Vì sao bệnh vảy nến thường trở nặng vào mùa lạnh?

Không khí khô và độ ẩm thấp - kẻ thúc đẩy tổn thương da

Khi thời tiết chuyển lạnh, độ ẩm trong không khí giảm mạnh khiến da mất đi lớp dầu tự nhiên, trở nên khô, nứt nẻ và dễ kích ứng. Với người bệnh vảy nến, lớp sừng đã vốn dày và dễ bong tróc, khi bị khô thêm sẽ làm tăng tốc độ thay mới tế bào da, gây bùng phát mảng vảy nến nhiều hơn.

Bề mặt da càng nứt nẻ thì tình trạng viêm càng mạnh, tạo thành vòng xoắn bệnh lý khiến bệnh kéo dài dai dẳng.

Thiếu ánh nắng mặt trời làm giảm tác dụng điều hòa miễn dịch

Ánh sáng mặt trời, đặc biệt là tia UVB, có vai trò ức chế sự tăng sinh quá mức của tế bào sừng và làm giảm phản ứng viêm - hai yếu tố quan trọng trong cơ chế bệnh vảy nến.

Vào mùa lạnh, thời gian phơi nắng ngắn lại, cường độ ánh sáng giảm, nhiều người hạn chế ra ngoài, dẫn đến da thiếu tiếp xúc ánh sáng tự nhiên. Hệ quả là các triệu chứng vảy nến dễ bùng phát mạnh hơn so với mùa hè.

Căng thẳng tinh thần và thay đổi nội tiết trong mùa lạnh

Mùa lạnh thường đi kèm áp lực công việc cuối năm, giấc ngủ bị xáo trộn và chế độ sinh hoạt thay đổi. Những yếu tố này làm tăng hormone stress (cortisol), gây ảnh hưởng trực tiếp đến hệ miễn dịch và làm nặng thêm các bệnh lý viêm mạn tính, trong đó có vảy nến.

Một số nghiên cứu còn cho thấy mùa đông khiến cơ thể dễ thiếu vitamin D - chất tham gia điều hòa miễn dịch và hỗ trợ kiểm soát bệnh.

Nhiễm trùng đường hô hấp gia tăng vào mùa lạnh

Các bệnh cảm lạnh, viêm họng, cúm thường xuất hiện nhiều hơn khi thời tiết chuyển mùa. Với người có cơ địa vảy nến, các đợt nhiễm trùng này có thể kích hoạt hoặc làm bùng phát bệnh. Đặc biệt, liên cầu khuẩn nhóm A - tác nhân gây viêm họng là yếu tố quan trọng có thể dẫn đến vảy nến thể giọt, một dạng tiến triển nhanh và lan rộng.

Làn da bị “quá tải” vì quần áo dày và ma sát

Khi trời lạnh, việc mặc nhiều lớp quần áo, cọ xát liên tục vào da có thể kích ứng vùng tổn thương vảy nến, nhất là ở khuỷu tay, đầu gối, vùng thắt lưng.

Ma sát và đè ép là những yếu tố nguy cơ gây hiện tượng Koebner - tình trạng tổn thương da mới xuất hiện tại vị trí da bị chấn thương cơ học. Điều này khiến bệnh lan rộng hơn trong mùa lạnh.

Người bệnh cần làm gì để giảm nguy cơ bùng phát?

Để kiểm soát vảy nến tốt hơn vào mùa lạnh, bác sĩ da liễu khuyến nghị người bệnh nên:

- Duy trì dưỡng ẩm đều đặn, chọn sản phẩm chứa ceramide, urea hoặc petrolatum.

- Tắm nước ấm nhẹ, tránh tắm nước quá nóng vì làm da mất dầu nhanh hơn.

- Cải thiện không khí trong nhà bằng máy tạo ẩm, đặc biệt vào ban đêm.

- Tăng cường phơi nắng 10–15 phút mỗi ngày khi thời tiết cho phép.

- Hạn chế căng thẳng, ngủ đủ giấc, giữ chế độ ăn cân bằng.

- Chủ động điều trị nhiễm trùng hô hấp và tái khám định kỳ.

Bệnh vảy nến không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát tốt nếu biết chăm sóc đúng cách. Hiểu rõ lý do bệnh nặng lên vào mùa lạnh sẽ giúp người bệnh chủ động phòng ngừa và hạn chế tối đa các đợt bùng phát, giữ chất lượng cuộc sống ổn định hơn.