Từ 1 đơn vị đến mạng lưới 130 trung tâm: Bước tiến lớn của điều trị đột quỵ Việt Nam

Điều trị đột quỵ tại Việt Nam không "kém cạnh" các nước trên thế giới

Nếu như năm 2006, Việt Nam mới chỉ có một đơn vị đột quỵ đặt tại TPHCM, thì đến năm 2017 con số này mở rộng ở mức vài chục. Trong vòng 8 năm tiếp theo (2017-2025), mạng lưới đã tăng vọt lên 130 trung tâm trải khắp cả nước, giúp rút ngắn đáng kể thời gian tiếp cận điều trị - yếu tố then chốt để cứu sống và hạn chế di chứng cho bệnh nhân.

Việt Nam hiện đứng thứ 3 thế giới với 157 giải thưởng chất lượng điều trị đột quỵ, trong đó có 26 giải Kim cương - mức cao nhất. Đây là bước tiến đáng kể nếu so với xuất phát điểm khi các kỹ thuật điều trị tiên tiến như tiêu sợi huyết tĩnh mạch hay lấy huyết khối cơ học trước kia chỉ thực hiện được ở bệnh viện tuyến trung ương.

GS.TS.BS Nguyễn Văn Thông - Chủ tịch Hội Đột quỵ Việt Nam khẳng định: "Tất cả kỹ thuật cấp cứu điều trị đột quỵ hiện đại, Việt Nam đều thực hiện được. Chủ tịch Hội Đột quỵ Thế giới khi sang thăm đã xác nhận hệ thống cấp cứu và đào tạo nhân lực của chúng ta không hề kém các nước phát triển". 

Nhờ mở rộng mạng lưới và nâng cao năng lực, hiện nhiều bệnh viện tuyến tỉnh đã triển khai hiệu quả kỹ thuật lấy huyết khối, giúp rút ngắn đáng kể “cửa sổ vàng” điều trị.

Số ca can thiệp bằng dụng cụ cơ học ở Việt Nam hiện cao gấp đôi Ấn Độ - quốc gia có dân số 1,4 tỷ - đưa nước ta vào nhóm dẫn đầu châu Á. Riêng Bệnh viện Nhân dân 115 đã thực hiện khoảng 1.700 ca mỗi năm, con số thể hiện rõ năng lực can thiệp tiệm cận chuẩn quốc tế.

Giải mã thách thức, mở lối phát triển chuyên ngành đột quỵ Việt Nam

Theo PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng - Chủ tịch Hội Đột quỵ TPHCM, nhiều năm qua, Hội tập trung đào tạo, chuyển giao kỹ thuật và phát triển mạng lưới trung tâm đột quỵ, nhằm đảm bảo bệnh nhân ở xa vẫn được tiếp cận can thiệp sớm. Tuy nhiên, cấp cứu ngoại viện - mắt xích quan trọng để rút ngắn thời gian vàng - vẫn còn hạn chế về nhân lực, phương tiện và đào tạo chuyên biệt.

“Khoảng thời gian từ khi khởi phát đến khi điều trị là yếu tố quyết định. Việc mở rộng mạng lưới và nâng cao năng lực cấp cứu ngoại viện phải là ưu tiên hàng đầu nếu muốn cứu sống nhiều bệnh nhân hơn và giảm gánh nặng di chứng lâu dài” - PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng nhấn mạnh.

Trao đổi với AloBacsi, các chuyên gia cũng cảnh báo xu hướng đột quỵ trẻ hóa do lối sống ít vận động, chế độ ăn dư thừa, hút thuốc, uống rượu bia và sử dụng chất kích thích. Phòng ngừa hiệu quả đòi hỏi chiến lược kiểm soát bệnh nền lâu dài, không chỉ các biện pháp ngắn hạn.

Trong bối cảnh đó, hội nghị năm nay mang đến nhiều thông tin giá trị, cập nhật hàng loạt tiến bộ chuyên môn: từ điều trị trước viện bằng đơn vị cấp cứu lưu động, tối ưu sử dụng rtPA mới và lấy huyết khối cơ học, đến chiến lược phòng ngừa hẹp động mạch não, rung nhĩ, kiểm soát huyết áp và phẫu thuật xâm lấn tối thiểu cho xuất huyết não.

