài viết có hữu ích với bạn?
Có thể bạn quan tâm
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ
Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình