Mời bạn đọc theo dõi chùm câu hỏi tư vấn về bệnh Ung thư phổi được BS Nguyễn Thiện Nhân - khoa ung bướu - BV Nhân Dân 115 trả lời độc giả AloBacsi vào chiều 6/8.

- Các triệu chứng nghi ngờ của ung thư phổi, thưa bác sĩ?

BS Nguyễn Thiện Nhân - chuyên khoa Ung bướu - BV Nhân dân 115

Các triệu chứng nghi ngờ của ung thư phổi trên một bệnh nhân nam hoặc nữ có tiền căn hút thuốc lá nhiều nếu có các triệu chứng ho kéo dài, đau ngực, khó thở hoặc ho ra máu và đặc biệt là nổi hạch thượng đòn (hoặc hạch ở vùng cổ)… là những dấu hiệu cần đi kiểm tra.

Các triệu chứng với người không hút thuốc là gì ạ?

Về triệu chứng ung thư phổi không có sự khác nhau giữa bệnh nhân có hút thuốc lá và không hút thuốc lá.

Các triệu chứng cần lưu ý như: ho kéo dài, ho ra máu, tức đau ngực, khó thở và đặc biệt nổi hạch cổ hay thượng đòn, nên đi kiểm tra phổi ngay.

Các triệu chứng này cũng có khi là bệnh lành tính như lao phổi...

Tuy nhiên, các triệu chứng trên sẽ nhiều nguy cơ là ung thư phổi hơn nếu bệnh nhân có thêm tiền căn hút thuốc lá nhiều.

BS Nguyễn Thiện Nhân - chuyên khoa Ung bướu - BV Nhân Dân 115

- Độ tuổi thường hay bị ung thư phổi?

Độ tuổi thường mắc ung thư phổi theo thống kê: 50 -70 tuổi, dưới 30 tuổi hiếm gặp.

- Tầm soát ung thư phổi, như thế nào thưa bác sĩ?

BS Nguyễn Thiện Nhân - chuyên khoa Ung bướu - BV Nhân dân 115

Phương pháp tầm soát hiện nay được chấp nhận đó là kĩ thuật chụp CT liều xạ thấp với những đối tượng nam hoặc nữ ở lứa tuổi từ 55 - 74, có tiền căn đang hút thuốc lá trên 30 PACKYEAR hoặc bỏ thuốc nhưng thời gian bỏ thuốc dưới 15 năm thì cần đi tầm soát ung thư phổi.

Vừa rời ca trực từ bệnh viện, BS Nguyễn Thiện Nhân dành ngay thời gian tư vấn cho bạn đọc AloBacsi

- Xin nhờ bác sĩ giải thích thêm cụm này: "Có tiền căn đang hút thuốc lá trên 30 PACKYEAR"

Cụm này ám chỉ những người đã từng hút thuốc lá với mức độ trên 30 Pack-year hiện tại đã bỏ thuốc nhưng thời gian bỏ thuốc ít hơn 15 năm và ở độ tuổi từ 55-74 tuổi, vẫn hút thuốc. Nhóm này nguy cơ ung thư phổi cao nên được tầm soát.

- Có bao nhiêu loại ung thư phổi? Được chia giai đoạn như thế nào ạ?

BS Nguyễn Thiện Nhân - chuyên khoa Ung bướu - BV Nhân dân 115

Có 2 loại ung thư phổi: ung thư phổi tế bào nhỏ và ung thư phổi không tế bào nhỏ.

+ Ung thư tế bào nhỏ chia làm 2 giai đoạn là giai đoạn khu trú và giai đoạn lan tràn.

+ Ung thư phổi không tế bào nhỏ gồm các loại tế bào: biểu mô tuyến, biểu mô gai, biểu mô tế bào lớn, tiểu phế quản phế nang… Loại ung thư này được chia thành 4 giai đoạn: giai đoạn I (A,B); giai đoạn II (A,B); giai đoạn III (A,B); giai đoạn IV.

- Đứng trước một bệnh nhân có khối u ở phổi, thông thường cần làm các xét nghiệm gì để phân loại ung thư phổi, thưa ông?

BS Nguyễn Thiện Nhân - chuyên khoa Ung bướu - BV Nhân dân 115

Khi đứng trước một bệnh nhân có khối u ở phổi thì cần chẩn đoán xác định là u lành hay u ác. Cần phải lấy mẫu mô của khối u bằng cách nội soi phế quản hoặc sinh thiết khối u dưới CT. Nếu có hạch thì sinh thiết hạch, hoặc nếu có tràn dịch màng phổi thì chọc dịch màng phổi làm tế bào học để có hướng chẩn đoán là u lành hay u ác. Kết quả các xét nghiệm trên thường có trong từ 3-4 ngày.

Khi đã xác định được u ác, bước kế tiếp bác sĩ sẽ chẩn đoán giai đoạn ung thư bằng các xét nghiệm như: CT scan, xạ hình xương, siêu âm... Từ đó, đưa ra hướng điều trị phù hợp cho từng giai đoạn.

Ví dụ, ở giai đoạn sớm thì có thể phẫu trị (mổ). Giai đoạn muộn (giai đoạn tiến xa) thì có thể xạ, hóa trị hoặc dùng "Liệu pháp nhắm trúng đích" tùy thuộc vào tình trạng có hay không có đột biến gen EGFR của khối bướu.

- Xin bác sĩ cho biết các phương pháp điều trị ung thư phổi hiện đang áp dụng ở nước ta?

BS Nguyễn Thiện Nhân - chuyên khoa Ung bướu - BV Nhân dân 115

Hiện điều trị ung thư phổi được áp dụng bằng nhiều mô thức phẫu trị, xạ trị, hóa trị, liệu pháp nhắm trúng đích, liệu pháp miễn dịch.

Nếu bệnh nhân ở giai đoạn sớm thì phải phẫu thuật (trước IIIA), sau đó phối hợp điều trị bằng hóa trị và xạ trị. Đối với ung thư phổi không tế bào nhỏ, giai đoạn IIIB, IV không còn chỉ định phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được chẩn đoán tình trạng đột biến gen ở khối bướu để quyết định điều trị xạ trị, hóa trị hay liệu pháp nhắm trúng đích.

-  "Liệu pháp nhắm trúng đích" trong điều trị ung thư phổi không tế bào nhỏ là gì, xin bác sĩ giải thích giúp?

BS Nguyễn Thiện Nhân - chuyên khoa Ung bướu - BV Nhân dân 115

Liệu pháp nhắm trúng đích được dịch từ tiếng anh Targeted Therapy, đây là liệu pháp sử dụng viên thuốc uống, đánh trực tiếp vào tế bào ung thư và không ảnh hưởng nhiều đến tế bào lành tính. Cơ chế tác động thuốc là ngăn chặn luồng tín hiệu làm cho tế bào không có tăng sinh, từ đó, khối bướu sẽ bị tiêu diệt.

- Vừa qua, chúng tôi được biết, bằng liệu pháp điều trị trúng đích, nhiều bệnh nhân ung thư phổi được cứu sống rất ngoạn mục. Nhờ bác sĩ cho biết ưu điểm của Liệu pháp điều trị trúng đích so với các phương pháp điều trị ung thư khác?

BS Nguyễn Thiện Nhân - chuyên khoa Ung bướu - BV Nhân dân 115

Ưu điểm của Liệu pháp nhắm trúng đích là nhiều bệnh nhân đáp ứng thuốc hết sức ngoạn mục. Trong đó, nổi bật nhất là thuốc này có thể làm tiêu mất các khối bướu. Thời gian sống của bệnh nhân được kéo dài. Tác dụng phụ, độc tính nhẹ hơn so với hóa trị.

- Chi phí điều trị và thời gian? BHYT hỗ trợ chi phí như thế nào?

BS Nguyễn Thiện Nhân - chuyên khoa Ung bướu - BV Nhân dân 115

Hiện nay, chi phí điều trị cho biện pháp nhắm trúng đích được BHYT chi trả cho 50% mức bệnh nhân được hưởng. Chi phí dao động khoảng 20 - 25 triệu đồng/ tháng với thời gian điều trị liên tục cho đến khi bệnh tái phát thì ngưng điều trị.

- Liệu pháp điều trị trúng đích có thể áp dụng cho bệnh nhân ung thư phổi dạng nào hay toàn bộ bệnh nhân đều có thể áp dụng liệu pháp này? Trường hợp ung thư phổi nào nên được áp dụng liệu pháp điều trị này?

Liệu pháp nhắm trúng đích được chỉ định cho những bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ và giai đoạn không còn mổ được (giai đoạn IV, giai đoạn IIIB, một số bệnh nhân giai đoạn IIIA) và có đột biến gien EGFR nhạy thuốc nhắm trúng đích.

- Phương pháp điều trị trúng đích có thể áp dụng cho bao nhiêu loại ung thư, thưa bác sĩ?

BS Nguyễn Thiện Nhân - chuyên khoa Ung bướu - BV Nhân dân 115

Hiện này có rất nhiều loại ung thư có thể sử dụng Phương pháp điều trị trúng đích: ung thư gan, ung thư vú, ung thư đại tràng… tuy nhiên với mỗi loại ung thư sẽ có 1 loại nhắm trúng đích riêng, tùy theo kết quả của xét nghiệm sinh học phân tử.

- Làm sao biết ung thư phổi có đột biến gien EGFR, thưa bác sĩ?

BS Nguyễn Thiện Nhân - chuyên khoa Ung bướu - BV Nhân dân 115

Sau khi có chẩn đoán xác định là ung thư phổi không tế bào nhỏ giai đoạn muộn (Không còn chỉ định phẫu thuật), bước kế tiếp cần xác định tình trạng đột biến EGFR của bướu bằng cách sử dụng lại mẫu mô đã sinh thiết (không cần phải sinh lại) để thực hiện xét nghiệm sinh học phân tử tìm đột biến gien EGFR.

- Làm xét nghiệm nào, giá bao nhiêu và chờ bao lâu sẽ có kết quả?

BS Nguyễn Thiện Nhân - chuyên khoa Ung bướu - BV Nhân dân 115

Xét nghiệm sinh học phân tử tìm đột biến gien EGFR hiện nay đang được tài trợ miễn phí. Thời gian trả kết quả từ 1-3 ngày (không tính ngày thứ 7 và chủ nhật) kể từ khi nộp mô sinh thiết.

- Sự khác nhau của bệnh nhân ung thư có đột biến gien EGFR và không có đột biến gien EGFR?

BS Nguyễn Thiện Nhân - chuyên khoa Ung bướu - BV Nhân dân 115

Sự khác nhau giữa bệnh nhân ung thư phổi KTBN giai đoạn muộn có và không có đột biến EGFR là: lựa chọn hướng điều trị tức là sử dụng liệu pháp nhắm trúng đích hay hóa xạ trị.

Ở bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ (KTBN) giai đoạn muộn được điều trị bằng Liệu pháp nhắm trúng đích hiệu quả tốt hơn so với hóa trị liệu.

Qua nhiều nghiên cứu thực nghiệm lâm sàng cho thấy: bệnh nhân được điều trị bằng Liệu pháp nhắm trúng đích, tỉ lệ đáp ứng thuốc cao hơn; thời gian sống còn không triệu chứng bệnh dài hơn; tác dụng phụ nhẹ nhàng hơn.
Nhờ đó mà chất lượng sống của bệnh nhân sẽ cao hơn.

Xem thêm: BV Nhân dân 115 "tuyển" bệnh nhân ung thư phổi

AloBacsi chân thành cảm ơn BS Nguyễn Thiện Nhân đã dành thời gian giải đáp thắc mắc cho bạn đọc về bệnh ung thư phổi và đưa ra những chỉ dẫn kịp thời trong việc điều trị bệnh này.