Các chủ đề về liệu pháp bảo vệ thần kinh, phục hồi sau đột quỵ và quản lý di chứng như sa sút trí tuệ, trầm cảm cũng nhận được sự quan tâm lớn.

Tại hội nghị, nhiều nghiên cứu viên trẻ Việt Nam cũng trình bày nghiên cứu bằng tiếng Anh, thể hiện năng lực hội nhập của đội ngũ y tế trong nước.

Điểm nhấn đặc biệt tại Hội nghị Đột quỵ TPHCM 2025 là phiên tranh biện (debate) - hay “cãi lộn” - theo cách mà PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng ví von hóm hỉnh. Đây là hoạt động thường thấy tại các hội nghị quốc tế lớn, nơi những chuyên gia hàng đầu sẽ đối mặt để bảo vệ hoặc phản bác một quan điểm y khoa dựa trên chứng cứ khoa học.

Chủ đề năm nay là “Lựa chọn protocol hình ảnh học tối ưu trong điều trị đột quỵ cấp”, được lấy nguyên bản từ Hội nghị Đột quỵ Hoa Kỳ (ISC/AHA) 2025.

Cuộc tranh luận giữa GS Raul Nogueira (ủng hộ protocol tối giản CT-CTA để rút ngắn thời gian chẩn đoán) và GS Henry Ma (bảo vệ protocol tưới máu RAPID để chọn lọc bệnh nhân kỹ hơn) diễn ra sôi nổi, thu hút đông đảo đại biểu.

Theo ban tổ chức, mục tiêu không phải tìm ra “bên thắng” mà là giúp bác sĩ tiếp cận đa góc nhìn, nâng cao khả năng phân tích và đưa ra quyết định điều trị cá nhân hóa.

GS Andrei Alexandrov - Giám đốc Trung tâm Đột quỵ Đại học Tennessee (Mỹ) nhận định, hội nghị vừa mang giá trị học thuật vừa đóng vai trò then chốt trong đào tạo nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu điều trị ngày càng tăng của bệnh nhân tại Việt Nam.

Hội nghị Đột quỵ TPHCM 2025 không chỉ là dịp nhìn lại chặng đường 10 năm phát triển mà còn mở ra định hướng mới để Việt Nam tiếp tục tiệm cận y học thế giới. Với sự kết nối giữa các chuyên gia trong và ngoài nước, cùng nỗ lực mở rộng mạng lưới trung tâm điều trị, hy vọng tương lai sẽ có thêm nhiều bệnh nhân được cứu sống và phục hồi nhờ tiếp cận kịp thời các tiến bộ y khoa.

Hội nghị Đột quỵ TPHCM 2025 quy tụ gần 1.000 đại biểu tham gia, cùng sự góp mặt trong vai trò chủ tọa và báo cáo viên của các chuyên gia đầu ngành trong nước và quốc tế. Hội nghị năm nay quy tụ những “cây đại thụ” của ngành đột quỵ thế giới như GS Bernard P.L. Chan (Singapore), GS Raul G. Nogueira (Hoa Kỳ), GS Henry Ma và GS Geoffrey Donnan (Úc)… Về phía Việt Nam, có sự góp mặt của GS.TS.BS Nguyễn Văn Thông - Chủ tịch Hội Đột quỵ Việt Nam, PGS.TS.BS Mai Duy Tôn - Chủ tịch Hội Đột quỵ Hà Nội, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ Bệnh viện Bạch Mai, PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng - Chủ tịch Hội Đột quỵ TPHCM cùng nhiều chuyên gia uy tín. Hội nghị diễn ra với 15 phiên tại 2 hội trường, tổng cộng 45 báo cáo chuyên sâu bao quát toàn bộ quy trình điều trị - từ trước viện, cấp cứu, phòng ngừa tái phát đến quản lý di chứng. PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng chia sẻ, mục tiêu của chương trình là truyền tải nhanh nhất những thành tựu y học thế giới đến đội ngũ y tế trong nước, thông qua kết nối với các chuyên gia quốc tế hàng đầu.